ناکامی برنامه‌های توسعه در استان کردستان (1327-1352)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه تاریخ، واحد شبستر، دانشگاه آزاد اسلامی، شبستر، ایران

2 . استادیار تاریخ، واحد شبستر، دانشگاه آزاد اسلامی، شبستر، ایران

3 دانشیار تاریخ، گروه تاریخ، دانشکدة ادبیات، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

4 گروه معارف، دانشگاه علوم پزشکی، همدان،

چکیده

هدف: بررسی تغییرات اجتماعی و اقتصادی بعداز اجرای برنامه‌های توسعۀ برنامه‌محور در استان کردستان (1327-1352ش).
روش/ رویکرد پژوهش: داده‌های این پژوهش از   مدارک آرشیوی و کتابخانه‌ای به‌دست آمده‌است.
یافته‌ها و نتیجه‌گیری: اهداف پیش‌بینی‌شده از اجرای این برنامه‌ها محقق نشد. ازجمله درپایان اجرای برنامۀ چهارم توسعه در زمینه‌های اجتماعی و اقتصادی کردستان، میزان باسوادی در روستاها به ۲۲ درصد و در شهرها به ۵۲ درصد رسید. با بررسی این برنامه‌ها در زمینه‌های بهداشت و درمان و خدمات پزشکی، آب آشامیدنی، ایجاد فضای شهری، شبکۀ ارتباطات (راه‌ها، مخابرات)، و رشد متوازن بین صنعت و کشاورزی، و بهبود و ارتقای استانداردهای لازم برای زندگی، اقداماتی که به تحولات بنیادین منجر شود و چهرۀ استان کردستان را تغییر دهد دیده نمی‌شود؛ ولی در نمای کلی اجرای برنامه‌ها سبب تغییر در رابطۀ دولت و شهروندان شد و با اجرای برنامه‌های آموزشی و اقتصادی، حاکمیتْ نفوذ خود را در میان روستاییان افزایش داد و آن‌ها را به خود وابسته کرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Failure of Development Programs in Kurdistan Province of Iran (1949-1973)

نویسندگان [English]

  • Seyed Asghar Aghamirzaee 1
  • Manizheh Sadri 2
  • Esmaeil Hassanzadeh 3
  • mansoor heyderi 4
1 Department of History, Shabestar Branch, Islamic Azad University, Shabestar, Iran
2 Assistant Professor, Department of History, Shabestar Branch, Islamic Azad University, Shabestar, I. R. Iran, (Corresponding Author)
3 Associate Professor, Department of History, Faculty of Literature,, Alzahra University, Tehran, I. R. Iran
4 department Faculty of Theology,University of Medical Science hamedan
چکیده [English]

Purpose: To investigate social and economic development programs undertaken in Kurdistan province over the course of 25 years.
Method and Research Design: Archival documents and library materials were consulted to gather data for this study.
Finding and Conclusion: Five development did not achieve goals. By the end of the 4th development plan literacy rate in Kurdistan remained 22% in rural and 52% in urban areas. Wiith regard to medical services, access to clean water, public spaces in urban areas, roads, telecommunications, balanced development of industry and agriculture, living standards Kurdistan were poor. However, the plans caused chnge in the relation between the government and citizens. Through educational and economic programs, the regime increased its influence in rural areas and made the population more dependent.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Development plans
  • economic development
  • social development
  • Kurdistan province (1949-1973)
منابع
اسناد
سازمان اسناد و کتاب‌خانۀ ملی ایران (ساکما):
14719/220؛ 7491/230؛ 5612/290؛ 8330/290؛ 9501/370؛ 10110/293/91؛ 10122/293/91؛ 10796/293/91؛ 2366/293/91؛ 2495/293/91؛ 2553/293/91؛ 2565/293/91؛ 2601/293/91؛ 2790/293/91؛ 2822/293/91؛ 2848/293/91؛ 2995/293/91؛ 645/297/91؛ 9603/293/91؛ 9618/293/91؛ 9618/293/91.
مرکز اسناد ریاست‌جمهوری اسلامی ایران (مارجا)، کردستان، شمارۀ اسناد: 16648؛ 83062؛ 100016877.
کتاب
احتشامی، منوچهر. (1381). راه و راه‌سازی در ایران. (ج1). تهران: انتشارات دانشگاه آزاد.
امکانات توسعۀ صنعتی در کردستان و کرمانشاهان. (بی‌تا). (بی‌جا): سازمان برنامه.
پیشرفت‌های ایران در دوران برنامۀ عمرانی سوم. (1346). سازمان برنامه. دفتر اطلاعات و گزارش‌ها.
جلائی‌پور، حمیدرضا. (۱۳۷۲). کردستان: علل تداوم بحران آن پس‌از انقلاب اسلامی، 1358-1370. تهران: وزارت امور خارجه، موسسۀ چاپ و انتشارات.
زکی، محمدامین. (۱۳۶۵). کرد و کردستان. (دفتر تحقیقات و بررسی‌های سیاسی استانداری کردستان، مترجم). (بی‌جا): (بی‌نا).
قزاز، رمزی. (۱۳۸۱). تحلیل تاریخی و جامعه‌شناختی بر جنبش‌های سیاسی و فرهنگی کرد: از اواخر سدۀ نوزدهم تا اواسط سدۀ بیستم. (مسعود ایزدی، مترجم). تهران: آزاداندیشان.
کلهر، محمد. (۱۳۸۳). زمینه‌های تاریخی بحران سیاسی در کردستان (از مشروطیت تا پایان جنگ جهانی اول). تهران: آنا.
مقاله
علم، محمدرضا. (1393). «برنامۀ تجدد و نوسازی ایران در عصر رضاشاه پهلوی». تحقیقات تاریخ اجتماعی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال چهارم شمارۀ اول، بهار و تابستان 93.
مختاری و دیگران. (1396). «دگرگونی‌های ساختاری شهر سنندج با تکیه بر ویژگی‌های اجتماعی-اقتصادی (1320-1357ش)». فصل‌نامۀ گنجینۀ اسناد، سال بیستم‌وهفتم، دفتر سوم، (پاییز 1396).
روزنامه و مجله
روزنامۀ اطلاعات، شماره‌های: 8716، (تیر 1334)؛ 8762، (7/6/1334)؛ 8811، (11/7/1334)؛ 8875، (15/9/1334)؛ 8937، (12/12/1334)؛ 10469، (15/1/1340)؛ 10833، (6/4/1341)؛ 11009، (7/11/1341)؛ 11025، (28/11/1341)؛ 11096، (30/2/1342)؛ 11238، (16/8/1342)؛ 11281، (13/10/1342)؛ 12242، (12/1/1346)؛ 12357، (24/5/1346)؛ 12369، (7/6/1346).
روزنامۀ ایران نوین، شماره‌های: 29، (20/5/1343)؛ 31، (22/5/1343).
لوح فشرده
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره‌های: 18، ج157، مورخ 16/7/1334؛ 18، ج174، مورخ 2/9/1334؛ 19، ج213، مورخ 10/4/1337؛ 19، ج248، مورخ 25/9/1334؛ 19، ج384، مورخ 3/12/1338.
مصاحبه
قدیمی، طیب. (1392). گفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم. 21/6/1392.