مطالعۀ مقایسه‌ای نرم‌افزارهای آرشیوی با تأکید بر استانداردهای فراداده‌ای و آرشیوی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه پیام نور، ایران

2 استاد گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه پیام نور، ایران

3 استادیار گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه پیام نور، ایران

4 استادیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

هدف: شناسائی نقاط قوت و ضعف نرم‌افزارهای آرشیوی ادلیب ایکس‌پلاس، کوادرا استار، الوکونت آرکایوز، آرکایو متیکا، آرکایوز اسپیس، کالم فور آرکایوز، و کالکتیو اکسس براساس استانداردهای موجود آرشیوها و معرفی نرم‌افزار برتر در این زمینه.

روش/ رویکرد پژوهش: با  استفاده از  سیاهۀ وارسی محقق‌ساخته شامل 9 محور اصلی و 62 زیرعنوان کلی، 272 امکان و قابلیت گوناگون از ملاک‌ها و معیارهای نرم‌افزارهای آرشیوی و استانداردهای موجود بررسی و مقایسه شده و نتیجۀ نهایی مشخص شده‌است.

یافته‌ها و نتیجه‌گیری: در به‌کارگیری معیارها و مؤلفه‌های استاندارد در نرم‌افزارهای آرشیوی بررسی‌شده تفاوت معنادار وجود داشت. 1) درصد رعایت  ویژگی‌ها و قابلیت‌های نرم‌افزارهای آ بررسی‌شده به‌ترتیب عبارت بود از: آرکایوز اسپیس 54 ؛ ادلیب ایکس‌پلاس 39 ؛ الوکونت آرکایوز 37 ؛ کالم فور آرکایوز 29 ؛ کالکتیو اکسس 28 ؛ آرکایو متیکا 27 ؛ کوادرا استار 26؛ 2) در پشتیبانی از استانداردهای فراداده‌ای به‌ترتیب نرم‌افزارهای آرشیوی آرکایوز اسپیس، کوادرا استار، الوکونت آرکایوز، آرکایو متیکا، کالکتیو اکسس، کالم فور آرکایوز، و ادلیب ایکس‌پلاس قرار داشتند؛ 3)  در پشتیبانی از استانداردهای آرشیوی به‌ترتیب نرم‌افزارهای آرشیوی آرکایوز اسپیس، الوکونت آرکایوز، ادلیب ایکس‌پلاس، کوادرا استار، کالم فور آرکایوز، کالکتیو اکسس، و آرکایو متیکا قرار داشتند؛ 4)  در پشتیبانی از پروتکل‌های مبادلۀ اطلاعات، نرم‌افزار آرشیوی آرکایوز اسپیس اول،  ادلیب ایکس‌پلاس دوم، و بقیۀ نرم‌افزارها.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Metadata and Archival Standards in Archival Software: A Comparative Study

نویسندگان [English]

  • Ali Asghar Sharifinia 1
  • Hadi SharifMoghadam 2
  • Soraya Ziaei 3
  • Maryam Salami 4
1 Ph.D Student, Knowledge and Information Science, Payame Noor University,I. R. Iran
2 Professor, Department of Knowledge and Information Science, Payame Noor University I. R. Iran
3 Assistant Professor, Department of Knowledge and Information Science, Payame Noor University, I. R. Iran
4 Assistant Professor, Department of Knowledge and Information Science, Payame Noor University, I. R. Iran
چکیده [English]

Purpose: This paper examines and compares compliance of seven software, namely Calm for Archives Version 9.3, Collective Access Version 1.7, Archives Space Version 2.4.1, Archivematica Version 1.8, Adlib XPlus Version 2, Cuadra Star Single version and Eloquent Archives Single version with the existing archival standards.

Methodology and Research Design: A researcher deigned checklist consisting of 9 main and 62 sub-sections was used to record 272 features of the archival software, then compared against existing standards and with each other.  

Findings and Conclusion: Significancant differences were noticed. Calm for Archives, Collective Access, Archives Space, Archivematica, Adlib XPlus, Cuadra Star, Eloquent Archives are (p-value)

کلیدواژه‌ها [English]

  • Metadata standard
  • Archival standard
  • Comparative study
  • Archival software
منابع
مقاله
-                         اصنافی، امیررضا. (1387). «قابلیت‌های نرم‌افزارهای جامع کتابخانه‌ای فارسی درزمینۀ منابع آرشیوی: دیدگاه‌های کتابداران و آرشیویست‌ها». گنجینۀ اسناد، 18(1)، صص 91-105.
-                         ایزدی، عبدالرضا؛ ناخدا، مریم؛ فهیم‌نیا، فاطمه. (1394). «بررسی استانداردهای آرشیوی و پیشنهاد استاندارد مناسب برای نرم‌افزارهای آرشیوی: مطالعۀ نرم‌افزارهای آرشیوی داخلی و دسترسی آزاد خارجی». تحقیقات کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاهی، 49(4)، صص 413-437.
-                         ایزدی، عبدالرضا؛ ناخدا، مریم؛ فهیم‌نیا، فاطمه. (1395). «استانداردهای آرشیوی در نرم‌افزارهای دسترسی آزاد و پیشنهاد نرم‌افزار مناسب برای مراکز آرشیوی». پردازش و مدیریت اطلاعات، 32(1)، صص 151-174.
-                         کوکبی، مرتضی؛ عصاره، فریده؛ اصنافی، امیررضا. (1389). «مقایسۀ برخی نرم‌افزارهای آرشیوی داخلی و خارجی: در جست‌وجوی الگویی مناسب در طراحی نرم‌افزاری برای مراکز آرشیوی ایران». گنجینۀ اسناد، 20(1)، صص 126-144.
-                         مختارپور، رضا. (1386). «بررسی و مقایسۀ رفتار اطلاع‌یابی دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری در دانشکدۀ علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز». نما، 7(2)، صص 20-37.
پایان‌نامه
-                         اصنافی، امیررضا. (1390). «بررسی قابلیت‌های یونی‌مارک و مارک ایران برای مدیریت مواد آرشیوی برای ارائۀ الگویی برای یک نرم‌افزار آرشیوی بهینه با نگاهی به نرم‌افزارهای آرشیوی ایران». پایان‌نامۀ دکتری علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشکدۀ روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه شهید چمران اهواز.
منابع لاتین
-                  “Archivematica software”. (2018). Retrieved From: https://www.archivematica.org, 14 June 2018.
-                  Baek, Jae-Eun; Sugimoto, Shigeo. (2011). “Facet Analysis of Archival Metadata Standards to Support Appropriate Selection, Combination and Use of Metadata Schemas”. Proceedings of International Conference on Dublin Core and Metadata Applications, retrieved from: http://www.dcpapers.dublincore.org/index.php/pubs/article/view/3620/1846, 27 April 2017.
-                  “Cuadra Star”. (2018). Retrieved From: http://www.cuadra.com, 14 Dec 2018.
-                  ISO. (2012). “ISO 16363:2012: Space data and Information Transfer Systems­- Audit and Certification of Trustworthy Digital Repositories”. retrieved from: http://www.iso.org, 24 Dec 2018.
-                  Park, Eun. G; Richard, Marc. (2011). “Metadata assessment in e-theses and dissertations of Canadian institutional repositories”. The Electronic Library, 29(3), pp 394-407.
-                  Spiro, Lisa. (2009). “Archival Management Software: A Report for the Council on Library and Information Resources”. Council on Library and Information Resources, retrieved from: https://www.clir.org/pubs/reports/spiro/spiro/spiro_Jan13.pdf, 22 April 2017.
-                  Youn, Eunha. (2011). “Standardization of archival description in Korea: examining the understanding, adoption, and implementation of ISAD(G)”. A dissertation submitted in partial satisfaction of the requirements for the degree Doctor of Philosophy in Information Studies. University of California, LosAngeles.