اصطلاحنامه ابزاری مهم برای نمایه سازی منابع آرشیوی

نویسنده

کارشناس ارشد مترجمی زبان انگلیسی

چکیده

مقاله حاضر، با شرح مختصری درباره زبان نمایه سازی به منزله یکی از عواملی که بر کارائی نمایه سازی تاثیر می گذارد شروع شده، موضوع با مروری بر زبان های نمایه سازی پی گرفته می شود. اصطلاحنامه به لحاظ ساختاری و کارکردی تعریف شده، شرح داده می شود. در ادامه، تاریخچه اصطلاحنامه در ایران و خارج از کشور آورده می شود. شکل اصطلاحنامه (نحوه نمایش اصطلاحات و روابط معنائی آن ها) بیان شده، قواعد تدوین اصطلاحنامه از دو وجه کنترل اصطلاح شناختی و تعیین روابط اساسی تزاروسی مورد بررسی قرار می گیرد. سپس ساختار اصطلاحنامه از منظر تدابیر و سازوکارهای آن برای ایجاد جامعیت و مانعیت بیش تر در بازیابی اطلاعات شرح داده می شود. آن دسته از سازوکارهای اصطلاحنامه که می توانند به جامعیت بیش تر در بازیابی اطلاعات بیانجامند و در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته اند، عبارتند از: 1- کنترل مترادف ها (روابط غیرسلسله مراتبی)؛ 2- کنترل شکل واژه ها به لحاظ جمع یا مفرد بودن و حذف قیدها، صفت ها و مصدرها؛ 3- حفظ اصطلاحات به صورت بسیط و عام و تجزیه به عوامل معنائی؛ 4- سلسله مراتب رده ای و روابط وابستگی؛ 5- تحلیل چهریزه ای و تحلیل خوشه ای. سازوکارهای مورد بررسی برای ایجاد مانعیت بیش تر در بازیابی اطلاعات عبارتند از: 1- اخص گرائی و پیش همارائی؛ 2- استفاده از شاخص ربط و شاخص نقش. در انتها تفاوت اصطلاحنامه ها با سرعنوان های موضوعی و طرح های رده بندی آورده می شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Thesaurus An Important Tool for Indexing Archival resources

نویسنده [English]

  • maryam vetr
چکیده [English]

This article begins with a brief description of the indexing language as a factor that affects the efficiency of indexing. After reviewing different indexing languages which are natural indexing language, free indexing language, and controlled indexing language, the article describes the structure and function of thesauruses. Next it provides a short history of thesauruses, inside and outside Iran and then explains the form of thesauruses (the method they use for presenting terms and the semantic relations). The rules of developing thesauruses are studied from two aspects: vocabulary control and determining basic thesaurus relations. Then their structure is studied in terms of the solutions they provide for enhancing precision and recall in information retrieval. Finally, the differences between thesauruses, subject headings and classification schemes are explored.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Thesaurus/ Constructing thesaurus/Controlled languages/ Semantic relationships/ Hierarchical relationships/ Synonymous relationship/ Associative relationship/ Broader terms/ Narrower terms/ Recall rate/ Precision rate