شرایط و شیوۀ به‌کارگیری افراد در تشکیلات اداری آستان قدس در دورۀ صفویه بر اساس اسناد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری تاریخ ایران دورۀ اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد و کارشناس اسناد تاریخی مرکز اسناد آستان قدس رضوی

چکیده

هدف: هدف پژوهش حاضر، شناخت شرایط، مقررات و شیوۀ به‌کارگیری افراد در تشکیلات اداری آستان قدس، در دورۀ صفویه و بررسی نقش حکومت مرکزی و متولی آستان قدس در این امر است.
روش/ رویکرد پژوهش: این پژوهش، با روش توصیفی- تحلیلی و بر اساس اسناد مربوط به تشکیلات اداری آستان قدس، سعی در پاسخ به پرسش‌های پژوهش دارد.
یافته‌ها و نتایج پژوهش: با توجه به اسناد موجود، تشکیلات اداری آستان قدس رضوی در دورۀ صفویه، دارای تشکیلات اداری و دیوانی منظم و حساب شده بود. اداره کردن این تشکیلات، مستلزم وجود نیروی انسانی است. با بررسی اسناد معلوم می‌شود که ورود به تشکیلات آستان قدس، به آسانی و بدون دلیل و قاعده نبوده است، بلکه از نظم خاصی پیروی می‌کرد. تعداد افراد و حقوق و مزایا آن‌ها مشخص بود و با حذف و کناره‌گیری فردی، شخص دیگری به کار گرفته می‌شد. فرآیند استخدام افراد نیز، اگرچه در مواردی از مراحل قانونی آن تخطی می‌شد اما به طور کلی منظم و حساب شده بود. متولیان در این فرآیند، به عنوان بالاترین مقام در آستان قدس نقش برجسته‌ای در تعیین، تایید یا حتی عزل افراد داشتند. حکم شغل موردنظر نیز توسط شاه‌صفوی صادر می‌شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Recruitment at the Astan Qods Razavi during the Safavid era

نویسنده [English]

  • Hamideh Shahidi
چکیده [English]

Purpose: The paper explains conditions, regulations, and procedures for recruitment at the shrine of the 8th Shia Imam in Mashhad during Safavid era. It also discusses the role of the central government and influence of the shrine custodians in this regard.
Research Method/Approach: Data has been extracted from archival documents.
Findings and Conclusion: AQR benefited from a well-designed system of recruitment. Entering the organization required the meeting of certain criteria. The number of the staff and salaries were specified. When an individual was laid off or resigned, another person was recruited. In some instances the custodian and the high ranking officials influenced the process of recruitment. However, it was a disciplined and systematic process. The king issued the decree for appointment.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Safavids
  • Astan Quds Razavi
  • recruitment
حسن آبادی،ابوالفضل(1387).سادات رضوی در مشهد ازآغاز تا پایان قاجاریه .مشهد: بنیادپژوهشهای اسلامی.
 شاردن،جان(1374).سفرنامه شاردن(ج3).(اقبال یغمایی،مترجم). تهران:توس
شهیدی،حمیده (1391) طرح پژوهشی: گزیده پروانچه ها،ارقام و تعلیقچه های آستان قدس رضوی در دوره صفویه: مصوب سازمان کتابخانه ها،  موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس،مشهد(درمرحله نشر).
 شهیدی،حمیده(1387) . دارالشفاء آستان قدس رضوی در دوره صفویه. دفتراسناد، ج4، ص102-69
سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی(ساکماق) اسناد شماره 27625 ،ص5؛    28525؛    28526؛28531 ؛ 28528؛ 28536؛28537؛ 28555؛28594،صص1و2وو6و9و10و11و15و16و17و  18؛ 28615؛ 28717؛ 28723؛ 29139؛ 29141؛  29142؛  29145؛  29150؛  29158؛ 30435 ،صص1و2؛  31899،صص6و7؛  31922؛ 32262 ،ص18؛ 32343،ص2؛ 32751 ،ص7؛  32960 ،ص3؛  32987،ص15؛  33380 ،صص5و7؛33382 ،صص 1و2 و8؛   33466 ،ص3؛  34313؛  34457؛ 34512؛ 34571؛  34712 ،صص5و6؛  34751 ،صص3و7؛  35079،صص3و4 و5و6و8و9و11و13و14؛  35281 ،صص1و2و3و19؛  35361؛  44933،ص1و2و9و14؛ 44997؛ 45048....