چالش‌های زناشویی و طلاق در ایران به روایت اسناد (1300-1320ش)

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تاریخ ایران بعد از اسلام دانشگاه شهید بهشتی

2 استاد گروه تاریخ دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

هدف:دو هدف این پژوهش، یکی واکاوی میزان طلاق در ایران طی دهه‌های نخست قرن14ش به‌صورت توصیف کمّی، و دیگری، بررسی علل عمده گسست پیوند زناشویی طی همان برهه زمانی به‌عنوان دوره تقریباً سنّتی و پیشامدرن ایران است.
روش/رویکرد پژوهش:برای نیل به این مقصود، از روش ترکیبی مبتنی‌بر رهیافت‌های کمّی و کیفی استفاده شده‌است. روش و ابزار گردآوری اطّلاعات، مطالعة کتابخانه‌ای و اسنادی بوده‌است. داده‌های پژوهش، ازطریق فیش‌برداری از اسناد عمدتاً منتشرنشده و بعضاً نیز مدارک منتشرشده کم‌یاب، استخراج شده‌است.
یافته‌­های پژوهش: یافته‌ها حاکی از این است که، میزان طلاق در ایران طی آن برهه زمانی زیاد بود و علل اصلی آن را باید در معضلات فرهنگی منبعث از اندیشة سنّتی مردسالار جستجو کرد؛ همچنین، چالش‌های اجتماعی و مشکلات اقتصادی نیز در این زمینه نقش زیادی داشت.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Divorce in Iran during the 1920s and 1930s

نویسندگان [English]

  • Mohamadmohsen pourghanbar 1
  • Mohamadali Akbari 2
چکیده [English]

Purpose: Frequency of registered divorce after the establishment of a modern state in Iran is reported.
Method/Research design: Official records and library resource were examined for data gathering.
Findings: The divorce rate was at a high level. Men did not need a court order for divorce, so they could easily call off their marriage. Cultural and economic issues were among the main reasons for divorce.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Iran
  • divorce rate
  • marriage

مراجع

اسناد

موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران (مُتما): 147957-0-0ق؛ 131459-0-0ق؛ 18592-0-0ق؛ 160-561-3م؛

78-561-3م؛ 40-41-3م؛ 398-561-3م؛ 246-27-3م؛ 194-27-3م؛ 68-120-4م؛ 247-856-4م؛

232-29-4م؛ 181-192-4م؛ 230-303-4م؛ 17-924-4م؛ 124-27-3م؛ 6-400-4م؛ 132-27-3م؛

12-17-3م؛ 222-27-3م؛ 332-178-4م؛ 391-561-3م؛ 20-1821-11م؛ 689-561-3م؛ 8-631-3م؛

147-720-4م؛ 36-639-4م؛ 678-561-3م؛ 113-561-3م؛ 432-561-3م؛ 407-41-3م؛ 4-667-3م؛ 30-413-3م؛ 18935-0-0ن؛ 67-2001-114و.

کتاب

آزاد ارمکی، تقی. (1386). جامعه‌شناسی خانوادة ایرانی. تهران: سمت.

اتحادیه، منصوره؛ روحی، سعید. (1385). در محضر شیخ فضل‌الله نوری (اسناد حقوقی عهد ناصری). (ج1و2). تهران: نشر تاریخ ایران.

اعزازی، شهلا. (1376). جامعه‌شناسی خانواده. تهران: انتشارات روشنگران و مطالعات زنان.

بهنام، جمشید؛ راسخ، شاپور. (1348). مقدمه‌ای بر جامعه‌شناسی ایران. تهران: شرکت سهامی انتشارات خوارزمی.

شیخ‌رضایی، انسیه؛ آذری، شهلا. (1377). گزارش‌های نظمیه از محلات طهران: راپورت وقایع مختلفة محلات دارالخلافه. (ج1و2). تهران: سازمان اسناد ملی ایران.

فربرن، مایلز. (1394). تاریخ اجتماعی: مسائل، راهبردها و روش‌ها. (ابراهیم موسی‌پور و محمدابراهیم باسط، مترجمان). تهران: سمت.

فرخجسته، هوشنگ. (1382). کتاب ایران: خانواده. تهران: مرکز مطالعات فرهنگی.

فوربز-لیث، فرانسیس. (1366). خاطرات مباشرِ انگلیسیِ سردار اکرم. (حسین ابوترابیان، مترجم). تهران: اطلاعات.

نوری، مصطفی. (1389). اسناد مازندران در دورة رضاشاه (مجلس ششم تا دوازدهم شورای ملی). تهران: کتابخانه مجلس.

مقاله

حسنی، محمدحسین. (1389). «درآمدی به روش‌شناسی تلفیقی در پژوهش‌های میان‌رشته‌ای علوم اجتماعی». فصلنامه مطالعات میان‌رشته‌ای در علوم انسانی، دوره دوم، شمارة4، صص137-153.

محمدپور، احمد و دیگران. (1389). «روش‌های تحقیق ترکیبی به‌عنوان سومین جنبش روش‌شناختی: مبانی نظری و اصول علمی». مجله جامعه‌شناسی کاربردی، سال 21، شماره پیاپی 38، صص77-100.

نشریات و مدارک آرشیوی

بلدیه طهران، (1312ش). «سرشماری نفوس شهر طهران در سنوات1262و1270و1301و1311». تهران: مطبعه مجلس.

مجله سرشماری اصفهان، (1326ش). اداره‌کل آمار و ثبت‌احوال وزارت کشور. بی‌جا: چاپخانه بانک ملی ایران.

نشریه فکر آزاد، (1302ش)، شمارة76.

نشریه مجموعه حقوقی، (1322ش)، شمارة7.

گنجبنه اسناد

دوره 27، شماره 3
پاییز 1396
صفحه 42-46

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار