بررسی میزان کارآیی قالب‌های فراداده‌ای مورد استفاده در آرشیو صدای جمهوری اسلامی ایران بر اساس نظرات کاربران سیستم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابن

2 استاد گروه کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه الزهرا (س) تهران

3 استاد گروه کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابن

چکیده

هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی قالب‌های فراداده‌ای آرشیو صدا در سامانۀ اتوماسیون تولید و پخش صدای سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران (مراکز شمال‌غرب کشور) است.
روش پژوهش: روش پژوهش مورد استفاده، روش میدانی بوده و برای گردآوری داده‌ها از پرسشنامه استفاده شده است. جامعۀ پژوهش، کاربران (برنامه‌سازان و آرشیویست‌ها) شبکه‌های صدای پنج مرکز (اردبیل، ارومیه، تبریز، زنجان و مهاباد) است.
یافته‌های پژوهش: با توجه به شاخص‌ها و میانۀ به دست آمده برای کارآیی قالب‌های فراداده‌ای توصیفی بخش آرشیو سامانۀ اتوماسیون تولید و پخش صدای مراکز شمال‌غرب صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، مشخص شد که میزان کارآیی فیلدهای اثر/عنوان؛ پدیدآور/تهیه‌کننده؛ خواننده/نقال؛ قاری/مداح؛ کارشناس/سخنران؛ گوینده؛ گزارشگر؛ اپراتور؛ صدابردار؛ آهنگساز؛ نوازنده؛ نوع میان‌برنامه؛ نوع موسیقی؛ مناسبت؛ زبان/گویش؛ دستگاه؛ حالت؛ طبقه برنامه؛ آخرین استفاده؛ تاریخ پخش؛ قسمت برنامه؛ مدت؛ تاریخ ورود؛ تاریخ تولید؛ مدیا و نشانی آرشیو؛ قابلیت پخش؛ و شناسۀ سامانه از نظر کاربران؛ در اندازۀ متوسطی است. همچنین با توجه به شاخص‌ها و میانۀ به دست آمده برای کارآیی قالب‌های فراداده‌ای تحلیلی بخش آرشیو سامانۀ اتوماسیون تولید و پخش صدای مراکز شمال‌غرب صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، میزان کارآیی فیلدهای موضوع، کلمات کلیدی، و توضیح و کلمات کلیدی یا نمایه از لحاظ انعطاف لازم برای جستجوی تک‌کلمه‌ای و چندکلمه‌ای سامانۀ اتوماسیون تولید و پخش صدای مراکز شمال‌غرب کشور از دیدگاه کاربران سامانۀ اتوماسیون تولید و پخش صدا در اندازۀ متوسط است.
نتیجه‌گیری: فیلدهای موجود در بخش آرشیو سامانۀ اتوماسیون تولید و پخش صدا، دارای کارآیی متوسط هستند و باید تلاش‌هایی در این زمینه صورت گیرد تا این فیلدها روزآمد شده و ارتقاء یافته و هماهنگ باشند. علاوه بر این، نیاز به وجود فیلدهای پیشنهادی به طور میانگین ارزیابی شده است. به عبارت دیگر، اضافه کردن فیلدهای پیشنهادی به سامانۀ اتوماسیون تولید و پخش صدا از نظر کاربران ضروری به نظر می‌رسد. در انتها، الگوی پیشنهادی پژوهشگر، برای قالب‌های فراداده‌ای مورد استفاده در بخش آرشیو سامانۀ اتوماسیون تولید و پخش صدا ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Efficacy of metadata formats used in the voice archives of the Islamic Republic of Iran Broadcasting (IRIB) Organization

نویسندگان [English]

  • Ali Ahmadi 1
  • Saeed Rezaei Sharifabadi 2
  • Hajar Zarei 3
چکیده [English]

Purpose: Investigates metadata formats of voice archive in the automation system of the northwestern section of the Islamic Republic of Iranian Broadcasting (IRIB) organization based on YASA standards and users' attitudes.
Method/Research Approach: Researcher designed questionnaire is used to collect data was distributed among software developers and archivists of 5 voice network centers (Ardabil, Urmiyya, Tabriz, Zanjan, MahaAbad).
Findings: Efficiency of the descriptive cataloging fields (including fields of work/title, producer, singer, expert, spokesman, presenter, reporter, operator, voice-taker, musician, music player, type of program-fillers, music, accent, set, mode, the last use, entrance date, production date, duration, media and archive address, broadcasting capability, system's code) , and analytical cataloging fields (including fields of topic, key words, and explanations necessary for one-word or multi-words search) in the automation system's archive of voice production and broadcasting were regarded on average effective by the system's users.
Conclusions: Attempt should be made to update and adjust fields. Adding new fields is recommended. A model for metadata formats to introduce into the archives section of automation system to standardize is presented. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • metadata standards
  • Islamic Republic of Iranian Broadcasting (IRIB)
  • digital archives
  • voice archive
  • YASA
  1. 1-اصنافی، امیررضا (1390). بررسی قابلیت­های مارک ایران برای مدیریت منابع آرشیوی به­منظور ارائه الگویی برای یک نرم­افزار آرشیوی بهینه با نگاهی به نرم­افزارهای آرشیوی ایران. پایان­نامه دکتری رشته کتابداری و اطلاع­رسانی، به­راهنمایی مرتضی کوکبی، دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی.

    2-بررسی استانداردهای متادیتا دربرودکست (1389). شرکت رسانه رایانه­فراز (فراز­کام)، تهران: اداره کل تحقیقات و جهاد خودکفایی: کنفرانس رسانه­های نوین فرصت­ها – چالش­ها با محوریت آرشیو.

    3- پاول، رونالد (1379). روش­های اساسی پژوهش برای کتابداران. ترجمه  نجلا حریری.، تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، مرکز انتشارات علمی.

    4- حری، عباس (1381). دایره­المعارف کتابداری و اطلاع رسانی. تهران: کتابخانه جمهوری اسلامی ایران .2ج.

    5- درخوش، ملیحه، (1390). آر.دی.اِی.: نگاهی تازه به آینده فهرست­نویسی. کتاب ماه کلیات، دوره 14، شماره 7، ص 82-89..

    6- دیانی،  محمد حسین (1377). مقدمه­ای بر آرشیو. مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد.

    7- رضایی شریف­آبادی، سعید (1384). حفاظت و نگهداری اسناد آرشیوی. گنجینه اسناد، شماره 13، ص 1-2.

    8- سلطانی، پوری و راستین، فروردین (1379). دانش­نامه کتابداری و اطلاع­رسانی. تهران: فرهنگ معاصر.

    9- طهرانی­پور، وحید و مرادی، نورالله (1387). آرشیوداری دیداری شنیداری. تهران: نشر کتابدار.

    10- فتاحی، رحمت­الله (1373). فهرست­نویسی اصول و روش­ها. مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد.

    11- قواعد فهرست­نویسی انگلو-امریکن ویرایش دوم (1371). ترجمه رحمت­الله فتاحی­.  ویراسته اسدالله آزاد. مشهد: آستان قدس رضوی، معاونت فرهنگی.

    12- علیپور حافظی، حامد (1390). بررسی نحوه سازماندهی منابع اطلاعاتی در کتابخانه­های دیجیتال ایران و ارائه الگوی­پیشنهادی. پایان­نامه کارشناسی­ارشد کتابداری و اطلاع­رسانی، به­راهنمایی عباس حری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، دانشکده علوم انسانی.

    13-  کریمی، محمدرضا (1390). آرشیوهای چند­رسانه­ای دیجیتال­؛ پویایی و همگامی با پیشرفت­های جهانی برودکست. نشریه موج معاونت فناوری و رسانه صدا و سیما، شماره53.

    14- مرادی، نورالله (1373). مدیریت آرشیوهای دیداری و شنیداری. تهران: سروش.

    15- مک دونالد، جان (1375). آرشیوها و همکاری در عصر اطلاعات. ترجمه سعید رضایی­شریف­آبادی. فصلنامه کتاب، ص 100- 111.

    16- هاشمی، ابوالفضل (1387). واژگان کتابداری و اطلاع رسانی (واژگان دانش­ورزی و دانش­رسانی­). زیر نظر رحمت­الله فتاحی. تهران: دبیزش.

     

    ب. منابع لاتین

     

    1. El-Sherbini, Magda (2001). Metadata and the future of cataloging. Library Review, Vol. 50, No.1, p. 16-27.
    2. Hopkins, Allen. UNIMARC and metadata: Dublin Core .1998. Available at :(Accessed June, 25, 2011): Vol. 33, No. 1-2: 179-198. http://www.ifla.org/IV/ifla64/138-161e.htm
    3. Igbaria, Magid and Iivari, Juhani (1998). Microcomputer utilization patterns among managers and professionals: The case in Finland. The Journal of Computer Information Sustems, Vol. 38, No. 3, P. 28-43.
    4. Patra, Chandana (2008). Digital repository in ceramics: a metadata study. Electronic Library, Vol. 26, No. 4, P. 561-581.

    Library of Congress, Encoded Archival Description: Choosing an encoding standard. 2006. Available at: (Accessed June, 21, 2011).