قانون ممیزی مالیاتی در عصر پهلوی اول و پیامدهای آن در ایالت فارس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز

2 استاد دانشگاه پیام نور تهران

چکیده

هدف: هدف این پژوهش، بررسی پیامدهای یکی از سیاست­ های پهلوی اول، یعنی ممیزی مالیاتی، در استان فارس(استان هفتم) است. در مقاله حاضر، یکی از ابعاد تحولات نظام مالیاتی استان فارس در عصر پهلوی اول(ممیزی مالیاتی) با تأکید بر این مسئله مورد پژوهش قرار می‌گیرد که آیا با تغییر رژیم سیاسی و متعاقب آن با تغییر شرایط سیاسی، اجتماعی، و اقتصادی جامعه ایران در عصر پهلوی تغییری در کارکردهای اقتصادی و به­ ویژه مسائل مالیاتی ایجاد شد؟
روش/رویکرد پژوهش: این پژوهش با استفاده از منابع کتابخانه­ای و اسناد و مدارک آرشیوی تألیف شده است.
یافته­ ها و نتایج: یافته­ های این پژوهش نشان می­دهد که اجرای سیاست ممیزی مالیاتی در فارسِ عصر رضاشاه موفقیت­ آمیز نبود. با تصویب قانون ممیزی مالیاتی در مجلس پنجم و پایان ­ عصر قاجار، مأموران وصول مالیات همچنان این مالیات­ها را از مردم مطالبه می­­کردند. سرانجام، در نتیجه فشار مأموران دولتی در وصول مالیات، نارضایتی عمیقی در میان زارعان نمودار شد و این موضوع شکایات آنها به نهادهای وقت را به همراه داشت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Implications of a tax audit law in the province of Fars during the reign of Reza Shah Pahlavi (1924-1941)

نویسندگان [English]

  • Reza Moeini Rodbali 1
  • Mohammad reza Nasiri 2
1 Assistant Professor, Post –Islamic History, Islamic Azad University, Shiraz, I.R.Iran
2 Professor, Post –Islamic History, Payam Noor University, Tehran, I.R.Iran
چکیده [English]

Purpose: This paper tries to answer the question of whether with the shift of throne from the Qajars to Reza Shah Pahlavi, and subsequent political, economic, and social changes, any improvement took place in the regime of tax audits in Iran.
Methodology / Approach: Library resources and archival documents were consulted to compile this paper.
Findings: The new tax audit policy was not successful. Despite the abolition of the taxes that belonged to the Qajarid era by the Majles (=Parliament), tax agents continued to collect taxes on the same basis. As the result, strong discontent rose among the farmers, and complaints were intensified.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Tax agents
  • farmers
  • Fars Province
  • Reza Shah Pahlavi

مراجع

منابع
اسناد
اسناد سازمان اسناد وکتابخانه ملی ایران(ساکما)، 374-350، 1-350.
کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی(کمام)، 203/3/17/32/6، 78/1/ 17/30/6، 157/2/17/31/6، 190/3/17/32/6، 127/3/23/133/7، 5/1/22/14/8.، 52/2/ 23/ 97/9.
کتاب‌ها
حسینی فسایی، حسن(1378). فارسنامه ناصری(ج2). (منصور رستگار فسایی، مصحح).تهران: امیرکبیر.
حسینی، محمد نصیر(فرصت­الدوله)(1362). آثار العجم(علی دهباشی، کوششگر). تهران: فرهنگسرا.
دهخدا، علی­اکبر(1365). لغت نامةدهخدا(ج 46). تهران: مؤسسه لغتنامه دهخدا.
سایکس، پرسی(1363). سفرنامه‌ ژنرال سرپرسی سایکس یا ده هزار میل در ایران(حسین سعادت نوری، مترجم). تهران: انتشارات لوحه.
سدیدالسلطنه کبابی، محمدعلی(1342). بندرعباس و خلیج فارس[اعلام الناس فی احوال بندرعباس](احمد اقتداری، مصحح).(کوششگر،علی ستایش). تهران: کتابخانه ابن سینا.
سفیری، فلوریدا(1364). پلیس جنوب ایران(اس. پی. آر)(‌ منصوره‌ اتحادیه و منصوره‌ جعفری، مترجمان). تهران: نشر تاریخ ایران.
عمید، حسن(1389). فرهنگ فارسی عمید. تهران: انتشارات اشجع.
کرزن، جرج(1362). ایران و قضیه ایران(ج2). ترجمه غلامعلی وحید مازندرانی، تهران: علمی و فرهنگی.
گارثویت، جن، راف(1373). تاریخ سیاسی، اجتماعی بختیاری(مهراب امیری، مترجم). تهران: سهند.
لمبتون، ا. ک.س(1339). مالک و زارع در ایران(منوچهر امیری، مترجم). تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب
مجیدی، فریده(1390). سرگذشت تقسیمات کشوری ایران(ج4). تهران: بنیاد ایران­شناسی.
میلسپو، آرتور(2536). مأموریت آمریکاییها در ایران(حسین ابوترابیان، مترجم). تهران: پیام.
روزنامه­ها
استخر، سال نهم، 24 جمادی­الاول 1345ق/ 30 نوامبر 1926.
Beck,Louis(1986). The Qashqai of Iran, Yle University.
 
 

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 31 خرداد 1394
  • تاریخ بازنگری: 01 مرداد 1395
  • تاریخ پذیرش: 08 آذر 1395

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار