فرایند تاسیس مدارس دختران در ایران، با فراز و نشیبهای فراوانی همراه بوده است. طبقات و گروههای حامی تاسیس این گونه مدارس و نحوۀ برپائی آنها در شهرهای مختلف ایران، با ماجراها و حادثههائی همراه بوده که در این مجال، پس از مقدمهای درباره چگونگی نهادینهشدن مدارس نوین دختران، به شرح این روند در آستارا میپردازیم، و از آنجا که اساس مقاله بر چندین سند در مورد تاسیس مدرسۀ دختران در آستارا استوار است، بحث، به نحوۀ تاسیس و مشکلات پیش روی بنیانگذاران مدارس دختران در آن شهر یعنی «هیئت معارف آستارا»، اختصاص دارد.