تجزیه‌وتحلیل محتوای نکاح‌نامه‌های منطقۀ بیمرغِ گناباد در عصر قاجار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار تاریخ دانشگاه گیلان

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد ایران شناسی

چکیده

هدف: هدف از پژوهش حاضر، تجزیه‌وتحلیل اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی زندگی مردم بیمرغِ گناباد با تکیه بر نکاح‌نامه‌هاست. بررسی این نکاح‌نامه‌ها می‌تواند در بازنمایی دغدغه‌های فکری و رویکردهای اجتماعی و اقتصادی مردم این منطقه تأثیرگذار باشد.
روش/ رویکرد پژوهش: رویکرد پژوهش حاضر کیفی است. داده‌ها و شاخص‌های تحقیق بر پایۀ اسناد آرشیوی و منابع کتابخانه‌ای و براساس نمونه‌گیری هدفمند گردآوری شده‌است؛ البته از روش تاریخی نیز برای تحلیل داده‌های پژوهش استفاده شده‌است.
یافته‌ها و نتیجه گیری: نکاح‌نامه‌های بررسی‌شده حاوی داده‌های مهم اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی از تاریخ یکصدسالۀ منطقه بیمرغ گناباد هستند.
ویژگی مهم پژوهشی این اسناد پوشش دورۀ زمانی یک‌صدساله است. نکاح‌نامه‌های حاضر، مستقیم با نحوۀ زندگی مردم در این دورۀ تاریخی مرتبط است، درنتیجه اطلاعاتی فرهنگی، اقتصادی، و اجتماعی از زندگی مردم این منطقه نمایان می‌سازد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Marriage certificates of Bimorgh Rural areas of Gonabad in the Qajarid period

نویسندگان [English]

  • Abbas Panahi 1
  • Fattaneh Paseban Hazrati 2
1 Assistant Professor, Department of History, University of Guilan
2 MA, Iranology, University of Guilan
چکیده [English]

Purpose: To study social, economic, and cultural life of the people of the region though the contents of marriage certificates.
Method and Research Design: Data was collected and analyzed from marriage certificates held at the Central Archives of Astan Quds Razavi. Marriage certificates were divided into three groups: Mohammad Shah and early Naser Al-Din Shah years (circa. 1838-1855), Naser Al-Din Shah years (circa. 1856-1890), and later years of the Qajarid era (circa. 1890-1925).
Findings and Conclusion: Early marriage certificates are written in plain language. Items included in the certificates as mahriyyeh shows that the overall economic condition of people was not poor. Certificates of the second period are written in a more pedantic style, but show some economic improvements. It seems that marriage with people from out of the region had become more common than before. In the certificates of the of last period, mention of imported items indicates the expansion of trade with western countries as well as further improvement in economic condition of people. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Bimorgh (Iran)
  • Qajarid era
  • Marriage Certificates
منابع
اسناد
سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی (ساکماق): کد اموالی:
1/121583؛ 1/121590؛ 5/121596؛ 1/121600؛ 1/121603؛ 1/121606؛ 1/121615؛ 3/121622؛ 3/121644؛ 23/121652.
کتاب
قرآن کریم.
حجازی، بنفشه. (1392). تاریخ خانم‌ها: بررسی جایگاه زن ایرانی در عصر قاجار. (چ2). تهران: انتشارات قصیده‌سرا.
روح‌الامینی، محمود. (1391). گرد شهر با چراغ: در مبانی انسان‌شناسی. تهران: عطار.
سایکس، سرپرسی. (1363). تاریخ ایران. (ج2). (سید محمدتقی فخر داعی گیلانی، مترجم). تهران: انتشارات دنیای کتاب.
علی‌زادۀ بیرجندی، زهرا و دیگران. (1385). نگرشی بر مهرنامه‌های عصر قاجاریه در بیرجند. سازمان میراث فرهنگی و گردشگری
قائم‌مقامی، جهانگیر. (1350). مقدمه‌یی بر شناخت اسناد تاریخی. تهران: انجمن آثار ملی.
مجتبوی، سیدحسن. (1374). جغرافیای تاریخی گناباد: پژوهشی در جغرافیای تاریخی گناباد، کاخک، بجستان و بیدخت. گناباد: انتشارات مرندیز.
مطهری، مرتضی. (1357). نظام حقوقی زن در اسلام. قم: صدرا.
مهرآبادی، میترا. (1379). زن ایرانی به‌روایت سفرنامه‌نویسان فرنگی. تهران: انتشارات آفرینش.
میدانی نیشابوری، احمدبن‌محمد (ابوالفضل). (1394). مجمع‌الامثال همراه با معادل‌های فارسی. (ج2). (مصطفی تراویده، مترجم). تهران: انتشارات عصر زندگی.
مقاله ها
بیانی، بهمن. (1388). «نگاهی به یک قبالۀ ازدواج نفیس دورۀ فتحعلی‌شاه قاجار». فصلنامۀ پیام بهارستان، دورۀ دوم، سال دوم، شمارۀ 4.
عبدلی آشتیانی، اسدالله؛ نورائی آشتیانی، محمدعلی. (1389). «عقدنامه‌هایی از روزگار ناصرالدین‌شاه قاجار به سال 1312 ھ. ق». فصلنامۀ پیام بهارستان، دورۀ دوم، سال دوم، شمارۀ 7.
منتظمی، علی. (1384). «سیری در قباله‌های ازدواج دورۀ قاجار». فصلنامۀ پیام بهارستان، شمارۀ 51، صص 76-80.