به‌کارگیری نانوذرات برای حفظ اصالت ساختار، رنگ و ظاهر کاغذهای تاریخی اسیدزدایی‌شده

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مرمت اشیاء فرهنگی تاریخی، دانشگاه هنر، تهران، ایران

2 عضو هیئت علمی گروه آموزشی پژوهش هنر، دانشگاه هنر، تهران، ایران

3 عضو هیئت علمی پژوهشگاه شیمی و مهندسی شیمی، تهران، ایران

10.30484/ganj.2024.3158

چکیده

کاغذهای تاریخی به‌عنوان مهم‌ترین و اصیل‌ترین آثار باقی‌مانده از دوره‌های گذشته، اهمیتی ویژه در مطالعات و پژوهش‌های تاریخی دارند. به‌دلیل باارزش‌بودن و منحصربه‌فردبودن آثار تاریخی، استفاده از فناوری‌های نوین در حوزۀ میراث فرهنگی به‌ویژه فناوری نانو حساسیت زیادی دارد و نگرانی‌ها و پرسش‌هایی را درزمینۀ اثرات مستقیم و جانبی این روش‌ها بر روی آثار مطرح می‌کند.
هدف: بررسی حفظِ اصالتِ مواد و مصالح، و رنگ و فرم و شکل آن‌ها در مداخلات اسیدزدایی با نانوهیدروکسید کلسیم در ایزوپروپانول، نسبت به اسیدزدایی با هیدروکسید کلسیم در آب و هیدروکسید کلسیم در ایزوپروپانول.
روش/رویکرد پژوهش: این پژوهش ازنظر نتایج کاربردی است. اطلاعات پژوهش به‌صورت کتاب‌خانه‌ای و میدانی جمع‌آوری شده و پژوهش به‌صورت آزمایشگاهی انجام شده‌است. ابتدا نمونه‌های کاغذ واتمن و کاغذ تاریخی اسیدی انتخاب شدند. سه محلول اسیدزُدای هیدروکسید کلسیم در آب، نانوهیدروکسید کلسیم در ایزوپروپانول، و هیدروکسید کلسیم در ایزوپروپانول با غلظت ppm ۱۰۰۰ (٪1/0) تهیه و نمونه‌ها اسیدزدایی شدند.
یافته‌ها و نتیجه‌گیری: نتایج آزمایش‌ها نشان می‌دهد که حفظ اصالت کاغذهای تاریخی با روش اسیدزدایی با محلول نانوهیدروکسید کلسیم در ایزوپروپانول از روش محلول هیدروکسید کلسیم در آب و روش محلول هیدروکسید کلسیم در ایزوپروپانول مؤثرتر و کاراتر است.
شایان ذکر است که محلول هیدروکسید کلسیم از پرکاربردترین اسیدزداهای کاغذهای تاریخی است؛ ولی تاکنون هم‌زمان در سه حالت هیدروکسید کلسیم در آب (هیدروکسید کلسیم در حلال آب)، نانوهیدروکسید کلسیم در ایزوپروپانول (نانوهیدروکسید کلسیم در حلال الکلی) و هیدروکسید کلسیم در ایزوپروپانول (هیدروکسید کلسیم در حلال الکلی) بررسی نشده بود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Use of Nanoparticles in the Preservation Authenticity of the Structure, Color and Appearance of Deacidified Historical Papers

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Ghodrati BerenjAbadi 1
  • Mohammad Taghi Ashouri 2
  • Maryam Afsharpour 3
1 PhD Student in Restoration of Historical Cultural Objects, Art University, Tehran, Iran
2 Faculty Member, Department of Art Research, Art University, Tehran, Iran
3 Faculty Member, Research Institute of Chemistry and Chemical Engineering, Tehran, Iran
چکیده [English]

Purpose: Historical papers, as the most important and original works left over from past periods, have a special importance in historical studies and research. New technologies, especially nano in the field of cultural heritage, are highly sensitive due to the valuable and unique nature of historical works, and raise concerns and questions such as the direct and side effects of these methods on the works. The main purpose of this research is to investigate the preservation Authenticity of materials and materials, color, form and shape in deacidification interventions with nano calcium hydroxide in isopropanol, compared to deacidification with calcium hydroxide in water and calcium hydroxide in isopropanol.
 
 Method and Research Design: This research is applied in terms of its results.  information was collected in the library and field, and it was done in a laboratory. First, samples of Whatman paper and acidic historical paper were selected. Three deacidified solutions of calcium hydroxide in water, nanocalcium hydroxide in isopropanol, and calcium hydroxide in isopropanol with a concentration of 1000 ppm (1.0%) were prepared and the samples were deacidified.
Findings and conclusions: The results of the experiments show that preserving the authenticity of historical papers by deacidification with nano calcium hydroxide solution in isopropanol is more effective and efficient than calcium hydroxide solution in water and calcium hydroxide solution in isopropanol.
It is worth noting that calcium hydroxide solution is one of the most widely used deacidifiers in historical papers, which until now has three forms: calcium hydroxide in water (calcium hydroxide in water solution), calcium hydroxide in isopropanol (calcium hydroxide in alcohol solvent) and calcium hydroxide in isopropanol (calcium hydroxide in alcoholic solvent) has not been investigated.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Authenticity
  • Nanoparticles
  • Deacidification
  • Historical Papers
منابع فارسی مطالعاتی استفاده‌شده
کتاب
باگلیونی، پیرو؛ چلازی، دیوید؛ جورجی، رودریکو. (۲۰۱۵). فناوری نانو در حفاظت از آثار تاریخی و فرهنگی (مواد و تکنیک‌ها). (مجید درودی و مریم باقرپور، مترجمان). تهران: شورا.
مونیوس ویناس، سالوادر. (۱۳۹۶). مبانی نظری حفاظت و مرمت در دوران معاصر. (کورس سامانیان، مترجم). تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).
یوکیلهتو، یوکا. (۱۳۸۷). تاریخ حفاظت معماری. (محمدحسن طالبیان و خشایار بهاری، مترجمان). تهران: روزنه.
مجله
افشارپور، مریم. (۱۳۹۰). «روش‌های نوین شیمیایی و فیزیکی حفاظت و مرمت اسناد و کتب خطی در کتاب‌خانۀ مرکزی دانشگاه تهران». کتاب ماه کلیات، اردیبهشت، صص ۷۲-۷۷.
روحی دهبنه، صدیقه؛ سامانیان، کورس؛ افشارپور، مریم. (۱۳۹۸). «بررسی خواص زعفران در رنگرزی کاغذ براساس دستورالعمل‌های متون تاریخی (مطالعۀ ثبات رنگی دربرابر نور)». علوم و فناوری رنگ، ۱۳(۳)، صص ۱۶۹-۱۹۰.
عبدالعلی‌زاده، محبوب؛ آزادی بویاغچی، مهرناز؛ محمدی آچاچلویی، محسن. (۱۳۹۶). «بررسی تأثیرات قارچ‌کش تیوفانات‌متیل بر ویژگی‌های بصری و ساختاری کاغذ». تحقیقات علوم چوب و کاغذ ایران، ۳۲(۲)، صص ۲۶۱-۲۷۴.
عطاری، مهشید. (۱۳۸۷). «جایگاه علم و فناوری‌های نوین (به‌ویژه فناوری نانو) در نگهداری و حفاظت از میراث فرهنگی [با رویکرد نظام‌های بین‌رشته‌ای]». مرمت و پژوهش، شمارۀ ۴، بهاروتابستان ۱۳۸۷، صص ۷-۲۲.
فدایی‌نژاد، سمیه. (۱۳۹۳). «واکاوی مؤلفه‌های بازشناخت اصالت در حفاظت میراث فرهنگی». نشریۀ علمی-پژوهشی (معماری و شهرسازی) هنرهای زیبا، دورۀ ۱۹، شمارۀ ۴، صص 77-86.
قربانی، مهدی؛ سامانیان، کورس؛ افشارپور، مریم. (۱۳۹۵). «معرفی و مقایسۀ روش‌های استحکام‌بخشی اسناد کاغذی و پیشنهاد کاربرد نانوالیاف سلولزی به‌منظور حفاظت از این آثار». گنجینۀ اسناد، سال بیست‌وششم، دفتر چهارم، زمستان ۱۳۹۵، صص ۱۱۰-۱۳۱.
مجموعه‌مقاله
تاتاری، علی‌اصغر؛ دهقانی فیروزآبادی، محمدرضا. (۱۳۹۲). «کاربرد روش‌های متداول و نوین نگهداری کاغذ اسناد و مکاتبات با رویکرد حفظ و نگهداری از منابع سلولزی». مجموعه‌مقالات اولین همایش ملّی مدیریت منابع طبیعی.
ذوالریاستین، اشکان؛ آقامیرزا مقیم علی‌آبادی، هومن؛ بزرگ‌نیا، بهاره. (۱۳۹۵). «کاربرد نانومواد در حفاظت و مرمت آثار باستانی و نسخ خطی». همایش سراسری توسعۀ پایدار در نانومواد، نانوساختار و نانوتکنولوژی:
نظارتی‌زاده، مژگان؛ نظارتی‌زاده، منصوره؛ صادق‌زاده، نیما. (۱۳۹۴). «اصالت‌گرایی در مداخلات مرمتی». کنفرانس سالانۀ تحقیقات در مهندسی عمران، معماری و شهرسازی و محیط زیست پایدار.
پایان‌نامه
تفضلی، زهره. (۱۳۹۲). «بررسی آسیب‌های موجود در برخی نسخ خطی مرمت‌شده به‌شیوۀ سنتی متعلق به دورۀ تیموری موجود در موزۀ ملک و ارائۀ طریق مرمت‌های جایگزین». پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد مرمت اشیاء تاریخی و فرهنگی، دانشگاه آزاد تهران مرکز، دانشکدۀ هنر و معماری، گروه مرمت.
دهقانی، زهرا. (۱۳۸۷). «نقش نانوفناوری در حفظ آثار تاریخی با تأکید بر اسیدزدایی کاغذ». پایان‌نامه، دانشگاه هنر اصفهان.
گیلانی، سرور. (۱۳۹۲). «استفاده از نانوکامپوزیت هیدروکسید فلزی به‌عنوان آنتی‌اکسیدانت در حفاظت آثار کاغذی سلولزی». پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد مرمت آثار تاریخی‌فرهنگی، دانشگاه آزاد تهران مرکز، دانشکدۀ هنر و معماری، گروه مرمت.
استاندارد
استاندارد ملی ایران به‌شمارۀ 106: «کاغذ، مقوا و خمیرکاغذ– شرایط محیطی استاندارد برای مشروط‌سازی و آزمون و روش پایش شرایط محیطی و مشروط‌سازی نمونه‌ها» (ISIRI 106).
استاندارد ملی ایران به‌شمارۀ ۴۷۰۶: «روش تسریع در کهنه‌شدن کاغذ و مقوا در دمای 80 درجۀ سلسیوس و رطوبت 65 درصد» (ISIRI 4706).
استاندارد ملی ایران به‌شمارۀ ۲-۸۲۷۳: «کاغذ و مقوا- تعیین ویژگی‌های کششی، قسمت 2: روش ازدیاد طول با سرعت ثابت mm/min) 20)» (ISIRI 8273-2).