2024-03-28T22:48:20Z
https://ganjineh.nlai.ir/?_action=export&rf=summon&issue=269
گنجینۀ اسناد
1023-3652
1023-3652
1398
29
1
پیامدهای تصویب قانون انحصار تجارت خارجی در بخش اقتصاد تجاری ایران (1310 تا 1320ش)
سید حسن
شجاعی دیوکلائی
هدف: بررسی پیامدهای تصویب قانون انحصار تجارت خارجی بر اقتصاد ایران در فاصلۀ سال 1310 تا 1320ش. روش/ رویکرد پژوهش: این مقاله با روش تحقیق تاریخی و استفاده از اسناد و مدارک آرشیوی نوشته شدهاست. یافتهها و نتیجهگیری: سازماندهی اقتصاد تجاری بهرغم ابتکارات قبلی حکومت چندان موفق نبود. بحران اقتصادی 1929 اوضاع را وخیمتر کرد؛ بههمیندلیل حکومت پهلوی، قانون انحصار تجارت خارجی را در اسفند 1309 تصویب کرد. اگرچه هدف از تصویب این قوانین کاهش پیامدهای بحران اقتصادی و جلوگیری از کاهش درآمدهای صادراتی کشور بود، ولی این کار عملاً به افزایش مداخله و تصدیگری دولت نهتنها در تجارت خارجی بلکه در کل اقتصاد تجاری ایران انجامید.
اقتصاد
تجارت
قانون انحصار تجارت خارجی
پهلوی اول
2019
04
21
6
30
https://ganjineh.nlai.ir/article_2338_c0b1ab25e7890657990f5ecf2d119cbc.pdf
گنجینۀ اسناد
1023-3652
1023-3652
1398
29
1
راهبرد برنامۀ عمرانی سوم (1341-1346) برای اشتغال مهاجران از روستاها
محمد جواد
عبدالهی
هدف: راهبرد برنامۀ عمرانی سوم برای اشتغال مهاجران روستایی ازطریق سرمایهگذاریهای صنعتی در شهرهای بزرگ معرفی و سبب ناکامی آن توضیح داده میشود. روش/ رویکرد پژوهش: دادههای این مقاله از مدارک آرشیوی و منابع کتابخانهای گردآوری و تحلیل شدهاست. یافتهها و نتیجهگیری: دَرپیِ اصلاحات ارضی در دهۀ 1340، مهاجرت روستاییان به شهرها بهشکل اصلی مهاجرت در ایران تبدیل شد. با افزایش درآمد دولت از محل فروش نفت در این سالها، برنامههای عمرانی به اهرم اصلی دولت برای ساماندادن به اقتصاد کشور تبدیل شدند. برنامۀ عمرانی سوم (1341-1346) همزمان با اجرای اصلاحات ارضی اجرا شد. راهبرد برنامه عمرانی سوم دولت (1341-1346)، ایجاد فرصتهای شغلی برای اضافهجمعیت روستایی و جذب آنها در اقتصاد شهری بود. قرار بود این کار با سرمایهگذاری صنعتی بیشتر در شهرها انجام شود؛ ولی در این برنامه پیشبینی نشده بود که قسمت اعظم نیروی فعال جویای کار کارگران ساده و فاقد مهارت لازم برای کار در بخش صنعتیاند. درنتیجه این صنایع سرمایهبر که اساساً هم به مواد خام خارجی متکی بودند، در ایجاد فرصتهای شغلی مناسب کارآمد نبودند. روند تشکیل سرمایۀ ثابت در صنایع ایران طی دهههای چهل و پنجاه شمسی نشان میدهد که راهبرد برنامۀ عمرانی سوم برای تأمین اشتغال مهاجران روستایی به تأسیس صنایع سرمایهبر در کشور انجامید. این صنایع ظرفیتی محدود در ایجاد اشتغال داشتند و نیازمند مهارتهای تخصصی بودند که بیشترِ مهاجران روستایی آن دوره فاقد آن بودند.
مهاجرت داخلی
مهاجران روستایی
اشتغال
برنامۀ عمرانی سوم
سرمایهگذاریهای صنعتی
2019
04
21
32
53
https://ganjineh.nlai.ir/article_2339_2426c11eb307dcf762a9a3565e4fed81.pdf
گنجینۀ اسناد
1023-3652
1023-3652
1398
29
1
فعالیتهای حزب توده در مدارس خراسان (1321-1335ش)
کبری
نودهی
علی اکبر
کجباف
مرتضی
نورائی
هادی
وکیلی
هدف: بررسی نحوۀ تبلیغات، جذب نیرو، عملکرد و نتایج تحرکات کمیتۀ ایالتی حزب تودۀ خراسان در مدارس این استان. روش/رویکرد پژوهش: دادهها از اسناد و مدارک آرشیوی، و منابع کتابخانهای گردآوری شدهاست. یافتهها و نتیجهگیری: حزب توده بهدلیل شرایط خاص خراسان، ازجمله فضای مذهبی و نبودِ جنبش کارگری، نمیتوانست بهراحتی در عموم مردم نفوذ کند؛ بههمیندلیل توجه خود را به دانشآموزان، معلمان و سیستم مدیریتیِ مدارس متمرکز کرد. فعالیتهای حزب در سیستم آموزشیِ خراسان به سه دورۀ 1321 تا 1327، 1330 تا کودتای 28مرداد1332 و 28مرداد1332 تا 1335 تقسیم میشود. بدبینیِ عامۀ مردم به فعالیتهای حزب و نظارت و مقابلۀ سازمانهای دولتی، محدودیتهای جدی برای فعالیت اعضای حزب ایجاد میکرد. بسیاری از اعضا خود را کنار کشیدند و معدودی افراد سرسخت با انفصالازخدمت و اخراج از مدرسه مجازات شدند. بعداز استقرار قوی دستگاههای امنیتی و تشکیل ساواک، تا سال 1335 حضور توده در مدارس خراسان محو شد.
خراسان
حزب توده
دانشآموزان
معلمان
نظام آموزشی
2019
04
21
54
84
https://ganjineh.nlai.ir/article_2340_553f4daaeb88082b23b4c5652924c951.pdf
گنجینۀ اسناد
1023-3652
1023-3652
1398
29
1
مسائل زنان در دهۀ نخست عصر رضاشاه برپایۀ مقالات دو نشریۀ زنان
علی اکبر
خدری زاده
هدف: شناسایی مسائل زنان در دهۀ 1300-1310 بهصورتی که در دو نشریۀ متعلق به زنان منعکس شدهاست. روش/ رویکرد پژوهش: دادهها از محتوای دو مجله به نامهای زبان زنان و عالم نسوان گرداوری شد. از اسناد موجود در آرشیو ملی ایران برای گرداوری دادههای پشتیبان استفاده شد. یافتهها و نتیجهگیری: زبان زنان را صدیقه دولتآبادی (1261-1340) از پیشروان حقوق زنان در ایران، ابتدا در سال 1299 در اصفهان بهصورت روزنامه، و پساز توقیف بهدلیل پرداختن به موضوعهای سیاسی در سال بعد، تا سال 1302 در تهران بهصورت مجلهای ویژۀ مسائل زنان منتشر کرد. عالم نسوان به صاحبامتیازی نوابه صفوی بهمدت سیزده سال (1299-1312) بهصورت منظم منتشر شد. هر دو مجله به دفاع از حقوق زنان، مبارزه با جهل و بیسوادی زنان، رسیدگی به معضلات بهداشتی-درمانی زنان، موضوع حجاب، قوانین ازدواجوطلاق، مبارزه با ازدواج زودهنگام دختران و تعدد همسر میپرداختند. هدف این مجلات انتقاد از وضع جامعۀ ایران و ترویج نوسازی ساختار اجتماعی-فرهنگی بود؛ ولی بهسبب نگرانی از توقیف، غیرسیاسی بودند و برنامههای نوسازی دولتمحور را دنبال میکردند.
زنان
مجلههای زنان
ایران
دولتآبادی
صدیقه
صفوی
نوابه
«زبان زنان»
«عالم نسوان»
بهداشت
برابرحقوقی
2019
04
21
86
108
https://ganjineh.nlai.ir/article_2341_471c8c7e5c9adeba9f833ff2d82eecb9.pdf
گنجینۀ اسناد
1023-3652
1023-3652
1398
29
1
الزامهای حقوقی انتشار مصاحبههای تاریخ شفاهی در فضای مجازی
پیمانه
صالحی
غلامرضا
عزیزی
هدف: شناسایی جنبههای حقوقی انتشار مصاحبههای حاصلاز تاریخ شفاهی درفضای مجازی روش/ رویکرد پژوهش: مسائل حقوقیِ انتشار مصاحبهها در فضای مجازی با مطالعۀ منابع موجود شناسایی و تشریح شدهاست. سپس قوانین مربوط به استفاده از اسناد تاریخ شفاهی در پایگاههای اطلاعاتیِ مراکز آرشیوی، شامل مرکز آرشیوی میلر، آرشیو ملی سنگاپور، دانشگاه هاروارد، تاریخ شفاهی ناسا، سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی جمهوری اسلامی ایران بررسی شدهاست. یافتهها و نتیجهگیری: در گردآوری مصاحبهها و انتشارشان در فضای مجازی رعایت این نکات اهمیت دارد: آگاهی راوی از اهداف مصاحبه، یادآوری مسائل حقوقی در ابتدای ضبط مصاحبه، کسب اجازه از راوی برای انتشار مصاحبه در فضای وب، توجه به رعایت نکات اخلاقی در انتشار مصاحبههای برخط، آشنایی متصدیان نشر الکترونیکی با پایگاههای داده و نیز تدوین سیاستگذاری مناسب پیشاز نشر منابع.
تاریخ شفاهی
مصاحبه
فضای مجازی
وب
تکالیف حقوقی
2019
04
21
110
141
https://ganjineh.nlai.ir/article_2342_41a0c673f1d203c2361b1af3ec722e6d.pdf
گنجینۀ اسناد
1023-3652
1023-3652
1398
29
1
امکان بهکارگیری استاندارد مِتس در سامانههای اطلاعاتی آرشیوی باز برای اسناد رقمی فارسی
لیلی
سیفی
زهرا
میرزاوند
چکیده هدف: تشخیص قابلیت بهکارگیری استاندارد مِتس در سامانههای اطلاعاتی آرشیوی باز برای اسناد رقمی فارسی از دیدگاه صاحبنظران. روش/ رویکرد پژوهش: 145 مولفۀ استاندارد متس که قابلیت بهکارگیری برای اسناد رقمی فارسی را داشتند استخراج شد. پرسشنامهای بر مبنای این مولفهها طراحی و بین 30 تن از صاحبنظران حفاظت رقمی توزیع شد. روایی محتوایی پرسشنامه را متخصصان حفاظت رقمی تأیید کردند. برای سنجش پایایی از دو روش تنصیف و آزمون آلفای کرونباخ (98/.) استفاده شد. یافتهها و نتیجهگیری: نظام اطلاعاتی آرشیوی باز برای ذخیرهسازی، حفاظت، مدیریت، و بازیابی اسناد رقمی فارسی مناسب یافته شد. براساس یافتههای پژوهش ازمیان 145 گویۀ توصیفکنندۀ بستهها و بخشهای مختلف نظام اطلاعاتی آرشیوی باز، 63 گویه برای اسناد رقمی فارسی اهمیت بیشتری دارند. همچنین یافتهها نشان میدهد که قابلیتهای مدیریتی استاندارد متس برای مدیریت اسناد رقمی فارسی در نظام اطلاعاتی آرشیوی باز کاربردی است.
حفاظت رقمی
نظام اطلاعاتی آرشیوی باز
استاندارد مِتس
(METS) اسناد فارسی
ایران
2019
04
21
142
164
https://ganjineh.nlai.ir/article_2343_6f00d8aa6bd10cb3d315dcb3b80e3170.pdf
گنجینۀ اسناد
1023-3652
1023-3652
1398
29
1
محتوا و شکل نکاحنامههای دورۀ ناصری (1265-1313ق)
رقیه
شکری
یزدان
فرخی
هدف: شناسایی وضعیت اجتماعی و اقتصادی زوجین در نیمۀ دوم قرن سیزدهم در ایران براساس محتوا و شکل نکاحنامهها. روش/ رویکرد پژوهش: در این پژوهش پساز استنساخ و بازخوانی اسناد نکاحنامههای موجود در آرشیو سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران، اطلاعات مربوط به محتوای تاریخی نکاحنامهها ازجمله پایگاه اجتماعی زوج و زوجه و مشخصات ساختار سندی نکاحنامهها دستهبندی شد. یافتهها و نتیجهگیری: منزلت اجتماعی و پایگاه اقتصادی زوجین بر قطع، ظاهر، و محتوای عقدنامهها تأثیر داشتهاست. میزان مهریه بسته به شأن اقتصادی زوجین متغیر بودهاست. در نکاحنامههای مناطق روستایی و عشایری مهریه بهجای پول بیشتر باغ، آب نهر، زمین زراعی، و گوسفند است. در نکاحنامههای مربوط به اهالی شهر علاوهبر پول رایج، طلای خالص غیرمسکوک صیرفی، نقره، کنیز و غلام، و خانه در میان اقلام مهریه دیده میشود. بیشتر ازدواجها بین خانوادههایی با شغل و منصب مشابه و یا نزدیک بههم، و در محدودۀ جغرافیایی یکسان و مجاور انجام میشدهاست.
اسناد
نکاحنامه
مهریه
قاجار
ناصرالدینشاه
2019
04
21
166
194
https://ganjineh.nlai.ir/article_2344_d0ee48107938d12c0d5e0cd38f1d52d4.pdf
گنجینۀ اسناد
1023-3652
1023-3652
1398
29
1
متن کامل گنجینه اسناد شماره 113
ندارد ندارد ندارد ندارد
کلیدواژه
2019
04
21
1
204
https://ganjineh.nlai.ir/article_2347_e2965bf40288b5c7857d1ded9019f99e.pdf
گنجینۀ اسناد
1023-3652
1023-3652
1398
29
1
نمایه سال 1397 گنجینه اسناد
نداارد ندارد ندارد ندارد
کلیدواژه
2019
04
21
195
200
https://ganjineh.nlai.ir/article_2348_dfd9c434cdb59eee2a9570d4346857e6.pdf