سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی جمهوری اسلامی ایران- پژوهشکدۀ اسنادگنجینۀ اسناد1023-365227320171023Tvmanyants Brothers Company and economics & trade in Iran during the later Qajarid eraواکاوی نقش و جایگاه کمپانی برادران تومانیانتس در وضعیت اقتصادی-تجاری ایران عصر قاجار6292234FAنصراللهپورمحمدی املشیدانشیار گروه تاریخ دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) قزوینمسعودآدینه ونددانشجوی دکتری دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوینJournal Article20161021<strong>Purpose:</strong> In the second half of the 19<sup>th</sup> century, Iran gradually established its ties with the global market and the country became a lucrative market for foreign goods. Tvmanyants Brothers Company, an Armenian enterprise, operated a wide range of activities, including transport, trading, services, building, manufacturing, banking and agriculture, mainly in the northern territory and in partnership with Russia. This paper discusses the company's operations in Iran and its impact on the domestic economics.
<strong>Method/Research Design</strong>: Library and archival resources are consulted to collect data for analysis.
<strong>Findings</strong>: The Company was in a favorable financial situation, was involved in a wide range of activities, and operated relatively independently. However, political and economic instability in the country, and lack of support from the government for its activities, led to reluctance for investing large amounts of capital in Iran. This was intensified by foreign competitors having an upper hand in the domestic economy of the country, a colonial attitude, and a lack of clear economic policy on the part of the government. Such factors forced the company to engage more in foreign trade, e. g. importing goods instead of playing a role in the economic development of the country. ایران دورۀ قاجار درنتیجۀ برخورد مستقیم با دنیای بیرونی و بهخاطرِ داشتن موقعیت مناسب تجاری، گامی به نظام اقتصاد جهانی نزدیکتر و کشور به بازاری برای فروش کالاهای خارجی تبدیل شد. تغییر در مسیرها و طرفهای تجاری ایران قرن نوزدهم، نقش و کارکرد تجار و صرافان، ازجمله تومانیانتس را گسترش داد. کمپانی برادران ارمنی تومانیان ازجمله نهادهای اقتصادیای بود که با فعالیت در زمینههای مختلف حملونقل و تأسیس تجارتخانه، امور رفاهی و عمرانی، صنایع، بانکداری، و کشاورزی –بهویژه در نیمۀ شمالی کشور و با روسیۀ تزاری– در امور اقتصادی کشور فعالیت میکرد.<br /> <strong>هدف:</strong> هدف این پژوهش تبیین عملکرد کمپانی برادران تومانیانتس در ساختار اقتصادی- تجاری ایران دورۀ قاجار و نقش آنان در وضعیت سرمایهداری کشور است.<br /> <strong>روش و رویکرد:</strong> این پژوهش با رویکردی توصیفی-تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانهای و اسناد آرشیوی تهیه شدهاست.<br /> <strong>یافتهها و نتایج:</strong> کمپانی تومانیانتس فعالیت گستردۀ اقتصادی، توان مالی بالا و همینطور استقلال نسبی داشت؛ ولی برخی عوامل از قبیل بیثباتی و ضعف سیاسی-اقتصادی، فقدان حمایت دولتی، تمایل نداشتن به سرمایهگذاری، سلطۀ رقبای خارجی، نگرش استعماری غرب، و فقدان سیاستگذاری روشن اقتصادی مانع از آن شد که این کمپانی نقش تأثیرگذاری در عرصۀ اقتصاد کشور و ورود به سرمایهداری داشته باشد؛ بنابراین درنهایت با اقدامهای خود، بر وابستگی بیشتر به سرمایه و کالای خارجی افزود.https://ganjineh.nlai.ir/article_2234_a0cd07f07bbc7308b0046490d4d285e4.pdfسازمان اسناد و کتابخانۀ ملی جمهوری اسلامی ایران- پژوهشکدۀ اسنادگنجینۀ اسناد1023-365227320171023“Khazana-ye Hojjat” in the Ghaznavid Bureaucracy: Unraveling a misreadingپژوهشی درباره ماهیت «خزانۀ حجت» در تشکیلات دیوانی غزنویان30452235FAیزدانفرخیاستادیار گروه تاریخ دانشگاه پیام نورJournal Article20160612<strong>Purpose</strong>: This paper examines of the existence of a repository scholars generally believe operated in the Ghaznavid (977-1186 A.C) bureaucracy, to store a certain kind of government document which they namedKhazana ye Hojjat[Treasury of proof].
<strong>Method/Research Design</strong>: An analysis of the content of <em>Tarikhi e Bayhaqi</em> and examination of archival records was carried out to collect data.
<strong>Findings</strong>: Misreading of <em>Tarikhi e Bayhaqi</em> has led researchers to falsely believe that there has been a Khazana ye Hojjat.<strong>هدف تحقیق</strong>:هدف پژوهش حاضر بازبینی ماهیت تشکیلاتی است که ازسوی پژوهشگران با نام «خزانه حجت» در سازمان حکومتی غزنویان پذیرفته شدهاست. مطابق این دیدگاه خزانهای ایجاد شده بود که تنها به گونهای از اسناد به نام «حجت» اختصاص داشتهاست. این پژوهش با هدف بررسی وجود ماهوی این تشکیلات انجام شدهاست.<br /> <strong>روش و رویکرد</strong>: گردآوری مطالب در این پژوهش به شیوه کتابخانهای و اسنادی است. همچنین تلاش میشود تا با استفاده از روش تحلیل محتوای عناصر واژگانی در <em>تاریخ بیهقی</em> -تنها اثری که عبارت «خزانه حجت» در آن بهکار رفتهاست- و یافتههای کمی و کیفی بهدستآمده، فرضیه پژوهش مورد آزمون قرار گیرد.<br /> <strong>دستاورد و یافتهها</strong>: نتایج این تحقیق نشان میدهد که بازخوانی پژوهشگران از عبارت «خزانه حجت» در <em>تاریخ بیهقی</em> پایه استواری ندارد و بدینترتیب اذعان به وجود خزانهای مختص به «حجت» (بهعنوان نوعی از اسناد)، مولود قرائت نادرستی از کتاب اخیر بودهاست.https://ganjineh.nlai.ir/article_2235_f53e4ca798b12fe9d8294614b5fbbcb2.pdfسازمان اسناد و کتابخانۀ ملی جمهوری اسلامی ایران- پژوهشکدۀ اسنادگنجینۀ اسناد1023-365227320171023Divorce in Iran during the 1920s and 1930sچالشهای زناشویی و طلاق در ایران به روایت اسناد (1300-1320ش)42462236FAمحمدحسنپورقنبردانشجوی دکتری تاریخ ایران بعد از اسلام دانشگاه شهید بهشتیمحمدعلیاکبریاستاد گروه تاریخ دانشگاه شهید بهشتیJournal Article20170318<strong>Purpose</strong>: Frequency of registered divorce after the establishment of a modern state in Iran is reported.
<strong>Method/Research design</strong>: Official records and library resource were examined for data gathering.
<strong>Findings</strong>: The divorce rate was at a high level. Men did not need a court order for divorce, so they could easily call off their marriage. Cultural and economic issues were among the main reasons for divorce.<strong>هدف</strong>:دو هدف این پژوهش، یکی واکاوی میزان طلاق در ایران طی دهههای نخست قرن14ش بهصورت توصیف کمّی، و دیگری، بررسی علل عمده گسست پیوند زناشویی طی همان برهه زمانی بهعنوان دوره تقریباً سنّتی و پیشامدرن ایران است.<br /> <strong>روش/رویکرد پژوهش</strong>:برای نیل به این مقصود، از روش ترکیبی مبتنیبر رهیافتهای کمّی و کیفی استفاده شدهاست. روش و ابزار گردآوری اطّلاعات، مطالعة کتابخانهای و اسنادی بودهاست. دادههای پژوهش، ازطریق فیشبرداری از اسناد عمدتاً منتشرنشده و بعضاً نیز مدارک منتشرشده کمیاب، استخراج شدهاست.<br /> <strong>یافتههای پژوهش</strong>: یافتهها حاکی از این است که، میزان طلاق در ایران طی آن برهه زمانی زیاد بود و علل اصلی آن را باید در معضلات فرهنگی منبعث از اندیشة سنّتی مردسالار جستجو کرد؛ همچنین، چالشهای اجتماعی و مشکلات اقتصادی نیز در این زمینه نقش زیادی داشت.https://ganjineh.nlai.ir/article_2236_6d3e6589d6939d45aff264e63c41f436.pdfسازمان اسناد و کتابخانۀ ملی جمهوری اسلامی ایران- پژوهشکدۀ اسنادگنجینۀ اسناد1023-365227320171023Socio-economic changes in Sanandaj between 1941- 1979دگرگونیهای ساختاری شهر سنندج با تکیه بر ویژگیهای اجتماعی-اقتصادی64812237FAمحمد تقیمختاریاستادیار گروه تاریخ / دانشگاه خوارزمیفوادپور آریندانشیار گروه تاریخ / دانشگاه خوارزمیسید برهانتفسیریدانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی / دانشگاه خوارزمیJournal Article20161212<strong>Purpose:</strong> Dimensions of social changes in the capital city of Kurdistan province of Iran is discussed during the 37 years of the reign of the Shah Mohammad Reza Pahlavi.
<strong>Method/Research Design</strong>: Social changes in the city, in terms of changes in physical expansion and urban facilities (including education, health, financial institutions, and recreation) are studied. Data was collected from library materials and archival records.
<strong>Findings</strong>: Access to modern education provided women an opportunity to take a more active role in the Sanandaj. Availability of a range of public sector jobs enhanced urbanism too. Both developments were found to be the engine of change of the city into a service oriented city.<strong>هدف</strong>: بررسی ویژگیهای دموگرافیک(1) و دگرگونی کیفی-آموزشی و جنسی شهر سنندج در بازۀ زمانی 1320-1357.<br /><strong>روش و رویکرد پژوهش</strong>: روش پژوهش حاضر تاریخی است و با رویکرد تاریخ اجتماعی و بر مبنای منابع کتابخانهای، اسنادی و نشریات به تبیین مسئلۀ محوری پژوهش پرداخته شدهاست.<br /><strong>یافتهها و نتایج پژوهش</strong>: در این پژوهش دگرگونی اجتماعی شهر سنندج در دورۀ پهلوی دوم با تکیه بر تحولات جمعیتی این شهر بررسی شد. برای تبیین هرچهبهتر مسئلۀ پژوهش، از چند منظر به این مسئله پرداخته شد. در این راستا، ابتدا فضای کالبدی شهر سنندج و تحولات آن بررسی شد. سپس به امکانات شهری سنندج از قبیل مراکز آموزشی، بهداشتی، مالی و تفریحی و تأثیر آنها بر مردم توجه شد. در ادامه ویژگیهای جمعیتی سنندج در این دوران و تحولات و تحرکات جمعیتی آن -یعنی محوریترین مسئلۀ پژوهش حاضر- بررسی شد. با بررسی تحولات کیفی-آموزشی و جنسیتی، این نکته آشکار شد که زنان با برخورداری از امکانات آموزشی، رفتهرفته بهصورت یکی از گروههای اجتماعی فعال شهری درآمدند. در مبحث ویژگیهای اقتصادی جمعیت، به مسئلۀ شهریشدن نسبی مشاغل در سنندج توجه شد. سنندج درنتیجۀ این دگرگونیها بهصورت شهری صنعتی درنیامد، بلکه شکل خدماتی پیدا کرد.<br /> <span class="MsoFootnoteReference"><span dir="LTR"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-size: 10.0pt; line-height: 107%; font-family: 'Calibri','sans-serif'; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Arial; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: EN-US; mso-bidi-language: FA;"><br /></span></span></span></span>https://ganjineh.nlai.ir/article_2237_a329ffa40ef96d0171f9678e3d2bf423.pdfسازمان اسناد و کتابخانۀ ملی جمهوری اسلامی ایران- پژوهشکدۀ اسنادگنجینۀ اسناد1023-365227320171023Documentation practices of archival records of the Iran- Iraq war
(1980-1987) in Iranian archival centers: Proposing a modelبررسی شیوههای ساماندهی اسناد و مدارک مکتوب و غیرمکتوب و ارائه الگویی مناسب برای اسناد و مدارک دفاع مقدس؛ براساس مطالعه شیوههای ساماندهی مراکز اسنادی نظامی و غیرنظامی82942238FAغلامرضاعلاماتیاستادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه جامع امام حسین(ع)علیمنوچهریدانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی دانشگاه تبریزJournal Article20170603<strong>Purpose</strong>: This study examines descriptive cataloging of archival materials related to the <strong>Iran- Iraq war (1980-1987) </strong>in Iranian archives and provides a model for improvement.
<strong>Method/Research Design:</strong> Metadata records of numerous archives were closely examined. Also, professional archivists were interviewed to collect data for analysis.
<strong>Findings:</strong> Archives studied followed their own ways in the description of records. Only a few followed ISAD rules. The National Archives and Astan Qods were the only two centers where the six elements of ISAD rules were implemented. Among military archives only two, namely <em>The Institute for Documentation</em> and<em> The Center for Preservation of Relics and Values of the Holy Defense</em> have applied standards of description and indexing. <strong>هدف</strong>: هدف پژوهش حاضر ارزیابی فرایند توصیف اسناد آرشیوی در مراکز اسنادی نظامی و غیرنظامی مهم ایران و تهیة الگویی برای ساماندهی اسناد دفاع مقدس است.<br /> <strong>روش/رویکرد</strong>: در این پژوهش از دو رویکرد کمی و کیفی استفاده شدهاست؛ بنابراین این پژوهش، پژوهشی ترکیبی است. برای اجرای پژوهش از روش پیمایشی-تحلیلی و برای گردآوری اطلاعات آن از منابع کتابخانهای، اسناد و مدارک، قوانین، استانداردها، و کاربرگههای سازمانها و نهادها استفاده شدهاست. برای تکمیل اطلاعات کتابخانهای نیز از روش مطالعات میدانی مثل مشاهده، و مصاحبه با کارشناسان و متخصصان تنظیم و پردازش اسناد استفاده شدهاست.<br /> <strong>یافتهها</strong>: بررسی شیوههای ساماندهی اسناد در مراکز اسنادی بررسیشده در این پژوهش نشان میدهد که هرکدام از سازمانهای مذکور روشی بومی و مختص اسناد آرشیوی خود را بهکار بردهاند و تنها تعداد کمی از مراکز براساس «<strong>استاندارد بینالمللی توصیف آرشیوی</strong>» عمل کردهاند. در بین مراکز اسنادی بررسیشده، تنها «معاونت اسناد ملی سازمان اسناد و کتابخانة ملی جمهوری اسلامی ایران» و «آستان قدس رضوی» شش مؤلفة اصلی مدنظر ایساد(استاندارد بینالمللی توصیف آرشیوی) را رعایت کردهاند.<br /> <strong> </strong><br /> <strong>نتیجهگیری</strong>: هیچکدام از مراکز غیرنظامی به اسناد جنگ تحمیلی و دفاع مقدس نپرداختهاند و تنها برخی از آنها مانند معاونت اسناد ملی سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران بخشی از اسناد دفاع مقدس را آرشیو و نگهداری میکنند. در بین مراکز نظامی نیز تنها دو مرکز «اسناد و تحقیقات دفاع مقدس» و «سازمان حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس و بسیج» به جمعآوری و نگهداری اسناد دفاع مقدس بر پایه استانداردهای فهرستنویسی و نمایهسازی و نیز استفاده از نرمافزار استاندارد داخلی و بومی نیروهای مسلح (نرمافزار مأوا) پرداختهاند؛ ولی بااینحال اشکالِ اساسیِ موازیکاری و رعایتنکردن استانداردی یکسان بر این دو مرکز وارد است.<br /> https://ganjineh.nlai.ir/article_2238_9484929119b2627e692e3067c58ae2c9.pdfسازمان اسناد و کتابخانۀ ملی جمهوری اسلامی ایران- پژوهشکدۀ اسنادگنجینۀ اسناد1023-365227320171023Examination of foxing spots on Mondares manuscript of Shahnamehشناسایی لکههای فاکسینگ در نسخه شاهنامه موسوم به مندرس961082239FAمحمدعلیطاهریدانشآموختۀ کارشناسی ارشد، دانشکدۀ
حفاظت و مرمت، دانشگاه هنر تهران،
رشتۀ مرمت اشیای فرهنگی- تاریخیکورسسامانیاناستادیار گروه حفاظت و مرمت اشیاء
تاریخی و فرهنگی دانشکدۀ حفاظت و
مرمت دانشگاه هنر تهرانJournal Article20170512<strong>Purpose</strong>: To identify the types and causes of spots and stains on the pages of a manuscript of Shahnameh held in Sa'd Abad Palace Museum in Tehran.<br /> <strong>Method/ Research Design</strong>: Data was collected and analyzed by lab equipment.<br /> <strong>Findings</strong>: FTIR-ATR spectroscopy confirmed fungus stains. Also, micro- XRF identified the elements iron and copper. Both characteristics are foxing spots. The sizing starch and tannic can be responsible.<strong>هدف</strong>: لکههای قهوهایرنگ متمایل به قرمز و زرد در شاهنامه موسوم به مندرس موضوع این پژوهش است. این نسخه در کاخموزه سعدآباد تهران نگهداری میشود. هدف این پژوهش شناسایی نوع لکه قهوهایرنگ روی کاغذهای شاهنامه مندرس و عوامل مسبب این آسیب است.<br /> <strong>روش/ رویکرد پژوهش</strong>: در این تحقیق سعی شدهاست هدف پژوهش با رویکردی اثباتگرایانه (positivism) با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی بررسی شود. برای رسیدن به هدف پژوهش از منابع کتابخانهای و آنالیزهای دستگاهی استفاده شدهاست.<br /> <strong>یافتهها و نتایج</strong>: طیفسنجی FTIR-ATR وجود قارچ را در لکهها تأیید کرد؛ همچنین Micro-XRF نیز عناصر آهن و مس را شناسایی کرد. دو عامل قارچ و وجود فلز از مشخصههای لکههای فاکسینگ هستند. آهار نشاسته و جوهر مازوی بهکاررفته در این نسخه از شاهنامه میتواند دلیلی بر ایجاد و تسریع لکههای فاکسینگ باشدhttps://ganjineh.nlai.ir/article_2239_bc20e1ed91942383d8b4c89a62039d14.pdfسازمان اسناد و کتابخانۀ ملی جمهوری اسلامی ایران- پژوهشکدۀ اسنادگنجینۀ اسناد1023-365227320171023A Comparison of Metadata Elements of Jewelry, Precious and Semi-Precious Stones in Iranian Museums and with International StandardsMetadata Elementsمطالعه تطبیقی عناصر فرادادهای جواهرات، سنگهای قیمتی و نیمهقیمتی موزهای ایران با عناصر فرادادهای موجود در استانداردهای توصیفی بینالمللی1101492240FAهدیخداشناسدانشجوی کارشناسی ارشد مطالعات
آرشیوی دانشگاه الزهرا(س)معصومهکربلا آقایی کامراناستادیار گروه علم اطلاعات و دانششناسی دانشگاه الزهرا(س)سعیدرضایی شریف آبادیاستاد علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه الزهرا(س)0000-0003-3113-2973Journal Article20161230<strong>Purpose: </strong>Identifies metadata elements used for the arrangement and description of jewelry, precious and semi-precious stones as museum objects which contain valuable historical, cultural, artistic and much other important information in Iranian museums.
<strong>Method/Research Design:</strong> Foreign and Persian language sources were consulted to identify standards-based procedures, based on which check lists were developed and used as data collecting tools.
<strong>Findings:</strong> Overall 363 metadata elements were identified, 287 of which belonged to standards, 82 in museums. Out of 363 metadata elements and 93 were found in Persian sources and 55 in foreign language sources. Metadata elements related to the artist, manufacturer, or design maker were found to be the more important.<strong>هدف</strong>: پژوهش حاضر به بررسی و تعیین عناصر فرادادهای مناسب برای تنظیم و توصیف جواهرات و سنگهای قیمتی و نیمهقیمتی بهعنوان اشیاءِ موزهایِ دربردارنده اطلاعات ارزشمند تاریخی، فرهنگی، هنری و... پرداختهاست.<br /> <strong>روش/رویکرد پژوهش</strong>: پژوهش به روش پیمایشی-توصیفی تحلیلِ محتوا انجام شده و دادههای آن از دو طریق جمعآوری شدهاست. در مرحلة اول، عناصر فرادادهای موجود ازطریق مطالعه منابع فارسی و لاتین در حوزه جواهرات و سنگها، کاربرگهها و کاتالوگهای موزههای داخل کشور (9 موزه داخل کشور)، استانداردهای فرادادهای موزهای (9 استاندارد) فراهم شد. در مرحله بعد این عناصر فرادادهای درقالب سیاهه وارسی (ابزار گردآوری دادههای موردنیاز پژوهش حاضر) در اختیار متخصصان قرار گرفت و پاسخهای متخصصان جمعآوری شد و از طیف لیکرت برای تدوین دادهها استفاده شد. نتایج حاصل از ارزیابی دادهها با استفاده از ابزارهای آماری توصیفی تجزیهوتحلیل شدهاند.<br /> <strong>یافتهها و نتایج پژوهش</strong>: با تکیه بر یافتههای پژوهش، درمجموع 363 عنصر فرادادهای برای تنظیم و توصیف جواهرات و سنگها شناسایی شدهاست. از میان 363 عنصر، 287 عنصر در استانداردها، 82 عنصر در موزهها، 93 عنصر در منابع فارسی و 55 عنصر در منابع لاتین مطرح شدهاست. 17 عنصر جزء عناصر مشترک میان 4 گروه ذکرشده هستند. اطلاعات مربوط به هنرمند/سازنده/طراح با توجه به میانگین بالاتر آنها نسبت به عناصر دیگر، جزء عناصر فرادادهای مهم در میان 363 عنصر هستند. میتوان با بهکارگیری عناصر شناساییشده در مراکز موزهای، بازیابی و همچنین مدیریت اطلاعات را -که یکی از اهداف مهم مراکز موزهای است- بهبود بخشید و کاربران را به سمت مرتبطترین نیاز اطلاعاتیشان راهنمایی کرد.https://ganjineh.nlai.ir/article_2240_2eef54becb47d1ddbf314a6a89aa336d.pdf