حفاری‌های تجاری و اشیای کشف شده در زیویّه در سال‌های 1325 تا 1332ش.

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناس ارشد تاریخ ایران دورة اسلامی، دانشگاه پیام نور، سقز، ایران

2 استادیار گروه تاریخ دانشگاه پیام نور، ،سقز، ایران

چکیده

هدف: زیویه از محوطه‌های بااهمیت  باستان‌شناسی ایران در 48کیلومتری شمال شرق شهرسقز ‌است. کشف اتفاقی مجموعه‌ای از اشیاء باستانی در این محوطه و سرازیرشدن آنها به مجموعه‌ها و موزه‌های جهان و سپس حفاری‌های تجارتی طی سال‌های 1325 تا 1332 به تخریب بخش عمده‌ای از آثار و شواهد معماری و غارت اشیاء آن انجامید.  از آنجا که این حفاری‌ها برای گنج‌یابی بود،  گزارشی از آن‌ها  عرضه نشده است. هدف این مقاله برملا کردن جزئیات عملیات کاوش‌ها است.
روش/ رویکرد پژوهش: داده‌ها از اسناد آرشیوی، صورت‌جلسه‌های کشفِ مربوط به حفاری‌های تجارتی در زیویه، اسناد و مکاتبات خرید اشیاء منتسب به زیویه از دلالان عتیقه توسط موزۀ ایران باستان گردآوری شده است.
یافته‌ها و نتیجه‌گیری:. اشیاء منتسب به زیویه منحصراً حاصل حفاری‌های تجارتی زیویه نیست بلکه کلیۀ این اشیاء بدون مطالعه و بررسی زمینه‌های فنی، هنری و اصالت‌سنجی، به زیویه نسبت داده شده‌است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Commercial Drilling in Ziwiya Based on Archival Evidence (1946-1952)

نویسندگان [English]

  • Salah Nasrollahi 1
  • Saleh Aminpoor 2
1 MA Student of History, Payam Noor University, Saghez, I.R. Iran
2 Assistant Professor, Department of History, Payam Noor University, Saghez, I.R. Iran
چکیده [English]

Purpose: Ziwiye is an important Iranian archeological site, located 48 km northeast of Saqez. An accidental discovery and subsequent flow of a collection of ancient objects into world collections and museums, fuled commercial excavations during the years 1948 to 1953. That resulted in the destruction of a large part of the artefacts and architectural evidence and the plundering of excavated objects. No report is yet provided about such operations. This paper aims to find out the details of such operations and objects.
Method and Research Design: Two groups of documents were examined to collect data for this paper: 1) Archival documents and discovery papers; 2. Documents and official correspondence of the National Museum of Iran regarding the purchase of objects from antique dealers
Findings and Conclusion: Not all of the objects provided by commercial diggers belonged to Ziwiye as no expert examination was carried out to assure their authenticity.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Saqez
  • Manna
  • ziwiye
  • Ayub rabno
  • Archival Documents
  • منابع

    اسناد

    آرشیو ادارۀ میراث فرهنگی سقز (آمس): اسناد شمارۀ:

    272؛ 344؛ 345؛ 355؛ 356؛ 357؛ 359؛ 363؛ 364؛ 366؛ 370؛ 375؛ 391؛400؛ 402؛ 413؛ 415؛ 424؛ 427؛ 428؛ 433؛ 441؛ 444؛ 449؛ 457؛ 461؛ 465؛ 466؛469؛ 471؛ 481؛ 484؛ 488؛ 495؛ 496؛ 509؛ 517؛ 526؛ 541؛ 546؛ 549؛ 551؛ 554؛ 563؛ 574؛ 579؛ 597؛ 607؛ 613؛ 619؛ 668؛ 705؛ 706.

    آرشیو اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کردستان.

    کتاب

    • استروناخ، دیوید. (1389). ایران باستان. (یعقوب آژند، مترجم). تهران: نشر مولی.
    • دیاکونوف. ایگور میخاییلوویچ. (1371). تاریخ ماد. (کریم کشاورز، مترجم). (چ2). تهران: انتشارات علمی‌وفرهنگی.
    • فیروزمندی، بهمن؛ سرفراز، علی‌اکبر. (1381). باستان‌شناسی و هنر دوران تاریخی: ماد، هخامنشی، اشکانی، ساسانی. تهران: نشر عفاف.
    • قائم‌مقامی، جهانگیر. (1350). مقدمه‌ای بر شناخت اسناد تاریخی. تهران: انتشارات انجمن آثار ملی.
    • کیخسروی، رشید. (1388). دوران بی‌خبری. (ج3). تهران: انتشارات آرتامیس.
    • یزدانی، مرضیه. (1380). اسناد هیئت‌های باستان‌شناسی در ایران. تهران: سازمان اسناد ملی ایران، پژوهشکدۀ اسناد.

    مقاله

    • ماسکارلا، اسکاروایت. (1388). «زیویه و زیویه: جعل یک خاستگاه». (اکرم غلامی خیبری و سیما میری، مترجمان). مجلۀ باستان‌پژوهی، دورۀ جدید، شمارۀ 7، صص 73-92.
    • معتمدی، نصرت‌الله. (1376). «زیویه، کاوش‌های سال 1374: معماری و شرح سفال». گزارش‌های باستان‌شناسی، (1)، صص 143-170.
    • ملازاده، کاظم. (1388). «نگاهی به ساختارهای فرهنگی، اجتماعی، و سیاسی مانا برپایۀ آگهی‌های باستان‌شناختی و جغرافیای تاریخی». مجلۀ باستان‌پژوهی، دورۀ جدید شمارۀ 7، صص 45-52.

    منابع لاتین

    Resource English

    • Ghirshman, roman. (1950). “Le tresor de sakkez, les origins de l'Art meda et des brinzes du luristan”. Artibus asiae, 13(3), pp 181-206.
      • Godard, Andre. (1949). “Le tresor de ziwiye”. Comptes rendus des séances de academie des Inscriptions et belles letters, Année 1949, 93-2, pp 168-172.
    • Godard, Andre. (1950). Le tresor de ziwiye(Kurdistan). Haarlem: Enschede en Zonen.
    • Godard, Yedda. (1950). “histoire d'un tresor”. France Illustration, 8, pp 331-333.
    • Kantor, helene. (1957). “goldworks and ornaments from iran”. Cincinnati art museum bulletin, 5(2), pp 9-20.
    • Porada, edith. (1964). “The Treasure of Ziwiye”. in 7000 years of Iranian art (Smithsonian institute), pp 85-86.
    • Van ufford, Lili. Byvanck-Quarles. (1962). “Le tresor de ziwiye”. Ba besch, pp 25-39.