مطالعه تطبیقی عناصر فراداده‌ای سازماندهی نقشه‌های جغرافیایی در مراکز جغرافیایی، آرشیوی، کتابخانه‌ای و موزه‌ای ایران با استانداردهای توصیفی بین‌المللی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه الزهرا

2 دانشجوی کارشناسی ارشد مطالعات آرشیوی دانشگاه الزهرا

3 دانشیار گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه الزهرا

چکیده

هدف: پژوهش حاضر به بررسی و تعیین عناصر فراداده‌ای جهت سازماندهی نقشه‌های جغرافیایی به‌عنوان یک منبع اطلاعاتی باارزش در مراکز جغرافیایی، آرشیوی، کتابخانه‌ای و موزه‌ای ایران پرداخته است.
روش/ رویکرد پژوهش: پژوهش به روش پیمایشی توصیفی تحلیل محتوا انجام پذیرفته و داده‌ها از طریق سیاهه وارسی و پرسشنامه گردآوری‌شده‌اند. جامعه این پژوهش شامل 10 استاندارد توصیفی بین‌المللی، کاربرگه 9 سازمان دربردارنده نقشه‌های جغرافیایی و 6 منبع اطلاعاتی مرتبط با نقشه‌های جغرافیایی است. نتایج حاصل از پژوهش با استفاده از آمار توصیفی مورد تجزیه‌وتحلیل قرارگرفته است.
یافته‌ها: در کل 209 عنصر فراداده‌ای برای سازماندهی نقشه‌های جغرافیایی شناسایی‌شد. در میان آنها 59 عنصر در کاربرگه‌ها، 198 عنصر در استانداردها و 25 عنصر در منابع اطلاعاتی مطرح‌شده است. از 20 عنصر  در هر سه بخش بررسی شده استفاده شده است. کاربرگه سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی کامل‌ترین  کاربرگه توصیفی بود. در آن علاوه بر عناصر فراداده‌ای متداول توصیفی اسناد،  داده‌های ریاضی نقشه نیز منظور شده است

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Metadata Elements Arrangements and Descriptions of geographic maps in the Iranian geographic centers, archives, libraries and museums vis-a-vis the international standards of description

نویسندگان [English]

  • Masomeh Karbala- Aghaei Kamran 1
  • Negar Zare 2
  • Roya Baradar 3
1
2
3
چکیده [English]

Purpose: This paper reports metadata elements arrangements and descriptions of geographic maps in the Iranian geographic centers, archives, libraries. 
Methodology: Worksheets of 9 organizations were examined and 13 specialists were interviewed. Also, 6 information sources with links to geographic maps were consulted.
Findings: Overall, 209 metadata elements were identified for the organization of maps, of which 59 were found in the worksheets, 198  in standards, and 25 in the  information resource. Twenty elements were shared by them. The worksheet of Astan Quds Razavi’s Libraries, Museums and Document Center was the most complete one among the 9 organizations, as in addition to the normal descriptive metadata elements, it contained metadata elements for describing mathematical data. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Metadata elements
  • arrangement and description
  • Geographic Map
منابع
کتاب فارسی
حافظ نیا، محمدرضا(1387). مقدمه‌ای بر روش تحقیق در علوم انسانی. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهی (سمت)، مرکز تحقیق و توسعة علوم انسانی.
ملکی، محسن؛ مسیبی، مرضیه(1389). اصول کارتوگرافی و کار با نقشه (به همراه راهنمای عملی کار با دستگاه جی. پی. اس). قم: انتشارات حضرت عباس علیه‌السلام.
پایان‌نامه
راثی تهرانی، طاهره(1392). «استانداردهای فراداده‌ای اشیای موزه‌ای و ارائة مهم‌ترین عناصر فراداده‌ای»، پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشکدة علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه الزهرا، تهران.
فعال، سهیلا(1389). «بررسی تطبیقی استانداردهای فهرست‌نویسی توصیفی منابع غیر کتابی (چاپی و غیر چاپی) و ارائة طرح پیشنهادی دست نامه برای کتابخانه‌ها و آرشیوهای ایران»، پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران.
مؤید طلوع، پرویز(1364). «فهرست‌نویسی مواد نقشه‌ای بر اساس قواعد ای. اس. بی. دی. (سی. ام)»، پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشکدة علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران.
منابع لاتین
 
-         Beamer, Ashley(2009). “Map metadata: essential elements for search and storage”. Emerald group publishing limited, 43(1), pp18-35.( Retrieved 22  Jun  2015), from http://www.emeraldinsight.com/doi/abs
-         Davis, Harry O.; Chervinko, James(1999). “Map cataloging and classification: the basic who, what and where”. Cataloging and classification quarterly, 27(1-2), pp9-37. (Retrieved 23 Jun 2015), from
http://www.tandfonline.com /doi/abs/10.1300/J104v27n01_02?journalCode=wccq20
-         Kandoian, Nancy A.(1999). “Cataloging early printed maps”. Cataloging andclassification quarterly, 27(3-4), pp229-264. (Retrieved 22 Jun 2015), from http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1300/J104v27n03_01
-         Stibbe, Hugo L.P.(1999). “Cataloging cartographic materials in archives”. Cataloging and classification quarterly, 27(3-4), pp443-463. (Retrieved 24 Jun 2015), from http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1300/J104v27n03_13