مطالعۀ تطبیقی روش‌های سازماندهی اسناد و مدارک تاریخ شفاهی، از منظر برخی مراکز تاریخ شفاهی ایران و جهان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی ارشد کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه الزهرا (س)

چکیده

هدف: هدف از انجام این پژوهش، بررسی شیوه‌های سازماندهی اسناد و مدارک تاریخ شفاهی موجود در برخی مراکز تاریخ شفاهی ایران و جهان، و تعیین متداول‌ترین شیوه‌های سازماندهی در مراکز تاریخ شفاهی می‌باشد.
روش/ رویکردپژوهش: این پژوهش با استفاده از روش پیمایش تحلیلی و توصیفی انجام شده است. ابزار جمع‌آوری داده‌ها، مصاحبه است که پژوهشگر با مسئولان مراکز تاریخ شفاهی (داخل و خارج از کشور ایران) انجام داده است. پس از جمع‌آوری اطلاعات لازم، با انجام مقایسۀ تطبیقی از اطلاعات حاصل شده، متداول‌ترین شیوۀ سازماندهی در مراکز تاریخ شفاهی داخل و خارج از ایران (به تفکیک) مشخص گردید.
جامعۀ پژوهش: جامعۀ مورد پژوهش شامل 7 مرکز فعال تاریخ شفاهی در ایران و 12 مرکز فعال از مجموعه مراکز تاریخ شفاهی جهان (خارج از ایران) است. مراکز مورد بررسی با در نظر گرفتن پراکندگی جغرافیایی و گسترۀ متنوع جهانی انتخاب شده‌اند.
یافته‌های پژوهش: نتایج حاکی از آن است که حدود 86 درصد مراکز تاریخ شفاهی مورد بررسی در ایران، استفاده از حروف الفبای فارسی نام خانوادگی مصاحبه‌شونده را به‌عنوان روشی مناسب برای سازماندهی اسناد تاریخ شفاهی برگزیده‌اند. همچنین، بررسی روش‌های سازماندهی در مراکز تاریخ شفاهی خارج از ایران، نشان می‌دهد که این مراکز از نظام‌های گوناگون و کاملاً متفاوت برای سازماندهی اسناد تاریخ شفاهی خود استفاده می‌کنند. این مسئله به وضوح، نشانگر عدم یکدستی و یکپارچگی لازم در سازماندهی اسناد تاریخ شفاهی است، که لازم است از دید مسئولان ذی‌ربط پنهان نماند.
نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش، نشان‌دهندۀ عدم وجود یک نظام جامع و یکپارچه، در امر ذخیره‌سازی و سازماندهی اسناد و مدارک تاریخ شفاهی است. لذا ضرورت ایجاد و توسعۀ یک نظام استاندارد، که موجب مدیریت بهتر مجموعه‌های تاریخ شفاهی شود و به همکاری و تعامل بیشتر مراکز تاریخ شفاهی بیانجامد، به شدت احساس می‌شود. این موضوع نباید از دید مسئولان و مدیران مراکز تاریخ شفاهی پنهان بماند و بهتر است هرچه سریعتر نسبت به رفع این مشکل، اقدام شود.
هدف: هدف از انجام این پژوهش، بررسی شیوه‌های سازماندهی اسناد و مدارک تاریخ شفاهی موجود در برخی مراکز تاریخ شفاهی ایران و جهان، و تعیین متداول‌ترین شیوه‌های سازماندهی در مراکز تاریخ شفاهی می‌باشد.
روش/ رویکردپژوهش: این پژوهش با استفاده از روش پیمایش تحلیلی و توصیفی انجام شده است. ابزار جمع‌آوری داده‌ها، مصاحبه است که پژوهشگر با مسئولان مراکز تاریخ شفاهی (داخل و خارج از کشور ایران) انجام داده است. پس از جمع‌آوری اطلاعات لازم، با انجام مقایسۀ تطبیقی از اطلاعات حاصل شده، متداول‌ترین شیوۀ سازماندهی در مراکز تاریخ شفاهی داخل و خارج از ایران (به تفکیک) مشخص گردید.
جامعۀ پژوهش: جامعۀ مورد پژوهش شامل 7 مرکز فعال تاریخ شفاهی در ایران و 12 مرکز فعال از مجموعه مراکز تاریخ شفاهی جهان (خارج از ایران) است. مراکز مورد بررسی با در نظر گرفتن پراکندگی جغرافیایی و گسترۀ متنوع جهانی انتخاب شده‌اند.
یافته‌های پژوهش: نتایج حاکی از آن است که حدود 86 درصد مراکز تاریخ شفاهی مورد بررسی در ایران، استفاده از حروف الفبای فارسی نام خانوادگی مصاحبه‌شونده را به‌عنوان روشی مناسب برای سازماندهی اسناد تاریخ شفاهی برگزیده‌اند. همچنین، بررسی روش‌های سازماندهی در مراکز تاریخ شفاهی خارج از ایران، نشان می‌دهد که این مراکز از نظام‌های گوناگون و کاملاً متفاوت برای سازماندهی اسناد تاریخ شفاهی خود استفاده می‌کنند. این مسئله به وضوح، نشانگر عدم یکدستی و یکپارچگی لازم در سازماندهی اسناد تاریخ شفاهی است، که لازم است از دید مسئولان ذی‌ربط پنهان نماند.
نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش، نشان‌دهندۀ عدم وجود یک نظام جامع و یکپارچه، در امر ذخیره‌سازی و سازماندهی اسناد و مدارک تاریخ شفاهی است. لذا ضرورت ایجاد و توسعۀ یک نظام استاندارد، که موجب مدیریت بهتر مجموعه‌های تاریخ شفاهی شود و به همکاری و تعامل بیشتر مراکز تاریخ شفاهی بیانجامد، به شدت احساس می‌شود. این موضوع نباید از دید مسئولان و مدیران مراکز تاریخ شفاهی پنهان بماند و بهتر است هرچه سریعتر نسبت به رفع این مشکل، اقدام شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Comparative Study of Methods of Organizing Oral History Documents and Records from the Perspective of Some Oral History Centers in Iran and all over the World

نویسنده [English]

  • Mahdiyeh Amouzande
چکیده [English]

Purpose: The aim of this research is to study different methods of organizing oral history documents and records available in some oral history centers inside and outside Iran. It also aims to identify the most common organizing methods applied in oral history centers.
 Methodology/Approach: This research is conducted by using a descriptive and analytical survey. The research population consists of 7 active centers of oral history inside Iran and 12 outside Iran. The geographic distribution of the centers is taken into account so that the population includes centers from various parts of the world. The required data is collected through interviews with officials of the oral history centers. Then a comparative assessment is conducted on the collected data in order to identify the most common organization methods applied in centers of oral history.
 Findings: The findings suggest that about 86% of Iran’s oral history centers studied in this research usually use alphabetic order of the family name of interviewees for organizing oral history documents. The studies conducted in other countries’ oral history centers note that these centers apply completely different and various systems for organizing their oral history documents.
 Conclusion: The research findings clearly indicate a lack of homogeneity and integration in organizing oral history documents and this must be noticed by relevant authorities. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Oral History
  • oral history centers
  • documents management
  • organizing oral history records and documents