TY - JOUR ID - 2610 TI - نقش مهندس آلبرت کاستگرخان در توسعۀ ایران دورۀ قاجار JO - گنجینۀ اسناد JA - GANJ LA - fa SN - 1023-3652 AU - وزینی افضل, مهدی AD - استادیار، گروه تاریخ، دانشگاه جیرفت، جیرفت، ایران Y1 - 2020 PY - 2020 VL - 30 IS - 4 SP - 112 EP - 145 KW - راه‌سازی KW - کاستگرخان (گاستگرخان KW - کاستکرخان) KW - توسعه KW - ناصرالدین‌شاه DO - 10.22034/ganj.2020.2610 N2 - هدف: دولت قاجار، تنها راه برون‌رفت از اوضاع نابه‌سامان کشور را نوسازی بخش‌های مختلف کشور، به‌ویژه در حوزۀ اقتصادی و وضع قوانین جدید در راستای عملی‌شدن این اهداف می‌دانست. راه‌سازی، به‌عنوان پایه و اساس چرخۀ صنعتی‌شدن، و تولید و فروش، به‌عنوان یکی از شاخص‌های توسعه، مدنظر اندیشه‌گران و سیاست‌مداران قاجاری قرار داشت؛ بنابراین، نیاز به تخصص مهندسان اروپایی، استخدام آلبرت کاستگرخان از اتریش را برای استفاده در بخش راه شوسه و راه‌آهن به‌دنبال داشت. بررسی برنامه‌ها و اقدامات کاستگرخان[1]، مهندس اتریشی در توسعۀ خطوط ارتباطی در ایران دورۀ قاجار هدف این مقاله است. روش / رویکرد پژوهش: این پژوهش با استفاده از روش تحلیل محتوا و براساس تحلیل اسناد و مدارک آرشیوی انجام شده‌است. یافته‌ها و نتیجه‌گیری: در جریان مذاکرات نمایندگان ایران در اروپا، در فاصلۀ سال‌های 1270-1280ق/ 1853-1863م مذاکراتی با گروهی از مهندسان جاده‌سازی و راه‌آهن‌سازی انجام شد تا از آن‌ها به‌عنوان پیشرو در مهندسی فنی استفاده شود. درنتیجه مسیو آلبرت کاستگر از اتریش و بارون دونرمان[2] از فرانسه استخدام و راهی ایران شدند. آلبرت کاستگر با سفر به نقاط گوناگون ایران و جمع‌آوری اطلاعاتی مهم، سیاست‌های کلی راه‌سازی دولت ایران را ترسیم کرد و در اختیار دولت قاجار قرار داد. می‌توان او را پایه‌گذار مهندسی راه در ایران دانست. کاستگرخان راه‌های شوسۀ تهران-کرمانشاه، تهران-آمل و مشهد-قوچان را ساخت و طرح‌های راه‌آهن و سدسازی‌های گوناگونی به دولت ناصرالدین‌شاه پیشنهاد داد. اقدامات کاستگرخان  ناکام ماند و وقتی او ایران را ترک می‌کرد، جاده‌های کشور وضعیت مناسبتری نداشت. نظام سیاسی کهنۀ ایران، مشکلات امنیتی از جانب روسیه و انگلستان و قدرت‌های داخلی، اقتصاد دولتی، و فساد دیوانی از عوامل این ناکامی بود. 1. General Gasteiger-Khan 2. Baron de Norman UR - https://ganjineh.nlai.ir/article_2610.html L1 - https://ganjineh.nlai.ir/article_2610_3b054bf48be37b51bd709584c38cdddf.pdf ER -