تأثیر جنگ جهانی اول بر وضعیت اقتصادی و اجتماعی سلطان‌آباد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه تاریخ دانشگاه اراک، اراک، ایران

2 استادیار گروه تاریخ دانشگاه اراک، اراک، ایران.

3 دکتری تاریخ ایران دوره اسلامی و مدرس دانشگاه فرهنگیان اراک، اراک، ایران

چکیده

هدف: اوضاع  اقتصادی و اجتماعی منطقۀ  سلطان‌آباد در عراق عجم به‌دلیل قرارگرفتن در مسیر غرب به شرق و جنوب به شمال کشور حضور نیروهای بیگانه و رفتارشان را تجربه کرد، ابعاد اقتصادی و اجتماعی ناگوار این جنگ را هم از سر گذراند.
روش/ رویکرد پژوهش: پژوهش حاضر با اتکا بر اطلاعات اسناد، کتاب‌ها و نشریات و با رویکرد توصیفی-تحلیلی انجام شده‌است.
یافته‌ها و نتیجه‌گیری: حضور نیروهای بیگانه انتظام منطقه را بر هم زد. تأمین آذوقۀ نیروهای بیگانه از تولیدات محلی،  ناامن‌شدن راه‌های ارتباطی، و خشکسالی  مواد غذایی را کمیاب، و بهای آن را شدید افزایش داد. کاهش تولید محصولات کشاورزی در سلطان‌آباد شهرهایی مانند تهران، قم، و اصفهان را هم که بخشی از نیازهای غذایی خود را از این منطقه تأمین می‌کردند دچار مشکلات فراوان کرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Arak during the World War I: Social and Economic Consequences

نویسندگان [English]

  • Abdollah Motevali 1
  • Mohaammad Hassanbeigi 2
  • Mahdi Jiryaei 3
1 Associate Professor,, Department of History, Arak University, Arak, I. R. Iran
2 Assistant Professor, , Department of History, Arak University, Arak, I. R. Iran
3 Ph.D. Lecturer, Frhangian of Arak University, Arak, I. R. Iran
چکیده [English]

Purpose: Soltanabad (present name: Arak), located in the heart of mid-western of Iran is which in the past called Eragh-e Ajam (=Iraq of Persia). Soon after the beginning of WWI Soltanabad became a cross-road of foreign forces.  This article reports the impact of the presence of these forces in the region and its consequences for Soltanabad.
Method and Research Design: Archival documents and library resources were consulted to collect data for analysis.
Findings and Conclusion: Presence of foreign forces disrupted normal life of the region.  The demand for local agricultural products, insecurity of roads, and drought led to food shortage and sharp rise in prices, resulted in with wide-spread famine. Also, cities like Tehran, Qom and Isfahan which imported agricultural products from the region also came under pressure.

کلیدواژه‌ها [English]

  • World War I
  • Soltanabad
  • Business
  • Insecurity
  • Iran
منابع
اسناد
سازمان اسناد و کتاب‌خانۀ ملی ایران (ساکما)، شماره‌سند: 1084/210؛ 1084/240؛ 3871/240؛ 5748/240؛ 9895/240؛ 10512/240؛ 47067/240؛ 1405/290؛ 2426/290؛ 1121/291؛ 18627/296.
کتاب‌خانه موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی (کمام)، شماره‌سند: 7/29/198/3؛ 8/29/198/3؛ 3/22/43/4؛ 15/22/43/4؛ 66/22/44/4؛ 89/22/44/4؛ 45/22/166/4؛ 5243/178.
کتاب
اسناد جنگ اول جهانی در ایران. (1370). (بهروز قطبی، کوشش‌گر). تهران: انتشارات وزارت ارشاد.
دولت‌آبادی، یحیی. (1371). حیات یحیی. (ج3). تهران: عطار.
دهگان، ابراهیم. (1330). تاریخ اراک. (ج3). اراک: فرهنگ شهرستان اراک.
زندی حقیقی، منوچهر. (1348). نظریه‌های اقتصادی در قرن بیستم. (ج1). تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
سالور، قهرمان‌میرزا. (1374). روزنامۀ خاطرات عین‌السلطنه. (ج7). (مسعود سالور و ایرج افشار، کوشش‌گران). تهران: اساطیر.
سپهر، احمدعلی. (1362). ایران در جنگ بزرگ 1914-1918. تهران: ادیب.
کیخسرو، ارباب. (1382). کتاب خاطرات ارباب کیخسرو شاهرخ. (شاهرخ شاهرخ و راشنا رایتر، کوشش‌گران؛ غلام‌حسین میرزاصالح، مترجم). تهران: نشر مازیار.
لمبتون، آن کاترین سواین‌فورد. (1339). مالک و زارع در ایران. (منوچهر امیری، مترجم). تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
مابرلی، فردریک جیمز. (1369). عملیات در ایران. (کاوه بیات، مترجم). تهران: نشر رسا.
مجد، محمدقلی. (1387). قحطی بزرگ 1296-1298ش/1917-1919م. (محمد کریمی، مترجم). تهران: مؤسسۀ مطالعات و پژوهش‌های سیاسی.
مجموعه‌مصوبات ادوار اول و دوم قانون‌گذاری مجلس شورای ملی «مذاکرات مجلس شورای ملی»، (1329ق)، دورۀ دوم. (1318). تهران: مجلس شورای ملّی، ادارۀ قوانین و مطبوعات.
محتاط، محمدرضا. (1372). سیمای اراک. (ج4). اراک: مؤلف.
مختاری، حبیب‌الله. (1326). تاریخ بیداری ایران. تهران: دانشگاه تهران.
میروشنیکف، لی‌یف ایوانوویچ. (1357). ایران در جنگ جهانی اول. (علی دخانیاتی، مترجم). تهران: فرزانه.
وکیلی طباطبائی تبریزی، رضا. (1395). تاریخ عراق (سلطان‌آباد عراق، اراک). (محمد مددی، بازخواننده). تهران: آیندگان.
مقاله
جیریائی، مهدی؛ مفتخری، حسین؛ سلیمانی مهرنجانی، محمد. (1397). «بررسی و تحلیل تجارت داخلی و خارجی سلطان‌آباد عراق (1324 تا 1360ق/ 1906 تا 1941م)». فصل‌نامۀ پژوهش‌های تاریخی، دورۀ جدید، سال دهم، شمارۀ 2، (پیاپی 38)، صص 81-99.
متولی، عبدالله. (1386). «خاطرات احسان‌الله‌خان دوستدار». فصل‌نامۀ مطالعات تاریخی، سال چهارم، شمارۀ 16، صص 10-81.
روزنامه
روزنامۀ جنگل، شمارۀ 3، (1336).
روزنامۀ خاور، شمارۀ 3، (1338).
روزنامۀ خاور، شمارۀ 35، (1334).
روزنامۀ عصر جدید، شمارۀ 19، (1334).