تحلیل عرایض انتخاباتی دورۀ بیست‌ویکم مجلس شورای ملی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار ، گروه تاریخ انقلاب اسلامی، پژوهشکدۀ امام خمینی و انقلاب اسلامی، تهران، ایران

چکیده

هدف: بررسی محتوایی عرایض انتخاباتی در دورۀ بیست‌ویکم مجلس شورای ملی.
روش / رویکرد پژوهش: این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی به‌دنبال تحلیل محتوای عرایض دورۀ بیست‌ویکم مجلس شورای ملی است. پژوهش برپایۀ اسناد و مدارک آرشیوی و به‌ویژه عرایض هجده حوزۀ انتخابی به‌دنبال پاسخ‌گویی به این پرسش است که این عرایض را چه کسانی و خطاب به چه مقاماتی نوشته‌اند و محتوای آن‌ها چیست؟
یافته‌ها و نتیجه‌گیری: بررسی‌ها نشانگر آن است که تعدادی از این عرایض از پیش‌از برگزاری انتخابات در قالب حمایت از کاندیدای مدنظر نویسندگان عرایض خطاب به مقامات عالیۀ کشور نگاشته شده‌اند و بیشتر عرایض پس‌از برگزاری انتخابات و شکست نامزدها، ازسوی نامزدها یا هوادارانشان خطاب به انجمن نظارت بر انتخابات و سپس مقامات وزارت کشور و مجلس شورای ملی و در معدودی خطاب به دربار و شاه ارسال شده‌است و ادبیات این عریضه‌ها متناسب با گفتمان حاکم بر شرایط کشور و هم‌نوایی با منویات شاه است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Election Petitions of the Twenty-First National Consultative Assembly: An Analytical Survey

نویسنده [English]

  • Hamid Basiratmanesh
Assistant Professor, Department of History, Research Institute of Imam Khomeini and Islamic Revolution, Tehran, I. R. Iran
چکیده [English]

Purpose: To investigate the content of election petitions of the twenty-first National Consultative Assembly.
Method and Research Design: In order to distinguish the writers and the addressees of the petitions, and their contents, election petitions of eighteen constituencies were investigated using content analysis.
Findings and conclusions: The investigations clarified that a number of petitions were written before the election with the purpose of supporting a candidate and the addressees were the high-ranking authorities of the country, whereas the others were written after the election by the unsuccessful candidates or their political campaigns and the addressees were the board of control of the election, authorities of The Ministry of Interior and The National Consultative Assembly, The Royal Court and the King. The style and wording of the texts was in conformity with the current condition and discourse of the country and His Majesty’s wishes.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Petition
  • Election
  • The National Consultative Assembly
  • the twenty-first

مراجع

  • منابع

    اسناد

    کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی (کمام):

    • کارتن 38، جزوه‌دان 1، پوشۀ 1، پروندۀ انتخاباتی آباده.
    • کارتن 40، جزوه‌دان 40، پوشۀ 1، پروندۀ انتخاباتی ابهر.
    • کارتن 52، جزوه‌دان 15، پوشۀ 1، پروندۀ انتخاباتی اصطهبانات و نی‌ریز.
    • کارتن 76، جزوه‌دان 39، پوشۀ 1، پروندۀ انتخاباتی بهشهر.
    • کارتن 61، جزوه‌دان 24، پوشۀ 1، پروندۀ انتخاباتی بافت.
    • کارتن 72، جزوه‌دان 35، پوشۀ 1، پروندۀ انتخاباتی بوشهر.
    • کارتن 102، جزوه‌دان 65، پوشۀ 1، پروندۀ انتخاباتی دماوند و فیروزکوه.
    • کارتن 123، جزوه‌دان 86، پوشۀ 1، پروندۀ انتخاباتی سنندج.
    • کارتن 127، جزوه‌دان 90، پوشۀ 1، پروندۀ انتخاباتی شاه‌رود.
    • کارتن 135، جزوه‌دان 98، پوشۀ 1، پروندۀ انتخاباتی شهرری.
    • کارتن 136، جزوه‌دان 99، پوشۀ 1، پروندۀ انتخاباتی شهرکرد.
    • کارتن 130، جزوه‌دان 93، پوشۀ 1، پروندۀ انتخاباتی شمیرانات.
    • کارتن 132، جزوه‌دان 95، پوشۀ 1، پروندۀ انتخاباتی شوشتر.
    • کارتن 147، جزوه‌دان 110، پوشۀ 1، پروندۀ انتخاباتی فیروزآباد.
    • کارتن 153، جزوه‌دان 116، پوشۀ 1، پروندۀ انتخاباتی کازرون.
    • کارتن 166، جزوه‌دان 129، پوشۀ 1، پروندۀ انتخاباتی لارستان.
    • کارتن 175، جزوه‌دان 138، پوشۀ 1، پروندۀ انتخاباتی مرند.
    • کارتن 181، جزوه‌دان 144، پوشۀ 1، پروندۀ انتخاباتی ملاوی (پل‌دختر).

    کتاب

    • آبادیان، حسین. (1385). دو دهۀ واپسین حکومت پهلوی. تهران: مؤسسۀ مطالعات و پژوهش‌های سیاسی.
    • آبراهامیان، یرواند. (1377). ایران بین دو انقلاب: درآمدی بر جامعه‌شناسی سیاسی ایران معاصر. (احمد گل‌محمدی و محمدابراهیم فتاحی ولیلایی، مترجمان). تهران: نی.
    • اسناد انقلاب اسلامی. (1369). (ج1). تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
    • اسناد نهضت آزادی ایران 1340-1344: جلد 1: جریان تأسیس و بیانیه‌ها. (1361). تهران: نهضت آزادی ایران.
    • بازرگان، مهدی. (1376). یادداشت‌های روزانه. تهران: قلم.
    • بصیرت‌منش، حمید؛ منصوری، توران. (1394). مجلس بیست‌ویکم شورای ملی. تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
    • حسن‌زاده، اسماعیل. (1387). انقلاب اسلامی در مرند. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
    • حنیف، محمد. (1383). اصفهان در انقلاب. تهران: عروج.
    • دهخدا، علی‌اکبر. (1377). لغت‌نامه. (جلد10).
    • سیر مبارزات امام‌خمینی در آینۀ اسناد به‌روایت ساواک. (1386). (ج2). تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی.
    • طلوعی، محمود. (1373). پدر و پسر: ناگفته‌ها از زندگی و روزگار پهلوی‌ها. تهران: علم.
    • فردوست، حسین. (1370). ظهور و سقوط سلطنت پهلوی: خاطرات ارتشبد سابق حسین فردوست. (ج2). تهران: اطلاعات.
    • کاتوزیان، محمدعلی. (1374). اقتصاد سیاسی ایران: از مشروطیت تا پایان سلسلۀ پهلوی. (محمدرضا نفیسی و کامبیز عزیزی، مترجمان). تهران: نشر مرکز.
    • لاجوردی، حبیب. (1376). خاطرات علی امینی. تهران: گفتار.
    • مروار، محمد. (1386). مجلس شورای ملی (دوره‌های بیست‌ویکم تا بیست‌وچهارم). تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
    • مؤمن، ابوالفتح. (1386). انقلاب اسلامی در همدان. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
    • میلانی، عباس. (1382). معمای هویدا. تهران: اختران.
    • نگاهی به ساختار و کارکرد مجلس شورای ملی (دوره‌های بیست‌ویکم و بیست‌ودوم): مجموعه‌مقالات ششمین همایش تخصصی تاریخ مجلس. (1396). (علی ططری، کوشش‌گر). تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
    • یادداشت‌های سیاسی ایران 1344-1331. (جلد 14). (1389). (رابرت مایکل بارل، ویراستار؛ افشار امیری، مترجم). تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.

    مقاله

    • رسولی‌پور، مرتضی. (پاییز 1377). «پهلوی دوم، از سردرگمی تا خودکامگی؛ گفت‌وگو با دکتر حسین خطیبی نایب‌رئیس مجلس شورای ملی». تاریخ معاصر ایران، س2، ش7.
    • سادات، سیدمحمود؛ عامری، فرزانه. (بهار و تابستان 1397). «تحلیل مطالبات زنان تهران در دورۀ پهلوی دوم (1320–1332ش) براساس عرایض مجلس شورای ملی». فصل‌نامۀ تاریخ‌نگری و تاریخ‌نگاری، سال 28، ش21، پیاپی 106.
    • شوهانی، سیاوش. (1389). «عرایض؛ رهیافتی به تاریخ فرودستان (بررسی اسناد عرایض مجلس شورای ملی)». فصل‌نامۀ گنجینۀ اسناد، سال بیستم، دفتر سوم، پائیز 1389.
    • ططری، علی. (1388). «بررسی جایگاه عریضه در پژوهش‌های اسنادی». پیام بهارستان، د2، س1، ش4.

    نشریات

    • روزنامۀ اطلاعات، شمارۀ 10500، 20اردیبهشت1340.
    • روزنامۀ اطلاعات، شمارۀ 11053، 7فروردین1342.
    • روزنامۀ اطلاعات، شمارۀ 11089، 21اردیبهشت1342.
    • روزنامۀ اطلاعات، شمارۀ 11091، 24اردیبهشت1342.
    • روزنامۀ اطلاعات، شمارۀ 11123، 3تیر1342.
    • روزنامۀ اطلاعات، 6تیر1342.
    • روزنامۀ اطلاعات، شمارۀ 11130، 11تیر1342.
    • روزنامۀ اطلاعات، شمارۀ 11155، 10مرداد1342.
    • روزنامۀ اطلاعات، شمارۀ 11180، 10شهریور1342.
    • روزنامۀ اطلاعات، 13شهریور1342.
    • روزنامۀ اطلاعات، شمارۀ 11194، 26شهریور1342.
    • مجلۀ خواندنی‌ها، سال بیست‌وسوم، شمارۀ 99، شنبه 9شهریور1342.
    • مجلۀ خواندنی‌ها، سال بیست‌وسوم، شمارۀ 104، سه‌شنبه 26شهریور1342.
    • روزنامۀ مهر ایران، شمارۀ 1908، 6شهریور1342.

    سایر

    • پروژۀ تاریخ شفاهی دانشگاه هاروارد، مصاحبه با هلاکو رامبد. (1983).

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار