منابع
اسناد
سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران (ساکما):
14545/240؛ 21539/240؛ 23421/240؛ 2369/240؛ 92027/240؛ 2438/290؛ 6138/293؛ 747/240؛ 4025/240؛ 7786/240؛ 1207/230؛ 2568/230؛ 31519/240.
مرکز اسناد وزارت امور خارجه (استادوخ):
سال 1247ق، کارتن 37، پروندۀ 1، برگ 5.
سال 1263ق، کارتن 1، پروندۀ 6، برگ 15.
سال 1273ق، کارتن 14، پروندۀ 8، برگ 11.
سال 1315ق، کارتن 31، پروندۀ 7-10، برگ 3.
سال 1316ق، کارتن 35، پروندۀ 14، برگ 120.
سال 1322ق، کارتن 25، پروندۀ 4، برگ 66.
سال 1323ق، کارتن 17، پروندۀ 18، برگ 12.
سال 1326ق، کارتن 57، پروندۀ 9، برگ 4-5.
سال 1328ق، کارتن 51، پروندۀ 5، برگ 5.
کتاب
آدمیت، فریدون. (1362). امیرکبیر و ایران. (چ7). تهران: خوارزمی.
اسناد امین‌الضرب. (1396). (ایرج افشار، مقدمه‌نویس؛ نادر مطّلبی کاشانی، کوشش‌گر). تهران: طهوری.
اسناد تجارت ایران در سال 1287 قمری. (1380). (چ1). (اصغر مهدوی و ایرج افشار، کوشش‌گران). تهران: علمی‌وفرهنگی.
اشرف، احمد. (1359). موانع تاریخی رشد سرمایه‌داری در ایران. (چ1). تهران: زمینه.
اعتمادالسلطنه، محمدحسن‌خان. (1377). روزنامۀ خاطرات. (چ2). تهران: امیرکبیر.
انتنر، مروین. ل. (1369). روابط بازرگانی روس و ایران 1914-1828. (چ1). (احمد توکلی، مترجم). تهران: بنیاد موقوفات محمود افشار.
انصاری رنانی، قاسم؛ کرمانی، قنبرعلی. (1380). تجارت در دورۀ قاجار. (چ1). تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
اوبن، اوژن. (1362). ایران امروز (1907-1906). (چ1). (علی‌اصغر سعیدی، مترجم). تهران: زوار.
بروگش، هینریش. (1367). سفری به دربار سلطان صاحبقران. (چ1). (حسین کردبچه، مترجم). تهران: اطلاعات.
بوهلر، الکساندر. (1357). سفرنامۀ بهلر: جغرافیای رشت و مازندران در زمان سلطنت ناصرالدین‌شاه قاجار. (چ1). (م. پ. بکتاجی، کوشش‌گر). رشت: گیلکان.
ترابی فارسانی، سهیلا. (1384). تجار، مشروطیت و دولت مدرن. (چ1). تهران: نشر تاریخ ایران.
توحیدلو، سمیه. (1394). حیات اقتصادی ایرانیان در دورۀ مشروطه. (چ1). تهران: هرمس.
تیموری، ابراهیم. (1332). عصر بی‌خبری. (چ1). تهران: اقبال.
جکسن، ویلیامز. (1352). سفرنامۀ جکسن: ایران در گذشته و حال. (چ1). (فریدون بدره‌ای و منوچهر امیری، مترجمان). تهران: خوارزمی.
جمالزاده، محمدعلی. (1335). گنج شایگان. (چ1). تهران: دانشگاه تهران.
جهانشاهی، عبدالعلی. (1338). تاریخچۀ سی‌سالۀ بانک ملی ایران 1307-1337. (چ1). تهران: بانک ملی ایران.
خسروی، خسرو. (1351). جامعه‌شناسی روستای ایران. (چ1). تهران: دانشگاه تهران.
دهخدا، علی‌اکبر. (1345). لغتنامه. (چ1). تهران: دانشگاه تهران.
رابینو، ه. ل. (1365). سفرنامۀ مازندران و استرآباد. (چ1). (وحید مازندرانی، مترجم). تهران: علمی‌وفرهنگی.
رنوون، پیر. (1371). جنگ جهانی اول. (چ1). (عباس آگاهی، مترجم). مشهد: آستان قدس رضوی.
ژوبر، پی‌یر آمده. (1347). مسافرت در ارمنستان و ایران. (چ1). (علی‌قلی اعتمادمقدم، مترجم). تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
سایکس، سرپرسی. (1363). سفرنامۀ ژنرال سرپرسی سایکس: ده‌هزار مایل در ایران. (چ1). حسین‌علی سعادت نوری، مترجم). تهران: لوحه.
سیف، احمد. (1375). اقتصاد ایران در قرن نوزدهم. (چ1). تهران: چشمه.
شمیم، علی‌اصغر. (1387). ایران در دورۀ سلطنت قاجار. (چ10). تهران: ابن‌سینا.
عزالدوله و ملکونوف. (1363). سفرنامۀ ایران و روسیه «نواحی شمال ایران». (چ1). (محمد گلبن و فرامرز طالبی، کوشش‌گران). تهران: دنیای کتاب.
علوی، ابوالحسن. (1363). رجال عصر مشروطیت. (چ1). (حبیب یغمایی و ایرج افشار، کوشش‌گران). تهران: اساطیر.
عیسوی، چارلز. (1362). تاریخ اقتصادی ایران. (چ1). (یعقوب آژند، مترجم). تهران: گستره.
فاتح، مصطفی. (1309). پول و بانکداری. (چ1). تهران: مطبعۀ روشنایی.
فشاهی، محمدرضا. (1360). تکوین سرمایه‌داری در ایران. (چ1). تهران: گوتنبرگ.
فوران، جان. (1388). مقاومت شکننده. (چ7). (احمد تدین، مترجم). تهران: رسا.
کرزن، جورج. (1373). ایران و قضیۀ ایران. (ج 1 و 2). (غلام‌علی وحید مازندرانی، مترجم). تهران: علمی‌وفرهنگی.
لمبتون، آن کاترین سواین فورد. (1375). سیری در تاریخ ایران بعداز اسلام. (چ3). (یعقوب آژند، مترجم). تهران: امیرکبیر.
مارکام، کلمنت. (1367). تاریخ ایران در دورۀ قاجار. (چ1). (میرزارحیم افسانه، مترجم). تهران: نشر فرهنگ ایران.
محبوبی اردکانی، حسین. (1368). تاریخ مؤسسات تمدنی جدید در ایران. (ج3). (چ2). تهران: دانشگاه تهران.
مخابرات استرآباد: گزارش‌های حسینقلی مقصودلو، وکیل‌الدوله. (1363). (ج1، ج2). (چ1). (ایرج افشار و محمدرسول دریاگشت، کوشش‌گران). تهران: نشر تاریخ ایران.
معطوفی، اسدالله. (1374). استرآباد و گرگان در بستر تاریخ ایران: نگاهی به 5000 سال تاریخ منطقه. (چ1). مشهد: درخشش.
مکنزی، چارلز فرانسیس. (1359). سفرنامۀ شمال. (چ1). (منصوره اتحادیه، مترجم). تهران: گستره.
ملگونوف، گریگوری. (1376). کرانه‌های جنوبی دریای خزر. (چ1). (امیرهوشنگ امیری، مترجم). تهران: کتاب‌سرا.
ممتحن‌الدولۀ شقاقی، مهدی‌بن‌رضاقلی. (1353). خاطرات. (چ1). (حسینقلی خانشقاقی، کوشش‌گر)، تهران: امیرکبیر.
مهدوی، شیرین. (1379). زندگی‌نامۀ حاج‌محمدحسن کمپانی، امین دارالضرب. (چ1). (منصوره اتحادیه و فرحناز امیرخانی، مترجمان). تهران: نشر تاریخ ایران.
میرزا ابراهیم نامی. (2535). سفرنامۀ استرآباد و مازندران و گیلان و... . (چ1). (مسعود گلزاری، کوشش‌گر) تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
ناطق، هما. (1373). بازرگانان در دادوستد با بانک شاهی و رژی تنباکو (برپایۀ آرشیو امین‌الضرب). (چ1). تهران: توس.
وثوقی زمانی، ابوالفتح. (1363). آشوراده و هرات دو کمینگاه استعمار. (چ1). تهران: گویا.
ییت، چارلز ادوارد. (1365). خراسان و سیستان: سفرنامۀ کلنل ییت به ایران و افغانستان. (چ1). (قدرت‌الله روشنی و مهرداد رهبری، مترجمان). تهران: یزدان.
مقاله
امین‌الضرب، محمدحسین. (مرداد 1341). «یادگار زندگانی حاج محمدحسین امین‌الضرب به‌قلم خودش». یغما، سال 15، ضمیمۀ شمارۀ 169، صص 5-20.
بیات، کاوه. (1375). «بانک در ایران». دانشنامۀ جهان اسلام، (ج2). (غلام‌علی حداد عادل، ناظر). تهران: بنیاد دایرةالمعارف اسلامی، صص 93-94.
تامسن، تایلور. (بهار 1389). «روسیه، دریای مازندران و استرآباد: گزارش تایلور تامسن وابستۀ نمایندگی سیاسی بریتانیا در تهران». (محمدعلی کاظم‌بیگی، مترجم). مطالعات تاریخی، شمارۀ 28، صص 10-49.
ترابی فارسانی، سهیلا. (مرداد-شهریور-مهر-آبان 1385). «ریخت‌شناسی طبقۀ تجار در آستانۀ مشروطه». سیاسی و اقتصادی، شمارۀ 227 تا 230، صص 300-315.
خسروی، خسرو. (1375). «بندر گز». دانشنامۀ جهان اسلام، (ج4). (غلام‌علی حداد عادل، ناظر). تهران: بنیاد دایرةالمعارف اسلامی، صص 297-298.
عبدالله‌اف، ز. ز. (1362). «طبقۀ بوروژوا و طبقۀ کارگر در ایران». چاپ‌شده درکتاب تاریخ اقتصادی ایران. چارلز عیسوی. (یعقوب آژند، مترجم). تهران: گستره، صص 62-78.
فلاح توتکار، حجت. (بهار 1386). «فرنگ و فرنگی و دستاوردهای تمدنی جدید در اندیشه و عمل امین‌الضرب». تاریخ، سال یکم، شمارۀ 4، صص 106-116.
نورایی، مرتضی؛ آندریوا، النا. (زمستان 1388). «مهاجران روس و اسکان آن‌ها در ایران اوایل قرن بیستم: مرحلۀ دیگری از استعمار». پژوهش‌های تاریخی، شمارۀ 4، صص 21-36.
نورایی، مرتضی؛ سعادت، مینا. (زمستان 1389). «تبیین مالکیت روس‌ها در سه شهر رشت، تبریز و استرآباد 1318-1340ق/1900-1921م». گنجینۀ اسناد، ش78، صص 12-30.
هاکوپیان، امیل. (بهار-تابستان-پاییز 1380). «تاریخچۀ خاندان و تجارت‌خانۀ تومانیانس». فصل‌نامۀ پیمان، شمارۀ 15-17، صص 122-139.
منابع انگلیسی
Abbott, Keith Edward (1983). Cities and Trade: Consul Abbott On The Economy and Society of Iran: 1847-1866. (Edit and with introduction by Abbas Amanat). Press London for The board of The Faculty oriental studies, Oxford University.
)