تحلیل فعالیت احزاب سیاسی در سطح محلی در دوره پهلوی دوم: نمونه موردی مازندران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای تاریخ محلی دانشگاه اصفهان

2 استاد تاریخ دانشگاه اصفهان

3 استادیار تاریخ دانشگاه اصفهان

چکیده

هدف: هدف این پژوهش، بررسی پیامد گسترش فعالیت احزاب ملی در سطح محلی در مازندرانِ عصر پهلوی دوم است. مقاله حاضر، ابعاد مختلف رشد فعالیت احزاب در مازندرانِ عصر پهلوی دوم با تأکید بر این مسئله است که احزاب محلی فعال در مازندران در این دوره، غالباً از چه گرایشی برخوردار بودند؟
روش/ رویکرد پژوهش: این پژوهش با استفاده از اسناد و مدارک آرشیوی، مصاحبه و منابع کتابخانه‌ای گردآوری‌شده است.
نتایج و یافته‌ها: یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که احزاب با گرایش‌های چپ چه از نوع مارکسیستی و چه از نوع مارکسیسم اسلامی در سال‌های آغازین و پایانی سلطنت پهلوی دوم بر حیات اجتماعی سیاسی مازندران اثرگذار بودند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Regional activities of political parties during the time of Reza Shah: the case of Mazandaran

نویسندگان [English]

  • Zamaneh Hassannejad 1
  • Morteza Nouraei 2
  • Mostafa Pirmoradian 3
1
2
3
چکیده [English]

Purpose: To examine aspects of national parties’ activities and trends in Mazandaran province during the 37 years of Mohammad Reza Pahlavi‘s reign in Iran.
Method/ Research Design: Archival documents were examined and interviews carried out with informants to collect data. Also Library resources were consulted.
Findings and Results: Left wing parties, whether Marxist or Islamic, with a tendency towards Marxism affected the socio-political life of Mazandaran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Pahlavi
  • parties
  • local parties
  • national parties
  • Mazandaran
اسناد
سازمان اسناد و کتابخانة ملی ایران(ساکما)، 5736-293، 2208-293، 5657/293، 732/290، 2127/290، 69300/293، 61569/293،  20261003، 2670280 ، 4192-290، 2208ـ293، 69102-293، 71448-293، 2581- 295، 5317/290، 6119/290، 1602/290، 6128/293، 6116/293، 334/293، 5737/290، 69300/293، 8834/320، 8830/320، 1548/275، 64242/293، 71448/293، 71592/293، 2581/290، 1049/43.
اسناد اشغال ایران در جنگ جهانی دوم(ج5)(1390).  تهران : تهیة و تنظیم مرکز پژوهش‌های ریاست‌جمهوری.
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک؛ روزشمار مازندران(ج1)(1391). تهران: مرکز بررسی اسناد تاریخی.
حزب ایران نوین به روایت اسناد(1380). تهران: اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.
سیاست و سازمان حزب توده از آغاز تا فروپاشی(ج1)(1370). تهران: موسسة مطالعات و پژوهش‌های سیاسی.
طیرانی، بهروز(1376). اسنادی از احزاب سیاسی در ایران(ج1و2). تهران: سازمان اسناد ملی ایران و پژوهشکدة اسناد.
کتاب‌ها
آبراهامیان، یرواند(1377). ایران بین دو انقلاب. (احمد گل محمدی، مترجم). تهران: نی.
آرامش، احمد(1369). خاطرات سیاسی. (غلامحسین میرزا صالح، کوششگر). اصفهان: جی
آوانسیان، اردشیر(1378). خاطرات سیاسی اردشیر آوانسیان(چ2). (علی دهباشی، کوششگر). تهران: سخن.
احیائی، زینب(1382). تاریخ گرگان. تهران: برگ زیتون.
اسکندری، ایرج(1372). خاطرات ایرج اسکندری. تهران: موسسة مطالعات و پژوهش‌های سیاسی.
 اسلامی، حسین(1387). تاریخ مردم؛ آن روزها. ساری: شلفین.
اقبال، مهدی(1389). تاریخ چالوس. تهران: شاملو.
 انصاری، ابراهیم(1377). نظریة قشربندی اجتماعی و ساختار تاریخی آن در ایران. اصفهان: دانشگاه اصفهان.
انوشه، حسن(1379). بابل شهر بهارنارنج. (کاظم فرهادی، ویراستار). تهران: چشمه.
 تربتی سنجابی، محمود(1375). قربانیان باور و احزاب سیاسی در ایران. تهران: علمی.
 پهلوی، محمدرضا(1371). پاسخ به تاریخ. (حسین ابوترابیان، مترجم). تهران: رخ.
 رضایی، اسدالله(1385). کالبدشکافی احزاب سیاسی. تهران: آمه.
 شهابی، سیف‌الرضا(1390). احزاب سیاسی مازندران 1332ــ1320. تهران: رسانش.
طبری، احسان(1366). خاطراتی از تاریخ حزب توده. تهران: امیرکبیر.
ظریفی، ضیاء(1378). سازمان دانشجویان دانشگاه تهران 1332-1320. تهران: تیراژه
عزیزی، غلامرضا(1383). حزب سوسیالیست‌ملی کارگران ایران (سومکا). تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
 فرهنگ قهرمانی، عطاءالله(1354). اسامی نمایندگان مجلس شورای ملی و نمایندگان مجلس سنا. تهران: مجلس شورای ملی.
 لطیفی، داوود(1394). شیردارکلا. تهران: رسانش.
 محرمی، نعمت‌الله؛ مهربان، حسن(1385). مجموعه قوانین و مصوبات تقسیمات کشوری(ج1). تهران: گوهرشاد.
 مدیرشانه‌چی، محسن(1375). احزاب سیاسی ایران، مطالعة موردی نیروی سوم و جامعة سوسیالیست‌ها. تهران: رسا.
- مهجوری، اسماعیل. ( 1345 ). تاریخ مازندران. ج1. ساری: اثر.
نادری، محمود(1387). چریک‌های فدائی خلق. تهران: موسسة پژوهش‌های سیاسی.
نوذری، عزت‌الله(1380). تاریخ احزاب سیاسی ایران. شیراز: نوید شیراز.
نوری، مصطفی(1394). روزگار بیقراری؛ مازندران و گرگان در اشغال ارتش سرخ. تهران: سازمان اسناد و کتابخانة ملی.
 همبلی، گاوین و دیگران(1384). تاریخ ایران به روایت کمبریج از نادرشاه تا انقلاب اسلامی(دفتر2). (مرتضی ثاقب‌فر، مترجم). تهران: جامی.
یوسفی‌نیا، علی‌اصغر(1370). تاریخ تنکابن. تهران: قطره.
 خبرنامة چریک‌های فدایی خلق ایران، مازندران. ش 62. س 62.
مصاحبه
شهابی، سیف‌الرضا. پزشک و فعال سیاسی و زندانی سیاسی پیش از انقلاب. دفتر کار. 24/1/94.
 صبوری، عاطفه. خانه‌دار و زندانی سیاسی دهة 60. منزل. 20/1/94.