1استادیار گروه ارتباط تصویری دانشکدۀ هنر دانشگاه الزهرا تهران
2کارشناس ارشد رشتۀ ارتباط تصویری دانشگاه الزهرا تهران
چکیده
در این مقاله، به بررسی ویژگی‌های بصری روزنامه‌های قاجار و تطبیق این ویژگی‌ها در دو دوره چاپ سنگی و سربی پرداخته شده است تا از این طریق، بتوان به تاثیرگذاری نوع چاپ در گرافیک این آثار پی برد. در این راستا، با بررسی نمونه‌های موجود در کتابخانه ملی و مرکز دایره المعارف، تعداد 60 عنوان از روزنامه‌های عصر قاجار، با معیار مدت زمان انتشار و همچنین نزدیکی با معیارهای مقبول امروزی در گرافیک مطبوعاتی، مطالعه شده است. تحلیل محتوا، روش مورد نظر در این پژوهش برای گرفتن نتایج معتبر و تکرارپذیر از طرح‌های منتخب می‌باشد. روش تحقیق به صورت طرح پرسشنامه به روش تحلیل محتوا، شامل بررسی‌های مختلف از زوایای چگونگی محتوا، ساختار، تصویر، نوشتار، جدول، خط کشی، راستا و بافت بوده است. معیار ترتیب این عنوان‌ها، با توجه به عنوان مقاله (بررسی ویژگی‌های بصری ...) شکل گرفته است و اهمیت این موارد، از آن روست که شناخت آن‌ها، شکل دهنده و پایه و اساس گرافیک مطبوعاتی امروز بوده است. استنتاج داده‌های پرسشنامه، از طریق ماتریس بوده است. در آخر، علاوه بر شناخت مستند ویژگی‌های بصری اولین روزنامه‌ها در ایران، این نتیجه حاصل شد که نوع چاپ (سنگی و سربی) در گرافیک روزنامه‌ها تاثیرگذار بوده است. جایگزین شدن دستگاه چاپ سربی به جای امکانات چاپ سنگی، باعث شد تا کم تر شاهد حضور عناصر زیبایی و تزئینی، طراحی حروف خلاقانه در تیتر، متن و سرلوحه، استفاده از نوشته در جهات مختلف و کاربرد تصویر باشیم. ولی در عین حال با طرح بندی مستحکم‌تر، قانونمندتر و فضای تنفس بهتر نسبت به نمونه‌های سنگی مواجه هستیم.
Visual Features of Newspapers of the Qajar Era in Transition from Lithography to Letterpress
چکیده [English]
This paper studies the visual features of newspapers of the Qajar Era and compares these features in two periods i.e. lithography and letterpress in order to understand the impact of the type of printing on the graphics of these works. In this regard, after reviewing the samples available in the National Library and the Encyclopedia Centre, 60 newspapers of the Qajar Era were chosen based on criteria such as duration of publication and also similarity to current styles in press graphics. Content analysis method was employed in this research in order to achieve reliable and repeatable results from selected plans. For this purpose, a questionnaire was designed to study different aspects of the newspapers such as: content, structure, images, writings, tables, lineation, direction and texture. The questionnaire data was analyzed using matrices. Finally, in addition to authorized recognition of early newspapers in Iran, it was concluded that the type of printing (lithography – letterpress) affected the graphics of the newspapers. After substituting linotype machines for lithography facilities, we observe less aesthetic and decorative elements; creative letter designs in titles, texts and epigraphs; texts written in different directions; and images. However, letterpress pages have better established and more regulated layouts in comparison to lithographs.
ابتدای صفحه