بررسی وضعیت تورهای مجازی موزه‌های ایران بر اساس معیارهای ارزیابی موجود و ارائۀ پیشنهادهایی برای بهبود وضعیت موجود

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه الزهرا (س) تهران

2 دانش آموختۀ کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه الزهرا (س) تهران

چکیده

اهداف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی معیارهای ارزیابی تورهای مجازی موزه‌های ایران، بررسی وضعیت تورهای مجازی موزه‌های ایران براساس معیارهای ارزیابی شناسایی شده، تعیین نقاط قوت و ضعف تورهای مجازی موزه‌های ایران براساس معیارهای ارزیابی شناسایی شده، و ارائۀ پیشنهادهایی برای بهبود وضعیت موجود تورهای مجازی موزه‌های ایران انجام شده است.
روش­شناسی/رویکرد پژوهش: این پژوهش از نوع کاربردی است و در آن از روش مطالعۀ کتابخانه‌ای و پیمایش توصیفی استفاده شده است. ابزار پژوهش، در پیمایش توصیفی، سیاهۀ ارزیابی محقق‌ساخته است که شامل 8 معیار اصلی و 56 پرسش استخراجی است. معیارها، شامل دسترس پذیری، سهولت استفاده و کاربر پسندی، محتوا و متن، ساختار ظاهری، تعامل و بازخورد، استفاده از فناوری‌های چندرسانه‌ای، امکانات موجود برای معلولان جسمی، و روزآمد بودن هستند.
نتایج: نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که در تورهای مجازی موزه‌های ایران معیار ساختار ظاهری با میانگین 4/18(از 20) و معیار محتوا و متن با میانگین 4/13 در وضعیت مناسبی قرار دارند. همچنین، معیارهای سهولت استفاده و کاربر پسندی و دسترس پذیری، به ترتیب، با میانگین های 8/9 و 6/8 در سطح متوسط قرار دارند و سایر معیارها در وضعیت نامناسبی قرار دارند. معیار امکانات موجود برای معلولان جسمی، در کل جامعه 20 تایی، رعایت نشده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Study on Virtual Tours of Iran’s Museums Based on the Existing Evaluation Criteria and Proposals for the Improvement of the Current Status

نویسندگان [English]

  • Mansour Tajdaran 1
  • Roya Baradar 1
  • Niloofar Ariyaeinejad 2
چکیده [English]

Purpose: This study attempted to identify the evaluation criteria for virtual tours of Iran museums, investigate the current status of the tours based on the identified criteria, specify their strengths and weaknesses, and present proposals for the improvement of the current status of these tours.
Methodology/Approach: This study is in the form of an applied research and has been conducted through Library research and descriptive study methods. In the descriptive phase of the study, the research instrument was an evaluation checklist designed by the researchers which consisted of 8 components and 56 items. The components included: accessibility, ease of use and user friendliness, content, layout, interaction and feedback, the use of multimedia technologies, services for the disabled, and being up to date.
Findings: The findings of the study revealed that the criterion of layout of the virtual tours of Iran museums with a mean of 18.4 (out of 20) and the criterion of content with a mean of 13.4 are in an appropriate status. Furthermore, the criteria of ease of use and user-friendliness with a mean of 9.8, and accessibility with a mean of 8.6 are in an average status and the remaining criteria are in an unacceptable condition. In a sample of 20 tours, none had any services for the disabled. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • museums
  • virtual tours
  • evaluation checklist
  • evaluation criteria
الوانکار، الهام السادات (1389). ارزیابی وب سایت موزه‌های ایران با استفاده از میوزیم کوال. پایان‌نامة کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع‌رسانی، دانشگاه تربیت مدرس. دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی،تهران.
طهرانی پور، وحید (1388): بررسی وجوه افتراق و اشتراک کتابداری آرشیوداری، موزه‌داری و آرشیو‌های دیداری شنیداری. در سعید رضایی شریف آبادی؛ نگین نیکو منظری (به کوشش)، مجموعه مقالات همایش سراسری آرشیو، کتابخانه و موزه: وجوه اشتراک و افراق. تهران: کتابدار.
کردی، مهدی (1387). موزه‌های مجازی و نقش آن در حفاظت از میراث فرهنگی. نشریه الکترونیکی دانش مرمت و میراث فرهنگی،4(2).
کوشا، کیوان (1377). موزه‌های مجازی و شبکه جهانی وب رهیافتی نوین برای دسترسی به مجموعه‌های رقمی. فصلنامه کتاب،9( 3 و 4).
کیانی هفت لنگ، کیانوش؛ پرویزی، مازیار(1387). ارائه  یک مدل تطبیقی برای موزه‌های رقمی ملی.          (دسترسی در 28/8/1390) از http://www.cgie.org.ir 
لطفی، سیما (1386). بررسی ساخت موزه‌های مجازی. پایان‌نامة کارشناسی، دانشگاه صنعتی شریف،تهران.
              نوشین دخت نفیسی (1382). موزه داری. تهران، سازمان مطالعه و تدوین
     Anable, Susan (2001). Accessibility techniques for museum web sites. Museums and the web from.    www.archmuse.com      
 Bedard, Cathryn, & Others (2006). Creating a Virtual Tour: Design Guide for Museums with the Centre for Accessible Environments.
Ibrahim, Norfiza; Abdul, Wahab (2010). Developing & Evaluating a Virtual Tour Prototype Using Photo-Stitching Technique. Second International Conference on Computer Engineering & Application.
Ivarsson, Elin (2009).  Definition and Prospects of the Virtual Museum. Master Thesis. Department of ALM.
Jenkins, Ann G (2001). Evaluation of a Web Site for the Bayou Bend Collection and Gardens. Museum of Fine Arts, Houston. Unpublished Doctor of Education Dissertation, University of NorthTexas.