مطالعه تطبیقی عناصر فراداده‌ای جواهرات، سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی موزه‌ای ایران با عناصر فراداده‌ای موجود در استانداردهای توصیفی بین‌المللی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد مطالعات آرشیوی دانشگاه الزهرا(س)

2 استادیار گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه الزهرا(س)

3 استاد علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه الزهرا(س)

چکیده

هدف: پژوهش حاضر به بررسی و تعیین عناصر فراداده‌ای مناسب برای تنظیم و توصیف جواهرات و سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی به‌عنوان اشیاءِ موزه‌ایِ دربردارنده اطلاعات ارزشمند تاریخی، فرهنگی، هنری و... پرداخته‌است.
روش/رویکرد پژوهش: پژوهش به روش پیمایشی-توصیفی تحلیلِ محتوا انجام شده و داده‌های آن از دو طریق جمع‌آوری شده‌است. در مرحلة اول، عناصر فراداده‌ای موجود ازطریق مطالعه منابع فارسی و لاتین در حوزه جواهرات و سنگ‌ها، کاربرگه‌ها و کاتالوگ‌های موزه‌های داخل کشور (9 موزه داخل کشور)، استانداردهای فراداده‌ای موزه‌ای (9 استاندارد) فراهم شد. در مرحله بعد این عناصر فراداده‌ای درقالب سیاهه وارسی (ابزار گردآوری داده‌های موردنیاز پژوهش حاضر) در اختیار متخصصان قرار گرفت و پاسخ‌های متخصصان جمع‌آوری شد و از طیف لیکرت برای تدوین داده‌ها استفاده شد. نتایج حاصل از ارزیابی داده‌ها با استفاده از ابزارهای آماری توصیفی تجزیه‌وتحلیل شده‌اند.
یافته‌ها و نتایج پژوهش: با تکیه بر یافته‌های پژوهش، درمجموع 363 عنصر فراداده‌ای برای تنظیم و توصیف جواهرات و سنگ‌ها شناسایی شده‌است. از میان 363 عنصر، 287 عنصر در استانداردها، 82 عنصر در موزه‌ها، 93 عنصر در منابع فارسی و 55 عنصر در منابع لاتین مطرح شده‌است. 17 عنصر جزء عناصر مشترک میان 4 گروه ذکرشده هستند. اطلاعات مربوط به هنرمند/سازنده/طراح با توجه به میانگین بالاتر آن‌ها نسبت به عناصر دیگر، جزء عناصر فراداده‌ای مهم در میان 363 عنصر هستند. می‌توان با به‌کارگیری عناصر شناسایی‌شده در مراکز موزه‌ای، بازیابی و همچنین مدیریت اطلاعات را -که یکی از اهداف مهم مراکز موزه‌ای است- بهبود بخشید و کاربران را به سمت مرتبط‌ترین نیاز اطلاعاتی‌شان راهنمایی کرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

A Comparison of Metadata Elements of Jewelry, Precious and Semi-Precious Stones in Iranian Museums and with International StandardsMetadata Elements

نویسندگان [English]

  • Hoda Khodashenas 1
  • Masumeh Karbala agaei Kamran 2
  • Saeed Rezaei Sharifabadi 3
2 Assistant Professor Department of Information Science & Knowledge Alzahra University
چکیده [English]

Purpose: Identifies metadata elements used for the arrangement and description of jewelry, precious and semi-precious stones as museum objects which contain valuable historical, cultural, artistic and much other important information in Iranian museums.
Method/Research Design: Foreign and Persian language sources were consulted to identify standards-based procedures, based on which check lists were developed and used as data collecting tools.
Findings: Overall 363 metadata elements were identified, 287 of which belonged to standards, 82 in museums. Out of 363 metadata elements and 93 were found in Persian sources and 55 in foreign language sources. Metadata elements related to the artist, manufacturer, or design maker were found to be the more important.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Metadata elements
  • arrangement and description
  • jewelry
  • precious stone
  • semi-precious stone. Iran
  • museums
کتاب
ادیب، داریوش. (1390). گوهرهای شگفت‌انگیز جهان. تهران: پازینه.
ادیب، داریوش. (1374). جهان جواهرات: کلیات جواهرشناسی. (ج1). تهران: یادوارة اسدی.
اکبرزاده، داریوش. (1391). آثار زرین و سیمین ایران‌زمین. تهران: پازینه.
بیانی، سوسن و امان‌اللهی وفائی، مهدی. (1388). جواهرشناسی سنگ‌های قیمتی. تهران: سمت.
جمعی از کارشناسان موزه ملی ایران. (1392). نگاهی بر آرایه‌ها و زیورآلات در ایران زمین. تهران: سفیدان.
حافظ‌نیا، محمدرضا. (1387). مقدمه‌ای بر روش تحقیق در علوم انسانی. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهی (سمت)، مرکز تحقیق و توسعة علوم انسانی.
ذکاء، یحیی. (1346). گوهرها. تهران: کتابخانة ابن‌سینا.
صالحی، بهرام. (1384). دن‍یای جواهرات: فرهنگ گوهرشناسی انگلیسی-فارسی. تهران: یادوارة اسدی.
عربشاهی، محمد. (1391). عصر جواهرات. مشهد: ترانه.
علیمردانی، وحید. (1388). گوهرنشانی. تهران: وحید علیمردانی.
عیسی‌زاده (میلانی)، فرهاد. (1391). جواهرشناسی و جواهرسازی. تبریز: احراز. صص75-78.
غیبی، مهرآسا. (1391). 35000 سال تایخ زیورآلات اقوام ایرانی. تهران: هیرمند.
کالی، هال. (1388). راهنمای مصور و جامع سنگ‌های قیمتی. تهران: پازینه.
مجیدی، رحیم. (1388). اطلس جامع گوهرشناسی: راهنمای دقیق اکتشاف و شناسایی آسان گوهرها. تبریز: کسماء.
معزز لسکو، ضرغام. (1380). گوهرشناسی «بررسی سنگ‌های قیمتی». مشهد: واژگان خرد.
مقاله
نوشین‌فرد، فاطمه؛ فضایی قره‌بلاغ، زینب. (1392). «بررسی شیوه‌های سازماندهی، ذخیره و بازیابی اطلاعات در موزه‌های مجازی ایران». فصلنامه گنجینه اسناد، 23 (1)، صص100-150.
مجموعه‌مقاله
رنجبر، محبوبه؛ کریمی منصورآبادی، الهام. (1388). «سازماندهی اطلاعات در کتابخانه‌ها، آرشیوها، و موزه‌ها، در آرشیو، کتابخانه و موزه» در مجموعه‌مقالات هشتمین همایش سراسری انجمن علمی دانشجویی کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاه الزهراء(س)،19 و 20 اردیبهشت 1386، (صص 139-146). تهران: کتابدار.
پایان‌نامه
تقی‌زاده، سعیده. (1390). «سازماندهی یکپارچة سکه‌ها و اسکناس‌ها در موزه‌ها: روش‌ها و خط‌مشی توسعه»، پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشکدة علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه الزهرا (س)، تهران.
درویشی کلور، لیلا. (1393). «بررسی عناصر فراداده‌ای موزه‌ای و پیشنهاد الگویی برای سازماندهی و مستندسازی اطلاعات مربوط به فرش»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه الزهرا (س)، تهران.
راثی تهرانی، طاهره. (1392). «مطالعه تطبیقی استانداردهای فراداده‌ای اشیای موزه‌ای و ارائه عناصر فراداده‌ای موزه‌ای پیشنهادی در ایران»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکدة علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه الزهرا (س)، تهران.
زارع، نگار. (1394). «مطالعه تطبیقی عناصر فراداده‌ای تنظیم و توصیف نقشه‌های جغرافیایی در مراکز جغرافیایی، آرشیوی، کتابخانه‌ای و موزه‌ای ایران و جهان با استانداردهای توصیفی»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه الزهرا (س)، تهران.
بروشور
«زن در گذر زمان». (1389). تهران: انتشارات موزه ملی ایران.
منابع لاتین
کتاب
Smith, G. F. (1958). Gemstones.
مقاله
Aigbe, S. O., Ewa, I. O. B., Ogunleye, P. O., & Oladipo, M. O. A. (2013). “Elemental characterization of some Nigerian gemstones: tourmaline, fluorite and topaz by instrumental neutron activation analysis”. Journal of Radioanalytical and Nuclear Chemistry, 295(1), pp801-805.
Barnes, L. C., & Townsend, I. J. (1982). Opal: South Australia's Gemstone. (No. 5). DJ Woolman, Government Printer.
Censier, C., & Tourenq, J. (1995). “Crystal forms and surface textures of alluvial diamonds from the western region of the Central African Republic”. Mineralium Deposita, 30(3), pp314-322.
Dahanayake, K. (1980). “Modes of occurrence and provenance of gemstones of Sri Lanka”. Mineralium Deposita, 15(1), pp81-86.
Franco, R. R. (1981). “Brazilian gemstones”. Earth-Science Reviews, 17(1-2), pp207-219.
Holden, T., & Serearuno, M. (2005). “A hybrid artificial intelligence approach for improving yield in precious stone manufacturing”. Journal of Intelligent manufacturing, 16(1), pp21-38.
Keller, P. C. (2012). “Gemstones and their origins”. Springer Science & Business Media.
Kunz, S. (2000). “A Brief Review of Gemstone Optical Properties from a Lapidary’s Perspective”. Gemmology Canadá. 11f.
Pshenichnyi, M. I. (2011). “Gemstones and technologies of their treatment”. Russian Journal of General Chemistry, 81(6), pp1375-1380.
مجموعه‌مقاله
O’Donoghue, M. (1988). “The nature of gemstones”. In Gemstones (pp18-35). Springer Netherlands.
منابع اینترنتی
Canadian Heritage Information Network (CHIN). (2010). “CHIN Guide to Museum Standards”. Retrieved October, 29, 2015, From: http://pro.rcip-chin.gc.ca/normes-standards/guide_normes_musees-museum_standards_guide/index-eng.jsp.
 “Guide to Museum Standards”. Retrieved October, 29, 2015, From: http://pro.rcip-chin.gc.ca/normes-standards/guide_normes_musees-museum_standards_guide/index-eng.jsp.
Vogt-O’Connor, Diane. (1995). “Museum Information Standards in the 21st Century”. Retrieved May, 28, 2015, From: http://www.ct.aegean.gr/people/vkavali/MIS/papers/Vogt_1995.pdf