دریچه‌ای به تاریخ اجتماعی طایفه دره‌شوری قشقایی در دوره صفویه ( بر مبنای اسناد )

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار تاریخ ایران دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد تاریخ دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین

چکیده

هدف: این مقاله از منظر سند پژوهی، تحلیل سه سند از سه تیره در دوره صفویه در بخش وردشت سمیرم است که امروزه آن تیره­ها جزو طایفه دره­شوری از ایل قشقایی محسوب می­شوند. که در راستای این تحلیل ابتدا بر پایه سه منبع تاریخی به سابقه حضور قشقایی­ ها در دوره صفویه پرداخته شده است.
روش/رویکرد پژوهش: این پژوهش بر مبنای اسناد، منابع کتابخانه ­ای ، تحقیقات میدانی، و به شیوه توصیفی-تحلیلی نوشته شده است.
یافته­ ها و نتایج: بر طبق مستندات پیدا شده و اطلاعات تاریخی سابقه حضور ایل قشقایی به قرن 8ه.ق بر می­گردد، اما در دوره صفوی، این ایل از سلطنت شاه عباس اول از نظر تاریخی بیشتر مطرح و چهره مشخص ­تری پیدا کرد طایفه دره­شوری و برخی تیره ­های مورد اشاره در اسناد تا اواخر حکومت صفویه هنوز جزو ایل قشقایی نبوده­ اند

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Dareshoori clans under the Safavid rule

نویسندگان [English]

  • Nasrollah Poor-Mohamadi-Amlashi 1
  • Babak Zeilabpoor 2
1
2
چکیده [English]

Purpose: Aspects of social relations in the Qashqaei tribes in the Safavid era are discussed in this paper, based on data about Dareshoori clans in the Semirom region.
Research Method/Approach: Three archival documents have been the basis for analysis in this paper. Library materials also were used to support the analysis.
Findings and Conclusion: Qasghqeis presence in the region goes back to the 15th Century. However, they became politically important after the reign of Shah Abbas the first. Dareshoori and some other clans, pointed to in the three documents, were not considered as Qasghqaeis until the later years of the Safavids

کلیدواژه‌ها [English]

  • Qashqae'I tribe
  • Safavid's
  • Dareshoori
  • Vardasht
ابرلینگ، پیر(1383). کوچ نشینان قشقایی فارس( فرهاد طیبی­پور،مترجم). تهران: شیرازه.
ترز، ماری(1376). شهسواران کوهسار(سفرنامه نواحی جنوبی ایران و ایل قشقایی). تهران: پیراسته.
دهخدا، علی­اکبر(1351).لغت­نامه(ج25).( محمد معین و سیدجعفرشهیدی،ناظران). تهران: سیروس.
رستم­الحکما، محمدهاشم­آصف(1352).رستم­الحکما(چ2).(محمد مشیری،مصحح). تهران: امیرکبیر.
ژ.دومورینی(1375). عشایر فارس(جلال­الدین­رفیع­فر،مترجم). تهران: دانشگاه تهران. 
فسایی، حاج میرزا حسن حسینی (1367). فارسنامه ناصری(ج2)..(منصور رستگار،مصحح). تهران: امیرکبیر.
قائم­مقامی، جهانگیر(1350). مقدمه­ای بر شناخت اسناد تاریخی. تهران: انتشارات انجنمن آثار ملی.
قاسمی، امرالله(1389). سیمای سمیرم در ادوار تاریخ. قم: زلال کوثر.
کرمانی، ملا محمد مومن(1384) صحیفه الارشاد (تاریخ افشار کرمان، پایان کار صفویه).(محمد ابراهیم باستانی پاریزی،مصحح). تهران.
کیانی، منوچهر (1385). تاریخ مبارزات مردم ایل قشقایی از صفویه تا پهلوی(چ2).  شیراز: کیان نشر.
مستوفی، میرزا محمدحسین(1354). آمار مالی و نظامی ایران در 1128ه.ق یا تفصیل عساکر فیروزی مآثرشاه‌سلطان حسین صفوی(محمدتقی دانش­پژوه کوششگر). فرهنگ ایران زمین، (ج20).
مستوفی­الممالکی، رضا(1377). جغرافیای کوچ­نشینی عمومی و ایران با تاکید بر ایل قشقایی. یزد: انتشارات علمی دانشگاه آزاد اسلامی.
ملک منصورخان ­قشقایی (1391). خاطرات ملک منصورخان ­قشقایی. تهران: نامک.
موسوی قشقایی، میرزا ابوطالب، روزنامه خاطرات، کتاب در دست ویرایش و چاپ.
نصرآبادی، میرزا محمدطاهر (بی­تا). تذکره نصرآبادی(وحید دستگردی،مصحح). بی­جا: کتابفروشی فروغی.
نصیری، محمد ابراهیم بن زین­العابدین(1373). دستور شهریاران (سالهای 1110-1105ه.ق).( محمد نادر نصیری مقدم،کوششگر). تهران: بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار.
واله اصفهانی، محمد یوسف(1382). خلدبرین (ایران در زمان شاه‌صفی و شاه‌عباس دوم، حدیقه ششم و هفتم از روضه هشتم).(چ2).(محمد رضا نصیری،مصحح). تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
احتشامی،لطف الله (1380).واژه قشقایی دراسناد صفویه.گنجینه‌اسناد،شماره 44.
صداقت کیش، جمشید(1388). «نام برخی از ایلات و عشایر فارس در وقف­نامه سال 701ه.ق مربوط به امامزاده محمد روستای ساران بالا»، مجله انسان شناسی،2(1)، شماره پیاپی10، 1388.
مصاحبه با آقای منوهرآذرکیان، شهرضا، 3/10/1392.
مصاحبه آقای غلامرضا جهانشاهی، شهرضا،26/10/1392.