خودآرشیویِ اعضای هیئت‌علمی در مخازن سازمانی، صفحات شخصی و پلتفرم‌های اجتماعی: تحلیل گرایش‌ها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد مدیریت اطلاعات، بخش علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه شیراز. شیراز، ایران

2 دانشیار، بخش علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

3 استادیار، بخش علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

چکیده

هدف: شناسایی و تحلیلگرایش‌های خودآرشیویِ اعضای هیئت‌علمی دانش‌گاه شیراز در مخازن سازمانی، صفحات شخصی و پلتفرم‌های اجتماعی و تأثیر آگاهی  آنها از سیاست‌های دسترسی آزاد ناشران بر این فرایند.
روش/ رویکرد پژوهش:. جامعۀ  این پیمایش 505 نفر از اعضای هیئت‌علمی گروه‌های آموزشی مهندسی، علوم پایه و علوم انسانی دانش‌گاه شیراز است. طبق جدول مورگان 160 نفر ازمیان آنها به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها دو پرسش‌نامۀ محقق‌ساخته به‌صورت طیف لیکرت پنج‌گزینه‌ای با ضریب پایایی 89/0 تا 91/0 است. متغیر «میزان آشنایی با سیاست‌های دسترسی آزاد ناشران» دارای 9 گویه و دو بُعد،و متغیر «الگوی رفتار خودآرشیوی» دارای 36 گویه و 9 بُعد بوده است. برای تحلیل داده‌ها از روش‌های توصیفی و آزمون رگرسیون تک‌متغیره، آزمون تی، آزمون تحلیل واریانس و آزمون کولموگروف-اسمیرنوف و نرم‌افزار SPSS ویرایش 22 استفاده شد.
یافته‌ها و نتیجه‌گیری: میزان آشنایی اعضای هیئت‌علمی دانش‌گاه شیراز با سیاست‌های ناشران کمتر از متوسط است. طبق یافته‌ها الگوی رفتار خودآرشیوی استادان در ابعاد چندگانه ضعیف یافته شد. هرچه آگاهی پژوهش‌گران از سیاست‌های ناشران بیشتر، ، الگوی رفتار خودآرشیوی آن‌ها نیز مطلوب‌تر یافته شد. این متغیر 5/38 درصد از تغییرات رفتار خودآرشیوی را تبیین می‌کند. بین مرتبۀ علمی، گروه آموزشی و جنسیت با متغیرهای تحقیق رابطه  معنی‌دار مشاهده شد. خودآرشیوی فرایند دسترسی آزاد را ازطریق رفع شکاف دیجیتال تسهیل می‌کند و موجب رؤیت‌پذیری آثار و افزایش ارتباطات علمی می‌شود. ناآگاهی از سیاست‌های ناشران و رفتار خودآرشیویِ  نامطلوب چالش د آفرین الازم است سیاست‌گذاران به آن توجه کنند و زیرساخت‌های لازم برای تسهیل و ترویج این امر ایجاد شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Self-archiving by Academics in Institutional Repositories, Personal Website, and Social Platforms

نویسندگان [English]

  • Maryam Ahrari 1
  • Saeedeh Ebrahimy 2
  • Tahereh Jokar 3
1 MA. in Information Management, Department of Knowledge and Information Science, Faculty of Education and Psychology, Shiraz University, Shiraz, Iran
2 Associate Professor, Department of Knowledge and Information Science, Faculty of Educational Science and Psychology, University of Shiraz, Shiraz, Iran
3 Assistant Professor, Department of Knowledge and Information Science, Faculty of Educational Science and Psychology, University of Shiraz, Shiraz, Iran
چکیده [English]

Purpose: To identify patterns of self-archiving by academics with emphasis on the impact of their familiarity with publishers' policies. .
Method and Research Design: A random sample of 160 faculty members in basic sciences, humanities and engineering from University of Shiraz (Total population: 505). Two researcher-made questionaires in 5-point Likert spectrum with Cronbach's alpha coefficients. 89 to 91 were used to collectd data. 9 statements with two aspects examined “familiarity to publishers’ open access policy”; 36 statements with 9 aspects tested self-archiving behavior. Descriptive and inferential statiscs Univariate Regression, T-test, Analysis of Variance, Kolmogorov Smirnov and SPSS ver 22 were used for analysis.
Findings and Conclusion: Familiarity with publishers open access policies was relatively low. Self-archiving behavior patterns were not desirable. Significant correlation was found between researchers' familiarity with publishers open access policies and their self-archiving behavioral pattern with 38.5% variance. There was significant relationship between academic rank, field and gender with research variables. Self-archiving facilitates open access by eliminating digital gap and visibility of works, as well as increasing scientific communications. Lack of familiarity with the open access policies and undesirable self-archiving behavior may cause challenges. The issue merits the attention of policy makers.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Open access
  • Publishers
  • Policies
  • Self-archiving Behavior
  • Sherpa/Romeo

مراجع

منابع
مقاله
اجاق، فرخنده؛ کوشا، کیوان. (1390). «بررسی الگوی خودآرشیوی نویسندگان ایرانی: مقایسۀ حوزه‌های علوم و علوم اجتماعی». تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتاب‌خانه‌های عمومی، 17(2)، صص 285-304.
اصنافی، امیررضا. (1395). «تأملی بر آرشیوسازی رسانه‌های اجتماعی». گنجینۀ اسناد، 26(2)، صص 96-113.
جمالی مهموئی، حمیدرضا. (1395). (زودآیند). «نقض حق نشر در خودآرشیوی ریسرچ‌گیت». مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، صص 1-14.
رضایی، زینب؛ ناخدا، مریم؛ نوروزی، علی‌رضا. (1398). «میزان سواد آرشیوی کاربران مراکز آرشیوی شهر تهران». گنجینۀ اسناد. 29(2)، صص 172-196.
فهیم‌نیا، فاطمه؛ منتظری، فرشته. (1393). «انگیزه‌ها و موانع مؤثر در رفتار خودآرشیوی اعضای هیئت‌علمی علم اطلاعات و دانش‌شناسی در ایران». تعامل انسان و اطلاعات، 1(2)، صص 115-125.
پایان‌نامه
منتظری، فرشته. (1391). «بررسی رفتار خودآرشیوی اعضای هیئت‌علمی کتابداری و اطلاع‌رسانی در ایران: انگیزه‌ها و موانع». (پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی)، دانش‌گاه تهران. تهران.
 
References
Ale-Ebrahim, Nader; Salehi, Hadi; Embi, Mohamed Amin; Habibi tanha, Farid; Gholizadeh, Hossein; Motahar, Seyed Mohammad. (2014). “Visibility and citation impact”. International Education Studies, 7(4), pp 120-125.
Antelman, Kristin. (2006). “Self-Archiving practice and the influence of publisher policies in the social sciences”. Learned Publishing, 19(2), pp 85-95.
Cerejo, Clarinda. (2013). “How to make your paper more accessible through self-archiving”. available at: www.editage.com/insights/how-to-make-your-paper-more-accessible-through-self-archiving.
Coleman, Anita. (2007). “Self-archiving and the copyright transfer agreements of ISI-ranked library and information science journals”. Journal of the American Society for Information Science and Technology, 58(2), pp 286–296.
Davis-Kahl, Scherer. (2016). “Making Institutional Repositories Work: Faculty Self-Archiving”. Purdue University Press, pp 143-158.
Eze, Eberechukwu Monica; Okeji, Chukwuma; Bosah, Gabriel Ejiobi. (2019). “Self-archiving options on social networks: a review of options”. Library Hi Tech News, 36(1), pp 9-12.
Finch, Dame Janet. (2013). “Accessibility, sustainability, excellence: The UK approach to Open Access”. Information Services & Use, 33(1), pp 11–18.
Gadd, Elizabeth; Troll Covey, Denise. (2019). “What does ‘green’open access mean? Tracking twelve years of changes to journal publisher self-archiving policies”. Journal of Librarianship and Information Science, 51(1), pp 106–122.
Gadd, E; Oppenheim, Charles; Probets, Steve. (2003). “RoMEO studies 4: An analysis of journal publishers’copyright agreements”. Learned Publishing, 16(4), pp 293–308.
Graziotin, Daniel. (2014). “Green open access in computer science – an exploratory study on author-based self-archiving awareness, practice, and inhibitors”. Science Open Research, pp 1-11.
Harnad, Stevan. (2006). “Publish or Perish – Self-Archive to Flourish: The Green Route to Open Access”. ERCIM News, N 63.
Holliday, Emma B; Jagsi, Reshma; Wilson, Lynn D; Choi, Mehee; Thomas Jr, Charles R; Fuller, Clifton D. (2014). “Gender differences in publication productivity, academic position, career duration and funding among US academic radiation oncology faculty”. Academic medicine: journal of the Association of American Medical Colleges, 89(5), pp 767–773.
Hulela, Barulaganye. (2010). “Scholars and Institutional Repositories: Perceptions of Academic Authors towards Self-Archiving their Scholarly Works in the Bergen Open Research Archive”. SAM – Master Theses.
Kim, Ji-Hyun. (2008). “Faculty self-archiving behavior: Factors affecting the decision to self-archive”. Proceedings of the American Society for Information Science and Technology, 44(1), pp 1–5.
Kim, Jihyun. (2010). “Faculty self-archiving: Motivations and barriers”. Journal of the American Society for Information Science & Technology, 61(9), pp 1909–1922.
Kleinman, M. (2011). “Faculty self-archiving attitudes and behavior at research universities: A literature review”. Doctoral Seminar Paper. Center for the Study of Higher Education, University of Michigan.
Laakso, Mikael. (2014). “Green open access policies of scholarly journal publishers: A study of what, when, and where self-archiving is allowed”. Scientometrics, 99(2), pp 475–494.
Lawal, Ibironke. (2002). “Scholarly communication: The use and non-use of e-print archives for the dissemination of scientific information”. VCU Libraries Faculty and Staff Publications, pp 1–15.
Lee, Jongwook; Oh, Sanghee; Dong, Hang; Wang, Fang; Burnett, Gary. (2018). “Motivations for Self-Archiving on an Academic Social Networking Site: A Study on ResearchGate”. Jornal of the Association for Information Science & Technology, 70(2), pp 563–574.
Linde, Peter; Eriksson, Jörgen; Kullman, Lars; Fathli, Margareta; Karlsson, Klemens; Sikstrom, Marjatta; Skold, Ingela Tång Ylva. (2011). “Accessibility and self-archiving of conference articles: A study on a selection of Swedish institutional repositories”. Information Services & Use, 31(3-4), pp 259–269.
Onyancha, Omwoyo Bosire. (2012). “Self-Archiving by LIS Schools in South Africa: Practices, Challenges and Opportunities”. Journal of the Eastern and Southern Africa Regional Branch of the International Council on Archives, 30(1), pp 57–82.
Pinfield, Stephen. (2005). “Self archiving publications”. Scholarly Publishing in an Electronic Era, pp 118–145.
Rousi, Antti M. (2018). “analysis of the self-archiving policies of journals in the highest rank category of the finnish journal classification system within computer science, physics and electronic engineering”. Informaatiotutkimus, 37(1), pp 56–70.
Simpson, Todd. (2016). “SHERPA/RoMEO”. The Charleston Advisor, 18(1), pp 31–35.
Singeh, Feria Wirba; Abrizah, Abdullah; Abdul Karim, Noor Harun. (2011). “Malaysian authors’ acceptance to self-archive in institutional repositories Towards a unified view”. The Electronic Library, 31(2), pp 188–207.
Swan, Alma; Brown, Sheridan. (2004). “ISC/OSI Journal authors survey report”. JISC, HEFCE.
Swan, Alma; Brown, Sheridan. (2005). “Open access self-archiving: An author study”. Key Perspectives Report, 97.
Troll Covey, Denise T. (2009). “Self-archiving journal articles: A case study of faculty practice and missed opportunity”. Portal: Libraries and the Academy, 9(2), pp 223–251.
Xia, jingfeng. (2007). “Factors to Access Self-Archiving in Institutional Repositories”. Serials Review, 33(2), pp 73–80.
Xia, Jingfeng; Gilchrist, Sarah B; Smith, Nathaniel; Kingery, Justin A; Radecki, Jennifer R; Mahn, Alyson J. (2012). “A review of open access self-archiving mandate policies”. portal: Libraries and the Academy, 12(1), pp 85–102.
http://www.sherpa.ac.uk
https://isc.ac/fa/news/1605

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 01 شهریور 1400
  • تاریخ بازنگری: 06 شهریور 1400
  • تاریخ پذیرش: 23 آذر 1400

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار