امکان‌سنجی ایجاد فهرستگان مجازی در آرشیوهای دیداری- شنیداری سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران در شهر تهران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

2 دانش آموختۀ کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

چکیده

اهداف پژوهش: هدف اصلی پژوهش حاضر، شناخت امکان ایجاد فهرستگان مجازی در آرشیوهای دیداری – شنیداری سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران در شهر تهران است.
روش/ رویکرد پژوهش: پژوهش حاضر به روش پیمایشی توصیفی انجام شده و جامعه مورد مطالعه 20 آرشیو دیداری – شنیداری سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران در شهر تهران است. ابزار پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته است. برای گردآوری اطلاعات از دو پرسشنامۀ مجزا برای مدیران و آرشیویست-­کتابداران استفاده شده است. تعداد مدیران 20 نفر و تعداد آرشیویست- کتابداران و کارمندان آرشیو 122 نفر می­باشند. روایی پژوهش حاضر صوری است و برای محاسبه پایایی درونی پرسشنامه از روش آلفای کرونباخ استفاده شده است، که میزان آن 75/0 است.
یافته‌های پژوهش: منابع آرشیوی در حد متوسط سازماندهی شده‌اند. 9/46 درصد کارکنان با فهرستگان مجازی آشنایی دارند و میزان آشنایی آن‌ها با سازماندهی منابع آرشیوی در حد متوسط است. 2/59 درصد از نرم‌افزار گنجینه استفاده می‌کنند. تبادل اطلاعات کتابشناختی در بین آرشیوها در حد متوسط است. 9/52 درصد مدیران بودجۀ آرشیوها را ناکافی می‌دانند. 4/82 درصد مدیران معتقدند که سیاست خاصی برای ایجاد فهرستگان در آرشیوها وجود ندارد. به عقیدۀ 8/68 درصد مدیران هیچ سیاستی برای اشتراک منابع در بین آرشیوها پیش‌بینی نشده است. بیشتر مدیران معتقدند فیلم به عنوان مهم­ترین منبع بهتر است در فهرستگان مجازی قرار می‌گیرد.
نتیجه‌گیری: تقریباً نیمی از کتابداران تدوین اصطلاحنامه‌ای مختص منابع آرشیوی را لازم می‌دانند. در بیشتر از نیمی از آرشیوها از قواعد فهرستنویسی انگلوامریکن برای فهرستنویسی منابع استفاده می‌شود. در بیشتر آرشیوها از رده‌بندی روسو استفاده می‌شود. کمتر از نیمی از کتابداران با فهرستگان مجازی و بیش از نیمی از آن‌ها با نمایه‌سازی آشنایی دارند. بیش از نیمی از مدیران، بودجۀ سالانۀ آرشیو را ناکافی می‌دانند. بیشتر کتابداران از نرم‌افزار گنجینه استفاده می‌کنند. بیشتر مدیران معتقدند که سیاست خاصی برای ایجاد فهرستگان در آرشیوها وجود ندارد. بیشتر کتابداران معتقدند تبادل اطلاعات کتابشناختی تا اندازه‌ای بین آرشیوها وجود دارد. بیشترآرشیوها تهیۀ تجهیزات فنی (اعم از سرور، رایانه، اجارۀ خط،­ و شبکۀ داخلی نرم‌افزار کتابخانه) را به­عنوان اولویت نخست برای ایجاد فهرستگان مجازی انتخاب کرده‌اند. بنابراین، ایجاد فهرستگان مجازی از نظر امکانات نیروی انسانی و فیزیکی تقریباً مطلوب، ولی از نظر امکانات نرم‌افزاری و سیاست­گذاری نامطلوب است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Establishing a Virtual Union Catalog for IRIB Audio-Visual Archive in Tehran: A Feasibility Study

نویسندگان [English]

  • Fahimeh Babalhavaeji 1
  • Nasrin Kaid 2
1
2
چکیده [English]

Purpose: Examines feasibility of establishing a virtual union catalog of audio-visual materials of Islamic Republic of Iran Broadcasting (IRIB) archivval units in Tehran.
Method: Holdings of 20 audio-visual archives in Tehran have been surveyed. Two researcher-designed questionnaires were completed by 20 managers and 122 archivists of the 20 archival units. Validity of the tools was checked against Cronbach's  alpha with an outcome of 75 percent.
Findings: 46.9 percent of staff are familiar with the concept of a virtual union catalog. Their knowledge of organization of archive resources is fair. 59.2 percent of the staff use Ganjineh software; 52.9 percent of managers consider archives’ budgets insufficient; 82.4 percent of them believe that there is no particular policy for setting up a union catalog for the archives; 68.8 percent believe that there is no policy for resource sharing among archives. Most of  the managers believe film is the most significant material in their archives and favor a virtual union catalog. Nearly half of the librarians had developed their own thesauri. More than half of the archives are use Anglo-American Cataloging Rules (AACR) for cataloging purposes. Most of the 20 archives use Rousseau classification; less than half of them know what a virtual union catalog is; more know about indexing. More than half of the managers believe their annual budget is insufficient. Most librarians use Ganjineh software. Most librarians to some extent believe that exchange of bibliographic information between archives is a good idea. Most archives see equipment, including servers and computers, as the first and most important requirement to establish a virtual union catalog. Human resources and physical facilities, they believe, are desirable, but not software facilities and policies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • virtual union catalog
  • Audio-visual archives
  • IRIB
توکلی زاده راوری، محمد ؛ میرجلیلی، سیدحسین(1388بهار) . ایجاد فهرستگان اسناد آرشیوی. گنجینه‌اسناد ،19(1)،67-80.
چادهاری، اس . کی . (1388) . راهکارهایی برای کتابخانه های مدرن( زهرا اباذری، مترجم) .تهران :چاپار .
حاجی زین العابدینی، محسن؛ پازوکی، فاطمه؛ داود زاده سالستانی، سیروس (1390). نرم افزارهای کتابخانه ای در ایران . تهران : کتابدار.
حاجی عزیزی، نادیا ( 1387). امکان‌سنجی ایجاد فهرستگان الکترونیکی کتابخانه‌های مرکزیدانشگاه‌های دولتی شهر تهران . پایان‌نامه کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع‌رسانی. دانشگاه آزاداسلامی، واحد علوم و تحقیقات.
خالدی، نیر(1389). سازماندهی تعاونی اطلاعات کشاورزی کتابخانه های مراکز و موسسات آموزشی تحت پوشش سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی در محیط اینترنت . پایان‌نامه کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع‌رسانی. دانشگاه آزاد. واحد علوم و تحقیقات.
خراسانچی، مهرناز (1380). مطالعه امکان‌سنجی تمرکز یا عدم تمرکز فهرست‌نویسی در آرشیوهای دیداری ـ شنیداری سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران (موجود در شهر تهران). پایان‌نامه کارشناسی کتابداری و اطلاع‌رسانی. دانشگاه آزاداسلامی، واحد علوم و تحقیقات.
رادمهر، علی( 1384). امکان سنجی ایجاد شبکه کتابشناختی کتابخانه های مرکزی دانشگاهها و موسسات پژوهشی. پایان نامه دکتری تخصصی، دانشگاه شیراز.
قنبری‌پور، امان‌الله (1377). طرح ملی فهرستگان کتب لاتین کشور.] پیوسته[ از:
منصوری، علی ؛ پشوتنی زاده ، میترا (1386).آموزش ضمنخدمت برای کتابداران در عصر نوین. فصلنامه کتاب، 18(2) .
موسوی چلک، افشین(1389) . امکان سنجی ایجاد فهرستگان پیوسته در کتابخانه های مرکزی واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی و ارائه الگوی مناسب . پایان‌نامه دکتری کتابداری و اطلاع‌رسانی. دانشگاه آزاد اسلامی. واحد علوم و تحقیقات.
نظری، مریم ( 1380). سنجش نگرش مجریان طرح های اشتراک منابع پیرامون عوامل موفقیت همکاری بین کتابخانه ها و اشتراک منابع در کتابخانه‌های وزارت علوم، تحقیقات و فناوری. پژوهشگاه اطلاعات و مدارک علمی ایران
Breeding,  Marshal  (2000).   Technologies for sharing Library  Resources Information   Today  17(9):  60- 62.
CURL (1998). CURL  feasibility  study  to investigate  potential applications and strategic implications of  Z 39.50  technology on the  COPAC service
Gould, Sara. (1999). From card to clumps: A look at developments in the world of union catalogs. Interlending & Document Supply 27 (3): 116-121
Hartley, R. J. and Helen Booth (2006). Users and union catalogues. Journal of Librarianship and   Information Science. 38 (1) March: 7-20
Missingham , Roxanne (2007) “Networking a nation : ILL  developments  in Australia” Library Hi  Tech vb,  25(2).
 
        Pinedo, Isa de (1996). Cooperative cataloguing: supply and exchange of data through a European Project and a European Union Feasibility study: the italian experience. 62nd IFLA General Conference - Conference Proceedings - August 25-31, 1996
Preece, Barbara., Thompson, James (2001). Union and Virtual Catalogs in a Consortial Environment. The Journal of Academic Librarianship, 27(6):470- 472.
Reitz,  joan m .online Dictionary  for  library and  information science (ODLIS) . S.V  “Virtual union catalog “. (on- line) from :http : // Iu.com/ odlis – v.cfm ( 15 Apr.2006).
Subrahmanyam, Bhagirathi (1998). Consistency of assigned class numbers derived from the Library of Congress classification scheme in university libraries: Issues of collocation and implications for information retrieval in online union catalogs. PhD diss., UNIVERSITY OF CALIFORNIA, LOS ANGELES
Stubley, Peter;Rob Bull, and Tony Kidd (2001). FEASIBILITY STUDY FOR A NATIONAL UNION CATALOGUE
  Williams, Marta E. and Keith D. Maclaury. (1977). A state _ wide union catalog Feasibility study: Final report on project III- - FY 1976.