دبستان ایرانیان در طرابوزان (1302ق-1360ق/ 1264ش-1320ش)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه تاریخ دانشگاه پیام نور، کرمانشاه، ایران

چکیده

هدف: بررسی نحوۀ تأسیس دبستان ایرانیان در طرابوزان، روند فعالیت، و مشکلات پیشِ‌روی آن.
روش/ رویکرد پژوهش: این پژوهش با تکیه بر روش تحقیق تاریخی و با استفاده از اسناد و مدارک آرشیوی و نشریات فارسی منتشرشده در امپراتوری عثمانی انجام شده‌است.
یافته‌ها و نتیجه‌گیری: تحولات سریع در تغییر سبک آموزش در مدارس در دنیای غرب و اقدامات دولت‌ها و تجار و بزرگان آن کشورها در ساخت مدارس باعث شد که ایرانیان طرابوزان نیز به‌پیروی از آن‌ها دبستانی به‌سبک نوین تأسیس کنند. تفاوت اساسی مواد درسی، سنجش و ارزیابی تحصیلی، انتخاب معلمان، سن و جنس دانش‌آموزان، معماری و فضای مدارس جدید و ازجمله دبستان طرابوزان با مکتب‌خانه‌های پیش‌از خود، گسستی تاریخی در حوزۀ تعلیم‌وتربیت آن دوره ایجاد کرد. این مدرسۀ مدرن در دورۀ فعالیت خود با آموزش تعداد زیادی از کودکان اقشار مختلف جامعۀ ایرانی طرابوزان، در روزگاری که هنوز نظام نوین آموزش کودکان در ایران شکل نیافته بود، توانست نقشی ارزش‌مند ایفا کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Iranian Primary School in Trabzon (1885-1941)

نویسنده [English]

  • Nezam Ali Dehnavi
Assistant Professor, Department of History, Payam Noor University, Kermanshah, I. R. Iran.
چکیده [English]

Purpose: Explains the process of the establishment of the Iranian school  and problems and obstacles the founders faced.
Method and Research Design:  Findings are based on archival documents available in the Ministry of Foreign Affairs and Persian publications in the Ottoman Empire.
Findings and Conclusion: Rapid changes in the style of school education in the western world and the initiatives by their governments, the private sector, and the dignitary in setting up modern schools, Iranians of Trabzan were encouraged to Set up their own primary school. The curricula, assessment procedure, teacher selection, age and gender of students, architecture of these modern schools, marked a sharp difference with the traditional maktabs. The school trained a great number of the children of different sectors of the Iranian community in the city long before modern schooling started in Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Trabzon
  • Naseri Primary School
  • Ahmadi Primary School
  • Ottoman
منابع
اسناد
اسناد وزارت امور خارجه (اِستادوخ):
1328ق، کارتن 11، پروندۀ 1؛ سال 1308ش، کارتن 9، پروند 233؛ سال 1317–1318ش، کارتن 72، پروندۀ 1683؛ سال 1302-1328ش، کارتن 8، پروندۀ 5؛ سال 1329-1349ش، کارتن 23، پروندۀ 169.
کتاب
جعفری لنگرودی، محمدجعفر. (1378). مبسوط در ترمینولوژی حقوق. (ج4). (چ1). تهران: کتاب‌خانۀ گنج دانش.
رفعت، احمد. (1300ق). لغات تاریخیه و جغرافیه. (ج4). اسلامبول: محمودبگ مطبعۀ سی.
فراهانی، میرزامحمدحسین. (1362). سفرنامه. (مسعود گل‌زاری، محقق و مصحح). تهران: فردوسی.
عیسوی، چالز. (1362). تاریخ اقتصادی ایران 1332 1215ھ. (چ1). (یعقوب آژند، مترجم). تهران: گستره.
سامی، شمس‌الدین. (1311ق). قاموس‌الاعلام. (ج4). اسلامبول: مهران مطبعۀ سی.
مقاله
آبراهامیان، یرواند. (1380). «معرفی یک سند: تجارت در قدیم‌الایام در ولایات شمالی ایران». (محمد عَوّادزاده. مترجم). تاریخ معاصر ایران، سال 5، شمارۀ 18، صص 181-194.
نشریات
اختر: سال 12، شمارۀ 58، 24ذی‌قعدۀ1303؛ سال 13، شمارۀ 23، 13جمادی‌الآخر1304.
احصائیۀ تجارتی ایران: ج2، از 30اسفند1292 تا 28اسفند1293.
پرورش: سال اول، شمارۀ 25، 18شعبان1318.
چهره‌نما: سال 6، شمارۀ 16، 1ذی‌حجۀ1327.
حکمت: سال 8، شمارۀ 11، غرۀ جمادی‌الاول 1317.
کتابچۀ کل تجارت: از 1فروردین1288 تا 29اسفند1288.
 
منابع لاتین
کتاب
SEZEN, TAHİR. (2006). OSMANLI YER ADLARI. Ankara: BAŞBAKANLIK DEVLET ARŞİVLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YAYIN NO: 26.