TY - JOUR ID - 1149 TI - بررسی تبعید ایرانیان از شوروی طی سال‌های 1305-1320 ش. JO - گنجینۀ اسناد JA - GANJ LA - fa SN - 1023-3652 AU - سادات, سید محمود AU - نورائی, مرتضی AU - میرجعفری, حسین AD - دانشجوی دکتری تاریخ محلی دانشگاه اصفهان AD - استاد تاریخ گروه تاریخ دانشگاه اصفهان Y1 - 2013 PY - 2013 VL - 23 IS - 2 SP - 22 EP - 41 KW - مهاجران KW - تبعیدی ها KW - شوروی KW - ایران KW - فعالیت های جاسوسی KW - نوسازی رضاشاه DO - N2 - روی کار آمدن نظام کمونیستی در شوروی، باعث تغییر قوانین این کشور شد. یکی از این قوانین، قانون تابعیت بود که دولت شوروی با استناد به آن دست به تبعید گستردۀ ایرانی‌ها از این کشور زد. این افراد، در صنایع شوروی کار می‌کردند. دولت ایران، در ابتدا، سعی کرد که از نیروی کار این افراد متخصص و فنی در نوسازی دورۀ رضاشاه استفاده کند؛ اما در دورۀ بعد، به دلیل فعالیت‌های تبلیغی و جاسوسی شوروی در ایران، که برخی از این افراد هم در آن دخیل بودند، رویکرد حکومت نسبت به استفاده از این افراد تغییر کرد. با اطلاع دولت ایران از عمق فعالیت‌های شوروی در ایران و نقش افراد تبعید شده، نوع تعامل دولت ایران با این افراد از اقتصادی (استفاده از آن‌ها به عنوان نیروی کار) به امنیتی (تحت نظر و کنترل دائم) تغییر یافت. این پژوهش، به دنبال بررسی تبعید ایرانیان در فاصلۀ سال‌های 1305-1320 است. روش پژوهش: پژوهش حاضر، با روش تحلیلی- تاریخی با تکیه بر اسناد و مدارک تاریخی پایگاه‌های آرشیوی و متون اصلی انجام شده است. فرضیه پژوهش: استفاده دولت شوروی از تبعیدیان به عنوان جاسوس و مبلغ افکار کمونیستی بر نحوۀ تعامل دولت ایران با این افراد و استفاده از نیروی کار آنان تاثیر داشته است. یافته‌های پژوهش: دیدگاه حکومت نسبت به استفاده از تبعیدی‌ها به عنوان نیروی کار موثر و اقتصادی در نوسازی دورۀ رضاشاه به عناصر نفوذی و جاسوسان بیگانه تغییر یافت. UR - https://ganjineh.nlai.ir/article_1149.html L1 - https://ganjineh.nlai.ir/article_1149_54737d13ca626c55e4eb3760ab7c74b2.pdf ER -