کشاکش‌های جانشینی ایل کلهر( 1285ق تا 1320ق)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد تاریخ، مربی و عضو هیئت علمی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران

2 دکتری تاریخ- کارشناس پژوهشکده اسناد سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران

چکیده

هدف: هدف از این نوشتار تبیین و تحلیل مسأله جانشینی و ریاست ایل کلهر، به عنوان یکی از مسائل مورد نزاع و کشاکش ولایت کرمانشاهان در فاصله سال‌های 1285 تا 1320 می‌باشد.
روش/ رویکرد پژوهش:  پژوهش حاضر با روش توصیفی – تحلیلی و با تکیه بر اسناد مراکز آرشیوی، نسخه‌های خطی، روزنامه‌ها و تاریخ‌های محلی انجام پذیرفته است.
یافته‌ها و نتایج پژوهش:
یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که وجود مدعیان متعدد و پر قدرت در دوره مورد مطالعه پژوهش از یک سو و تلاش حکمرانان کرمانشاهان در انتصاب افراد نزدیک به خود در مقام ریاست ایل از سوی دیگر از عوامل اصلی کشاکش‌های درون ایلی کلهرها بوده است. از طرف دیگر، رفع کشاکش‌های داخلی ایلات جدای از ثبات ولایت، ضامن مسأله مهم و حیاتی دریافت مالیات هم بود بنا بر این حکمرانان کرمانشاهان به طور فعال در این جریان دخیل بودند. در همین راستا به منظور دریافت منظم و به موقع مالیات، در پی انتصاب حاکمان مقتدر و نزدیک به خود بودند. واکنش مدعیان و توده ایلی به این انتصاب از عوامل دیگر کشاکش‌های جانشینی ایل کلهر در دوره مورد نظر بود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Kalhor Tribe Succession Conflicts (1868-1902)

نویسندگان [English]

  • Hoorieh Saeedi 1
  • Motalleb Motallebi 2
1 MA, History, National Library and Archives of Iran
2 PhD, History, National Library and Archives of Iran
چکیده [English]

Purpose: To report conflicts of leadership and succession among the powerful members of the Kurdish tribe of Kalhor in the western territory of Kermanshahan during the years 1868 to 1902.
Method/Research Design: Data was collected and analyzed from archival sources, manuscripts, and local newspapers.
Findings: Powerful claimants on the one hand, and attempts of Kermanshah governors of the time to appoint their relatives to the leadership of the tribe on the other hand, were the main sources of conflict. Governors were keen to appoint those who were close to them to ensure systematic and timely tax collection. This led to violent reactions from the other side and from their followers in the tribe. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Kalhor tribe
  • Succession
  • Governor of Kermanshah
  • Tribal conflict
جعفربیگی، خسرو(1382).مردم‌شناسی قوم کرد با تکیه بر ایل کلهر،کرمانشاه: انتشارات زانیار.
جغرافیای ایران، نسخه خطی، سازمان اسناد و کتابخانه ملی، شماره بازیابی، 15561- 5
رضایی،  اکبر(1386). وجه تسمیه کلهر، فصلنامه زریبار، شماره 64.
راولینسون، سر هنری(1362).سفرنامه راولینسون( گذر از زهاب به خوزستان)، ترجمه سکند امان اللهی بهاروند، تهران: دانتشارات آگاه.
سنجابی، علی اکبر(1381). ایل سنجابی و مجاهدت ملی ایران، تصحیح و تحشیه کریم سنجابی، تهران: انتشارات شیرازه
ظل‌ال‍س‍ل‍طان‌، م‍س‍ع‍ود م‍ی‍رزاب‍ن‌ ن‍اص‍ر(1368). سرگذشت مسعودی، ب‍ه‌اه‍ت‍م‍ام‌ و ت‍ص‍ح‍ی‍ح‌ ح‍س‍ی‍ن‌ خ‍دی‍وج‍م‌، تهران: اساطیر
کتابچه ایلات کرمانشاهان، نسخه خطی، کتابخانه و موزه  کاخ گلستان، مجموعه ناصری، جلد 5
گودرزی، علیرضا(1381).ایل کلهر در دوره‌ مشروطیت، کرمانشاه: انتشارات کرمانشاه.
وقایع نگار کردستانی، علی اکبر(1381). حدیقه ناصریه در جغرافیا و تاریخ کردستان، تصحیح محمد رئوف توکلی،چاپ اول، تهران: انتشارات توکلی
اسناد :
 آلبوم علی خان والی:
HarvardUniversity - Fine Arts Library / Album of photographs by Ali Khan Vali. Qajar.
آرشیو مرکز اسناد وزارت امور خارجه، 24- 3پ- 26 ک- 1326
سازمان اسناد و کتابخانه ملی، آلبوم شماره 23 بیوتات، گزارش مویدالدوله به ناصر الدین شاه
سازمان اسناد و کتابخانه ملی، پرونده شماره 23922- 240، گزارش ناظر کل مالیه غرب به اداره مالیه کرمانشاهان، مورخ 1 برج اسد 1302
سازمان اسناد و کتابخانه ملی، پرونده 23922 – 240، گزارش مالیات های معوقه کرمانشاه، 1303: ص 6
سازمان اسناد و کتابخانه ملی، پرونده 23922- 240، گزارش مالیات های معوقه ایل های کرمانشاه 1303
سازمان اسناد و کتابخانه ملی، پرونده 23922 -240، گزارش رئیس ایالتی کرمانشاهان به وزارت مالیه
آرشیو سازمان اسناد و کتابخانه ملی، پرونده 23922 – 240، گزارش ناظر کل مالیه غرب به اداره مالیه کرماشناهان، 1 برج اسد
 
 
 
روزنامه‌ها:
روزنامه ایران، سه شنبه 26 شوال 1293، شماره 301
روزنامه ایران، 5 شنبه 25 رمضان 1298، شماره 464
روزنامه ایران، جمعه پانزدهم ذیقعده 1299، شماره 498
روزنامه ایران، سه شنبه دهم شوال 1300، شماره 524
روزنامه ایران، پنجشنبه دهم ذی قعده 1300، شماره 526
روزنامه ایران، جمعه بیست و پنجم ذیقعده 1300، شماره 527
روزنامه ایران، شنبه سلخ رمضان 1303، شماره 603
روزنامه ایران، جمعه پانزدهم شوال 1304، شماره 632
روزنامه ایران، سه شنبه ششم رجب 1305
روزنامه ایران، شنبه نهم ربیع الثانی 1305، شماره 645
روزنامه ایران، سه شنبه یازدهم ربیع الاول 1307، شماره 699
روزنامه ایران، شنبه بیست و یکم ذی حجه 1309، شماره 777
روزنامه ایران، سه شنبه هفتم جمادی الثانی 1310، شماره 787
روزنامه ایران، پنج شنبه بیست و چهارم شوال 1310، شماره 799
روزنامه ایران، چهارشنبه نهم ذی حجه 1311، شماره 829
روزنامه ایران، پنجشنبه هشتم شوال 1312، شماره 852
 روزنامه ایران، پنجشنبه ششم ذی قعده 1312، شماره 854
روزنامه ایران، شنبه، بیست و دوم ذی قعده 1312، شماره 855
روزنامه ایران، شنبه بیست و  یکم جمادی الاول 1313، شماره 868
روزنامه ایران، سه شنبه پنجم شعبان 1313، شماره 874
روزنامه ایران، جمعه دهم صفر 1289، شماره 875
روزنامه ایران، چهارشنبه 27 شوال 1314، شماره 908
روزنامه ایران، پنج شنبه سوم ذی الحجه 1314، مشاره 911
روزنامه ایران، سه شنبه بیت و نهم ذی الحجه 1314، شماره 913
روزنامه ایران، شنبه پانزدهم ذی الحجه 1315، شماره 934
روزنامه ایران، سه شنبه چهارم ربیع الثانی 1316، شماره 941
روزنامه ایران، پنجشنبه نوزدهم شوال 1316، شماره 953
روزنامه ایران، پنجشنبه بیست و سوم ربیع الثانی 1317، شماره 963
روزنامه ایران، شنبه پنجم شعبان 1317، شماره 968
روزنامه ایران، دوشنبه بیستم جمادی الثانی 1318، شماره 982
روزنامه ایران، یکشنبه چهاردهم صفر 1319، شماره 995
 روزنامه ایران، دوشنبه دوازدهم ربیع الثانی 1319، شماره 998
روزنامه ایران، یکشنبه پانزدهم محرم 1320، شماره 1013
روزنامه ایران، پنج شنبه پنجم ذی الحجه 1320
روزنامه فرهنگ، 6 شعبان 1298، سال سوم، شماره 105
روزنامه فرهنگ، 30 ذیقعده الحرام 1302، شماره 324
روزنامه فرهنگ، 6 محرم 1303، سال هشتم، شماره 328
روزنامه فرهنگ، 14 رمضان 1303، شماره 363
روزنامه فرهنگ، 20 شوال 1304 سال یازدهم، شماره 474
روزنامه دولت علیه ایران، رجب 1282، شماره 579
روزنامه دولت علیه ایران، 5 شنبه 18 ربیع الاول 1285، شماره 620