ORIGINAL_ARTICLE
بررسی جایگاه منصب مهرداری در آستان قدس رضوی از دورۀ صفوی تا قاجار
منصب مهرداری از مشاغل مهم دیوانی در تشکیلات اداری آستان قدس رضوی تا پایان دورۀ قاجار بودهاست. مهرداران از معتمدان متولیان آستان قدس محسوب میشدند. با رواج امضاء در دورۀ پهلوی شغل مهرداری منسوخ شد. هدف: این پژوهش با استناد به اسناد آستان قدس رضوی به بررسی پایگاه اجتماعی، فرهنگی، علمی و اقتصادی مهردار بهعنوان یک شغل مهم دیوانی، و نحوۀ انتصاب و شرح وظایف و تعداد مهرداران آستانه و میزان پرداخت مواجب به آنها، القاب آنها و… در سه دورۀ صفوی، افشار و قاجار میپردازد. روش/ رویکرد پژوهش: این مقاله با روش تحقیق کتابخانهای با رویکرد اسنادی بهصورت توصیفی-تحلیلی و با استفاده از اسناد و مدارک آرشیوی و منابع اصلی نوشته شدهاست. یافتهها و نتیجهگیری: یافتهها نشان میدهد که مهردار آستانه جایگاهی پایینتر و محدودتر از مهردار تشکیلات دیوانی دربار داشتهاست. مهردار اغلب از رجال بانفوذ خراسان و مشهد –دارای پایگاه اجتماعی، علمی، فرهنگی و اقتصادی بالا- انتخاب میشد و اثر مهرش بر اسناد -بهویژه در دورۀ قاجار- تصدیق و تأییدی مطمئن بر مضمون اسناد آستان قدس محسوب میشد. علاوهبراین، مهردار مسئول نگهداری مهرهای آستانه نیز بود. انتصاب مهردار و اعطای لقب به او در دورۀ صفوی از سوی دربار و در دورۀ قاجار توسط متولی آستانه انجام میشد.
https://ganjineh.nlai.ir/article_2296_348d1b65973367fcf1833bc45c772c77.pdf
2018-09-23
6
30
10.22034/ganj.2018.2296
آستان قدس رضوی
مهردار
تاریخچه
اسناد
مشاغل
تشکیلات اداری
آمنه
موسوی
amenemoosavi99@gmail.com
1
کارشناس اسناد آستان قدس رضوی
LEAD_AUTHOR
شهربانو
دلبری
delbari0410@mashdiau.ac.ir
2
استادیار تاریخ تمدن اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد ، مشهد، ایران
AUTHOR
منابع
1
اسناد
2
سازمان کتابخانهها موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی (ساکماق):
3
11366؛ 12117؛ 12150؛ 12848؛ 13475؛ 13489؛ 13527؛ 13682؛ 14058؛ 14120؛ 14130؛ 14204؛ 14222؛ 14282؛ 14296؛ 14350؛ 14540؛ 14581؛ 14666؛ 15195؛ 16223؛ 16922؛ 17634؛ 18621؛ 18622؛ 18693؛ 18695؛ 18717؛ 18719؛ 18737؛ 19846؛ 19702؛ 19948؛ 21336؛ 21408؛ 21410؛ 21427؛ 21715؛ 22147؛ 22614؛ 22450؛ 25779؛ 27482؛ 27721؛ 28118؛ 28245؛ 28685؛ 30132؛ 30433؛ 30390؛ 31836؛ 31627؛ 31640؛ 31931؛ 32458؛ 32850؛ 32995؛ 33306؛ 33307؛ 33113؛ 33383؛ 33408؛ 33437؛ 33475؛ 33542؛ 34112؛ 34203؛ 34284؛ 34285؛ 34384؛ 34386؛ 34676؛ 34848؛ 34867؛ 34996؛ 35321؛ 35335؛ 35355؛ 35771؛ 53755؛ 35615؛ 35848؛ 35885؛ 36099؛ 36128؛ 36168؛ 36169؛ 36199؛ 36284؛ 36472؛ 36493؛ 36505؛ 36707؛ 37292؛ 37294؛ 37377؛ 40035؛ 40306؛ 40415؛ 40936؛ 41897؛ 44010؛ 44766؛ 44770؛ 4785؛ 62423؛ 63875؛ 97560.
4
نسخۀ خطی
5
ابنشاهوردی، فضلعلی. (1105). تبصرةالاعیاد السلیمانیة. کتابخانۀ آستان قدس رضوی، شمارۀ 3133 م.
6
ابنخلدون، عبدالرحمنبنمحمد. (1359). مقدمۀ ابنخلدون. (ج1). (محمد پروین گنابادی، مترجم). تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب، انتشارات علمیوفرهنگی.
7
انصاری، محمدرفیع. (1380). دستورالملوک. (ایرج افشار، ناظر). تهران: دفترتاریخ موقوفات دکتر محمود افشار.
8
بلاذری، احمدبنیحیی. (1346). فتوحالبلدان. (آذرتاش آذرنوش، مترجم). تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
9
بوسه، هربرت. (1367). پژوهشی در تشکیلات اسلامی برمبنای اسناد آققویونلو و قراقویونلو در عصر صفوی. (دکتر غلامرضا ورهرام، مترجم). تهران: مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
10
جدی، محمدجواد. (1387). مهر و حکاکی در ایران. تهران: فرهنگستان هنر.
11
حکیمالممالک، علینقیبناسماعیل. (1356). روزنامۀ سفر خراسان. (ایرج افشار و کیکاووس جهانداری، ناظران). تهران: فرهنگ ایرانزمین.
12
دهخدا، علیاکبر. (1352). لغتنامه. ذیل واژۀ مهردار. تهران: دانشگاه تهران.
13
رضوی، محمدباقربناسماعیل. (1384). شجرۀ طیبه در انساب سلسلۀ سادات علویۀ رضویه. (محمدتقی مدرس رضوی، مصحح؛ مهدی سیدی، بازنگر). مشهد: آهنگ قلم.
14
زینالعابدین میرزای قاجار. (1382). نفوس ارض اقدس، یا، مردم مشهد قدیم. (مهدی سیدی، مصحح). مشهد: سگال.
15
سانسون. (1346). سفرنامۀ سانسون. (دکتر تقی تفضلی، مترجم). تهران: بینا.
16
شاردن، ژان. (1336). سیاحتنامۀ شاردن. (ج4). (محمد عباسی، مترجم). تهران: امیرکبیر.
17
قائممقامی، جهانگیر. (1350). مقدمهای بر شناخت اسناد تاریخی. تهران: انجمن آثار ملی.
18
منشی قمی، احمدبنحسین. (1359).خلاصةالتواریخ. (ج1). (دکتر احسان اشراقی، مصحح). دانشگاه تهران.
19
مؤتمن، علی. (1355). راهنما یا تاریخ آستان قدس رضوی. مشهد: آستان قدس رضوی.
20
میرزاسمیعا (محمدسمیع). (1378). تذکرةالملوک. (محمد دبیر سیاقی؛ کوششگر؛ مسعود رجبنیا، مترجم). تهران: امیرکبیر.
21
مینورسکی، ولادیمر. (1334). تذکرةالملوک: سازمان اداری حکومت صفوی. (مسعود رجبنیا، مترجم، محمد دبیر سیاقی، کوششگر). تهران: امیرکبیر.
22
مقاله
23
شبیریان، علیاکبر؛ بینش، تقی. (1346). «چند نمونه از نفایس موزۀ آستان قدس». نامۀ آستان قدس. ش1، دورۀ 7، فروردین 1346.
24
فاطمیمقدم، زهرا. (1391). «سیاستهای وقفی عصر نادر و موقوفات آستان قدس رضوی». فصلنامۀ پژوهشنامۀ مطالعات اسنادی و آرشیوی، سال 1، ش1، (زمستان 1391)، صص 37-61.
25
مؤتمن، علی. (1339). «ابنیۀ آستان قدس». نامۀ آستان قدس. ش1. دورۀ 7، تیر1339.
26
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل دیپلماسی عمومی آمریکا در ایران بر اساس اسناد سفارت آمریکا در تهران
هدف: هدف این پژوهش تحلیل دیپلماسی عمومی آمریکا بر اساس اسناد سفارت آمریکا در ایران است. دیپلماسی عمومی با ابتنا بر قدرت نرم و از طریق تأثیرگذاری بر افکار عمومی نخبگان و اقشار مختلف، بهعنوان تکمیلکننده دیپلماسی رسمی دولتها عمل میکند. از آغازین سالهای دهه چهل شمسی برنامههای معطوف به دیپلماسی عمومی امریکا در ایران با توجه به موقعیت استراتژیک، منابع انرژی، نزدیکی به مرزهای کمونیسم و نارضایتی فزاینده نخبگان و جوانان ایرانی از سیاستهای آمریکا، از طریق برنامههای متعدد دنبال گردید. این پژوهش در صدد است، این سؤال را مورد تحلیل قرار دهد که دیپلماسی عمومی آمریکا چه انعکاسی در این اسناد داشته و با استفاده از چه شیوهها و ابزارهایی اعمال میشده است. روش/ رویکرد پژوهش: این پژوهش با استفاده از روش تحلیل محتوا و بر اساس تحلیل اسناد سفارت آمریکا در ایران انجام شده است. یافتهها و نتیجهگیری: دیپلماسی عمومی آمریکا با مخاطب قرار دادن نخبگان، جوانان و دانشجویان، بر آن بود تا با مطلوب جلوه دادن جامعه و سیستم سیاسی، نظام آموزشی و ارزشهای آمریکایی و با بهرهگیری از ابزار رسانه، آموزش و تماس با اندیشمندان، افکار عمومی جامعة ایرانی را تحت تأثیر قرار دهد.
https://ganjineh.nlai.ir/article_2297_357fbe5b50eb9f56de8a5e6f5349bb0b.pdf
2018-09-23
32
63
10.22034/ganj.2018.2297
دیپلماسی عمومی
آمریکا
ایران
سفارت آمریکا در ایران
رسانه
عباس
عظیمی کیا
abbasazimikia@yahoo.com
1
دانشجوی دکترای مدیریت فرهنگی دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران، ایران
AUTHOR
رضا
بیگدلو
bigdelor@gmail.com
2
استادیار تاریخ پژوهشگاه علم انتظامی، تهران، ایران
LEAD_AUTHOR
منابع
1
اسناد لانه جاسوسی آمریکا. (1379). (دانشجویان پیرو خط امام، کوششگران). تهران: انتشارات جهان کتاب.
2
ایزدی، فؤاد. (1390). دیپلماسی عمومی آمریکا در قبال ایران. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).
3
درویش، رضاداد. (1384). دیپلماسی عمومی آمریکا در جهان اسلام؛ کتاب آمریکا 6. تهران: موسسۀ فرهنگی و مطالعات و تحقیقات بینالمللی ابرار معاصر.
4
سولیوان، ویلیام؛ پارسونز، سرآنتونی. (1384). خاطرات دو سفیر: اسراری از سقوط شاه و نقش آمریکا و انگلیس در انقلاب ایران. (محمود طلوعی، مترجم). نشر علم.
5
صبوری، ضیاءالدین. (1390). قدرت نرم آمریکا در حوزۀ سیاست خارجی و امنیتی (مبانی، تحولات و پیامدها). تهران: دانشگاه امام صادق (ع).
6
عسگری، محمود. (1390). جنگ نرم در عرصۀ دفاع ملی: (ابعاد نظری و کاربردی). تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).
7
علیپور، جواد. (1390). نقش قدرت نرم در سیاست خارجی آمریکا در قبال ایران: از نرمافزارگرایی کلینتون تا سختافزارگرایی بوش. تهران: دانشگاه امام صادق (ع).
8
گروه مطالعات امنیت دانشکدۀ امنیت ملی. (1390). تحکیم اقتدار (راهبردها و روندها). تهران: انتشارات دانشگاه عالی دفاع ملی.
9
معلوف، امین. (1390). دنیای بیسامان: زمانی که تمدنهایمان فرسوده میشوند. (عبدالحسین نیکگهر، مترجم). تهران: نی.
10
نائینی، علیمحمد. (1391). اصول و مبانی جنگ نرم. تهران: ساقی.
11
نای، جوزف. اس. (1389). قدرت نرم. (سیدمحسن روحانی و مهدی ذوالفقاری، مترجمان). تهران: دانشگاه امام صادق (ع).
12
مقاله
13
ایزدی، فؤاد؛ کاردان، عباس. (1390). «جنگ نرم، دموکراسیسازی آمریکایی و نظریۀ امپریالیسم فرهنگی». فصلنامۀ راهبرد فرهنگ، دورۀ 4، شمارۀ 16، صص 77-105.
14
ایزدی، فؤاد؛ ماهپیشانیان، مهسا. (1390). «دیپلماسی عمومی آمریکا در خاورمیانه؛ تداوم یا تفاوت؟». دوفصلنامۀ علمی- پژوهشی دین و ارتباطات، سال 18، شمارۀ 2 (پیاپی 40)، صص 33-67.
15
بصیری، محمدعلی. (1391). «جنگ نرم علیه جمهوری اسلامی ایران (روشها، ابزارها و راهکارها)». فصلنامۀ مطالعات قدرت نرم، دورۀ 2، شمارۀ 5، صص 151-177.
16
پوستینچی، زهره؛ بالازاده، محمد. (1392). «تأثیر دیپلماسی عمومی آمریکا بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران (مطالعۀ موردی از سال 2007-2011)». فصلنامۀ راهبرد دفاعی، سال 11، شمارۀ 44، صص 77-113.
17
رضایی، ناصر. (1393). «تحلیل جایگاه دیپلماسی عمومی در گردشگری ایران». فصلنامۀ ژئوپلیتیک، سال دهم، شمارۀ دوم، صص 160-188.
18
سجادپور، سید محمدکاظم؛ وحیدی، موسیالرضا. (1390). «دیپلماسی عمومی نوین: چارچوبهای مفهومی و عملیاتی». فصلنامۀ سیاست، دورۀ 41 شمارۀ 4، صص 77-95، قابلدسترس در SID.
19
قزوینی، حمید. (1388). «آیتالله بهشتی و اسناد لانۀ جاسوسی». فصلنامۀ مطالعات تاریخی، شمارۀ 25، صص 149-181، قابلدسترس در پرتال جامع علوم انسانی.
20
گروه پژوهش بنیاد تاریخپژوهی ایران معاصر. (1385). «ریشههای انقلاب اسلامی در چشمانداز اسناد لانۀ جاسوسی آمریکا در ایران». فصلنامۀ 15 خرداد، دورۀ سوم، سال سوم، شمارۀ 9، ص108، قابلدسترس در پورتال جامع علوم انسانی.
21
منظورالاجداد، سیدمحمدحسین. (1378). «مجموعه اسناد لانۀ جاسوسی؛ ضرورت نگاه دوباره». فصلنامۀ تاریخ روابط خارجی، شمارۀ 1، ص169.
22
مصاحبه
23
آزاد ارمکی، تقی. (1393). «افکار عمومی چیست؟». قابلدسترس در http://danakhabar.com.
24
منابع اینترنتی
25
عابدینی، الهام. (1394). «پروپاگاندای رسانه و دیپلماسی عمومی». قابلدسترس در http://puyesh.net/fa/news/33809
26
مانیفر، محمدرضا. (1392). «افکار عمومی چگونه شکل میگیرد؟». قابلدسترس در http://mrf1356.blogfa.com
27
میرمحمدصادقی، سید مهدی. (1394). «نگاهی به دیپلماسی عمومی ایران در طول مذاکرات هستهای». قابلدسترس در https://www.khabaronline.ir/detail/450571/World/diplomacy
28
منابع لاتین
29
Blake, Kristen. (2009). The u.s.–Soviet Confrontation in Iran (1945-1962): a case in the annals of the Cold War. university press of America, (lanham, Boulder, New York, Toronto).
30
Rugh, William a. (2009). Toward a new public diplomacy (redirection u.s. foreign policy), (the case for soft power). (edited by: Philip seib). palgrave macmilan us.
31
ORIGINAL_ARTICLE
سرمایهگذاری شرکتهای غربی در صنعت فرش ایران در عصر قاجار
با ادغام ایرانِ دورۀ قاجار در شبکۀ جهانی تجارت و سیل واردات اروپایی به کشور، تراز بازرگانی ایران منفی شد. اقتصاد ایران در واکنش به این موضوع و برای تأمین مالی واردات روزافزون، درصدد یافتن یک منبع عمدۀ مالی برآمد. در همین راستا، در نیمۀ قرن نوزدهم میلادی/ سیزدهم قمری تولید ابریشم خام و صادرات آن به اروپا در اولویت قرار گرفت. ولی با شیوع بیماری کرم ابریشم در دهۀ 1860م/1270ق، تولید و صادرات کالاهایی همچون پنبه، برنج، تریاک و سرانجام فرش رونق گرفت. در اواخر این قرن، تقاضای روزافزون برای فرش ایران در بازارهای جهانی، و وجود نیروی انسانی فراوان در داخل، باعث جذب شرکتهای غربی برای سرمایهگذاری در صنعت فرش ایران شد. هدف: هدف اصلی در این پژوهش، تبیین گسترۀ سرمایهگذاری و فعالیت تجاری شرکتهای غربی در صنعت فرش ایران در دورۀ قاجار است. روش/ رویکرد پژوهش: این پژوهش با رویکرد توصیفی-تحلیلی و با استفاده از اسناد آرشیوی و منابع کتابخانهای تهیه شدهاست. یافتهها و نتیجه گیری: سرمایهگذاری، و فعالیت تجاری شرکتهای غربی در صنعت فرش ایران در دورۀ قاجار بسیار گسترده بود. این شرکتها با تأسیس نمایندگیهای تجاری در مراکز قالیبافی ایران، نهتنها در تجارت (خرید و صادرات) فرش ایران سرمایهگذاری کردند، بلکه با انجام قرارداد کنترات بافت با بافندگان محلی و ایجاد کارگاههای قالیبافی، ضمن مشارکت در تولید این کالا، مدیریت آن را نیز در دست گرفتند.
https://ganjineh.nlai.ir/article_2298_0e9bea399359c0b3afaa2b0ca76095da.pdf
2018-09-23
64
93
10.22034/ganj.2018.2298
شرکتهای غربی
قاجار
صنعت فرش
سرمایهگذاری
تولید و تجارت
مصطفی
ملایی
m.s.mollaii@gmail.com
1
دانشجوی دکتری ایرانشناسی دانشگاه شهید بهشتی، تهران ، ایران.
LEAD_AUTHOR
منصوره
اتحادیه
mnmafi@gmail.com
2
دانشیار تاریخ دانشگاه تهران, تهران، ایران
AUTHOR
منابع
1
اسناد
2
سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران (ساکما): شناسۀ سند: 15525/240؛ 15537/240؛ 16011/240؛ 4797/240؛ 22838/240؛ 47482/240؛ 3998/293؛ 4416/293؛ 5344/360؛ 6246/360.
3
ادارۀ اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجه (استادوخ): شمارۀ سند: 7/24/1319ق؛ 16/9/1320ق؛ 11/13/1324ق؛ 1/61/1326ق؛ 5/61/1326ق؛ 26/54/1327ق؛ 15/54/1328ق؛ 39/11/1329ق؛ 35/34/1329ق؛ 26/54/1329ق؛ 37/11/1329ق؛ 37/54/1330ق؛ 6/54/1331ق؛ 7/54/1332ق؛ 2/44/1332ق؛ 1/54/1332ق؛ 31/54/1333ق؛ 18/44/1333ق؛ 19/54/1333ق؛ 59/66/1333ق؛ 13/55/1334ق؛ 15/2/1335ق؛ 80/26/1336ق؛ 21/55/1336ق؛ 5/55/1336ق؛ 19/67/1337ق؛ 11/33/1338ق؛ 7/44/1338ق؛ 11/56/1339ق؛ 9/26/1339ق؛ 5/59/1339ق؛ 7/33/1339ق؛ 8/57/1300ش؛ 13/57/1302ش؛ 29/57/1302ش؛ 16/57/1303ش؛ 56/38/1304ش؛ 6/9/1305ش؛ 13/38/1305ش.
4
کتب فارسی
5
آذرپاد، حسن؛ حشمتی رضوی، فضلالله. (1383). فرشنامۀ ایران. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
6
ادواردز، آرتور سسیل. (1368). قالی ایران. (مهیندخت صبا، مترجم). تهران: فرهنگسرا.
7
اشرف، احمد. (1359). موانع تاریخی رشد سرمایهداری در ایران: دورۀ قاجاریه. تهران: زمینه.
8
اوبن، اوژن. (1391). ایران امروز (1906-1907م): سفرنامه و خاطرات اوژن اوبن سفیر فرانسه در ایران در آستانۀ جنبش مشروطیت. (علیاصغر سعیدی، مترجم). تهران: علم.
9
اولئاریوس، آدام. (1361). سفرنامۀ آدام اولئاریوس. (حسین کردبچه، مترجم). تهران: کتاب برای همه.
10
بارییر، جولیان. (1363). اقتصاد ایران (1900-1970م/1279-1349ش). (مرکز تحقیقات تخصصی حسابداری و حسابرسی سازمان صنایع ملی و سازمان برنامه، مترجم). تهران: موسسۀ حسابرسی سازمان صنایع ملی و سازمان برنامه.
11
بنجامین، ساموئل گرین ویلر. (1391). ایران و ایرانیان در عصر ناصرالدینشاه. (محمدحسین کردبچه، مترجم). تهران: اطلاعات.
12
جمالزاده، محمدعلی. (1376). گنج شایگان: اوضاع اقتصادی ایران. تهران: بنیاد موقوفات محمود افشار.
13
سیف، احمد. (1373). اقتصاد ایران در قرن نوزدهم. تهران: چشمه.
14
سیوری، راجر؛ اتیک، آنت. (1383). تاریخ و هنر فرشبافی در ایران (براساس دایرةالمعارف ایرانیکا). (احسان یارشاطر، کوششگر). (رجبعلی. لعلی خمسه، مترجم). تهران: نیلوفر.
15
شاردن، ژان. (1336). سیاحتنامۀ شاردن. (محمد عباسی، مترجم). تهران: امیرکبیر.
16
شاکری، خسرو. (1384). پیشینههای اقتصادی-اجتماعی جنبش مشروطیت و انکشاف سوسیالدموکراسی در آن عهد. تهران: اختران.
17
عبداللهیف، فتحالله. (1361). مقالۀ «روستاییان ایران در اواخر دوران قاجاریه». چاپشده در کتاب مسائل ارضی و دهقانی. (مارینا کاظمزاده، مترجم). تهران: آگاه.
18
عیسوی، چارلز. (1362). تاریخ اقتصادی ایران عصر قاجار 1215-1322ق. (یعقوب آژند، مترجم). تهران: گستره.
19
فریه، رونالد دبلیو. (1374). هنرهای ایران. (پرویز مرزبان، مترجم). تهران: فرزان روز.
20
فلور، ویلم. (1393). صنایع کهن در دورۀ قاجار (1800-1925). (علیرضا بهارلو، مترجم). تهران: پیکره.
21
فوران، جان. (1387). مقاومت شکننده: تاریخ تحولات اجتماعی ایران از سال 1500 میلادی مطابق با 879 شمسی تا انقلاب. (احمد تدین، مترجم). تهران: رسا.
22
کرزن، جورج ناتانیل. (1387). ایران و قضیۀ ایران. (ج2). (غلامعلی وحید مازندرانی، مترجم). تهران: علمیوفرهنگی.
23
کوزونتسووا، نینا آلکسییونا. (1386). پیرامون تاریخ نوین ایران: اوضاع سیاسی و اقتصادی-اجتماعی ایران در پایان سدۀ هجدهم تا نیمۀ نخست سدۀ نوزدهم میلادی. (سیروس و میترادات ایزدی، مترجمان). تهران: نشر بینالملل.
24
یزدانی، سهراب. (1389). مجاهدان مشروطه. تهران: نی.
25
نشریهها و روزنامهها
26
مجلۀ فلاحت و تجارت، سال اول، شمارۀ 5، مرداد1297.
27
مجلۀ فلاحت و تجارت، سال اول، شمارۀ 6، شهریور1297.
28
روزنامۀ ایران نو، سال دوم، شمارۀ 112، ۷ربیعالاول 1329ق.
29
ORIGINAL_ARTICLE
صندوق عَدالت؛ تداوم سنت یا زمینهساز تجدد
هدف: ابتکار ناصرالدینشاه قاجار در تأسیس «صندوق عَدالت» نوعی نوآوری در سنت دیرینۀ شاهان ایرانی مَعدلتشعارِ از پیشاز اسلام تا عصر قاجار بود. میزان عزم شاه در تأسیس این صندوق و تأکید او بر وجه نمادین و ابزاریِ این اقدام ابتکاری برای ارتباط بیواسطه با رعایا، و میزان کامیابی او در دادرسی به مظالم، و زمینهسازی برای اقتباس نهادهای نوینِ مرتبط در عصر مدرن، از اهداف این پژوهش است. روش/ رویکرد پژوهش: بخش عمدۀ این پژوهش با استناد به دستنوشتهها و اسناد مربوط به تأسیس و گزارش عملکرد صندوق عَدالت به روش توصیفی-تحلیلی و مطالعۀ کتابخانهای و با کمک اسناد و مدارک آرشیوی انجام شدهاست. یافتهها و نتیجهگیری: تأکید ناصرالدینشاه بر وجه نمادین عدالتپناهی حاکم و تأمین مشروعیت بهجای عدالتگستری با آگاهی او از سنت ایرانی-اسلامی شاه عادل، و اختلال ایجادشده توسط صندوق و نظام ناکارآمد جایگزین آن در کارایی نهاد مدرن پارلمان، ازجمله یافتههای این پژوهش است.
https://ganjineh.nlai.ir/article_2299_1326eb1346de2d74c20da1ea47f5a372.pdf
2018-09-23
94
117
10.22034/ganj.2018.2299
صندوق عَدالت
صندوق عرایض
ناصرالدینشاه قاجار
چرخۀ عدالت
مشروطه
علی
گل محمدی
golmohammadi.a@ut.ac.ir
1
استادیار دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران، تهران، ایران.
LEAD_AUTHOR
منابع
1
اسناد
2
سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران (ساکما)، اسناد شمارۀ: 1789/295، 1868/295، 1929/295، 1946/295، 1971/295، 3602/295، 5135/295، 5139/295، 5140/295، 5169/295، 5303/295، 5341/295، 5342/295، 5373/295، 466/296.
3
آدمیت، فریدون؛ ناطق، هما. (1356). افکار اجتماعی و سیاسی و اقتصادی در آثار منتشرنشدۀ دوران قاجار. تهران: انتشارات آگاه.
4
اعتمادالسلطنه، محمدحسنبنعلی. (1295ق). مرآتالبُلدان ناصری. (ج3). چاپ سنگی. بیجا: بیتا.
5
اعتمادالسلطنه، محمدحسنبنعلی. (1300ق). تاریخ منتظم ناصری. (ج3). چاپ سنگی. بیجا: بینا.
6
اعتمادالسلطنه، محمدحسنخان. (بیتا). المآثروالآثار. بیجا: کتابخانۀ سنائی.
7
دامغانی، محمدتقی. (1357). صدسال پیشازاین: مقدمهای بر تاریخِ حقوقِ جدید ایران. تهران: شبگیر.
8
فلور، ویلم؛ بنانی، امین. (1388). نظام قضایی عصر قاجار و پهلوی. (دکتر حسن زندیه، مترجم). قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
9
کیا، ایرج. (1376). مروری بر تاریخ پست ایران. (چ1). تهران: انتشارات نگین.
10
کسروی، احمد. (1324). مشروطه بهترین شکل حکومت و آخرین نتیجۀ اندیشۀ نژادِ آدمی است. (محمدعلی پایدار، گردآورنده). بیجا: بینا.
11
مستوفی، عبدالله. (1343). شرح زندگانی من یا تاریخ اداری و اجتماعی دورۀ قاجاریه. (ج1). (چ2). تهران: چاپ زوار.
12
نظامالسلطنه مافی، حسینقلی. (1362). خاطرات و اسنادِ حسینقلیخان نظامالسلطنه مافی. (ج1). (معصومه مافی، منصوره اتحادیه (نظام مافی)، سیروس سعدوندیان و حمید رامپیشه، کوششگران). تهران: نشر تاریخ ایران.
13
والیزاده معجزی، محمدرضا. (1380). تاریخ لرستان: روزگار قاجار: از تأسیس تا کودتای 1299ش. (ج1). تهران: حروفیه.
14
ورهرام، غلامرضا. (1385). نظام سیاسی و سازمانهای اجتماعی ایران در عصر قاجار. تهران: معین.
15
وقایع اتفاقیه: مجموعهگزارشهای خفیهنویسان انگلیس در ولایات جنوبی ایران از سال 1291 تا 1322 قمری. (1362). (علیاکبر سعیدی سیرجانی، کوششگر). تهران: انتشارات نوین.
16
هدایت، مهدیقلی. (1363). خاطرات و خطرات: توشهای از تاریخِ شش پادشاه و گوشهای از دورۀ زندگی من. (چ4). تهران: چاپ گلشن.
17
مقاله
18
امین، سیدحسن. (1382). «نظام قضایی ایران از آغاز قاجار تا انقلاب مشروطیت». فصلنامۀ پژوهش حقوق و سیاست، شمارۀ 9، صص 29-72.
19
روحانی، علیرضا. (1383). "مفهومشناسی «عدالتخانه»، «مشروطه» و «مشروطۀ مشروعه»". ماهنامۀ معرفت، شمارۀ 86، صص 89-97.
20
شوهانی، سیاوش. (1389). «عرایض؛ رهیافتی به تاریخِ فرودستان (بررسی اسنادِ عرایض مجلسِ شورای ملی)». گنجینۀ اسناد، شمارۀ 79، صص 42-79.
21
صفایی، ابراهیم. (1347). «صندوق عرایض». نگین، شمارۀ 42، صص 39-40، 30آبان1347.
22
طلایی، زهرا. (1383). «بررسی و معرفی نسخۀ خطی (مجموعۀ اسناد): سواد کتابچۀ شکایتها و عرضحال سال 91-1292ق». گنجینۀ اسناد، شمارۀ 56، زمستان 1383، صص 39-43.
23
محیط طباطبایی، محمد. (دی1346). «دادگستری در ایران از انقراضِ ساسانی تا ابتدای مشروطیت (8)». ماهنامۀ وحید، شمارۀ 49.
24
مدرس طباطبایی، حسین. (خرداد 1353). «نامهای از حاج ملا محمدصادق قمی به ناصرالدینشاه در شِکوه از مظالم عُمّال دولت». وحید، شمارۀ 126، صص 211-219.
25
هاشمیان، مژگان. (پاییز و زمستان 1376). «دیوان مظالم و صندوق عدالت در عصر ناصری». تاریخ و فرهنگ معاصر، جلد 23‑24.
26
روزنامه
27
روزنامۀ ایران، ش240، (دوشنبه 18ذیقعدةالحرام1291ق).
28
روزنامۀ ایران، ش243، (یکشنبه 15ذیحجةالحرام1291ق).
29
روزنامۀ دولتِ عَلیّۀ ایران، شمارۀ 562، (1281ق).
30
روزنامۀ وقایع اتفاقیه، (ربیعالاول1291ق).
31
منابع لاتین
32
Bakhȃsh, Shȃul. (1978). Iran: Monarchy, Bureaucracy and Reform under the Qajar: 1858‑1898. London: Ithaca Press.
33
Curzon, George N. (1892). Persia and the Persian Question. (Vol.1). London: Longmans, Green and Co.
34
Schneider, Irene. (2006). The Petitioning System in Iran: State, Society and Power Relations in the late 19th century. Wiesbaden: Harrassowitz.
35
So, Alvin Y. (1990). Social Change and Development: Modernization, Dependency, and World-System Theories. London: Sage Publications.
36
Weber, Max. (1978). Economy and Society: an outline of interpretive sociology. (Vol. 2). Berkley, Los Angeles and London: University of California Press.
37
مقاله و مجموعهمقاله
38
Abrahamian, Ervand. (1974). “Oriental Despotism: The Case of Qajar Iran”. International Journal of Middle East Studies, 5(1): pp 3-31.
39
Ettehadieh (Nezam-Mafi), Mansoureh. (1989). “The council for the Investigation of grievances: A Case Study of Nineteenth Century Iranian Social History”. In Iranian Studies, 22(1): PP 51-56.
40
Floor, Willem. (1983). “Change and Development in the Judicial System of Qajar Iran (1800‑1925)”. In Qajar Iran: political, Social and Cultural Change 1800‑1925. edited by Clifford Edmund Bosworth and Carole Hillenbrand. Edinburgh University Press.
41
Sohrabi, Nader. (1999). “Revolution and State Culture: The Circle of Justice and Constitutionalism in 19th Century Iran.” In State/ Culture: State-formation After the Cultural Turn. Edited by George Steinmetz. Ithaca, United States: Cornell University Press, PP 253‑288.
42
ORIGINAL_ARTICLE
کاربردپذیری استاندارد توصیف محتوایی آرشیوی آمریکا (دَکس) در توصیف اسناد الکترونیکی
هدف: هدف پژوهش حاضر، تعیین میزان کاربردپذیری استاندارد توصیف محتوایی آرشیوی آمریکا (دکس)، در توصیف اسناد الکترونیکی است. امروزه گسترش منابع وبی و اتوماسیونهای اداری موجب افزایش اسناد الکترونیکی شدهاست که این موضوع ضرورت تنظیم و توصیف جامع این استاندارد را درپیدارد. شناسایی و بهکارگیری استاندارد مناسب برای توصیف اسناد الکترونیکی، مدیریت صحیح و دسترسی به این اسناد را در آینده فراهم میکند. روش/ رویکرد پژوهش: پژوهش حاضر بهلحاظ هدف، کاربردی و بهلحاظ روش از نوع پیمایشی توصیفی است. جامعۀ پژوهش حاضر، تمام اسناد الکترونیکی تولیدشده در نرمافزارهای مدیریت سیستمهای اقتصادی، نرمافزارهای مدیریت سیستمهای جغرافیایی، نرمافزارهای مدیریت سیستمهای اداری، و نرمافزارهای مدیریت سیستمهای ارتباطی و همچنین محتوای منتشرشده در بستر وب، محتوای دیداری-شنیداری، محتوای نوشتاری، دادهنمایی، و پایگاههای اطلاعاتی است. ابزار گردآوری دادهها سیاهۀ وارسی (براساس استاندارد دکس)است. یافتهها و نتیجهگیری: نتیجهگیری نشان داد که استاندارد دکس برای توصیف اسناد الکترونیکی تولیدشده در نرمافزارهایِ مدیریت سیستم اقتصادی 29/96 درصد، نرمافزارهایِ مدیریت سیستم اداری 73/93 درصد، نرمافزارهایِ مدیریت سیستم ارتباطی 65/71 درصد، محتوای منتشرشده در بستر وب 05/65 درصد، محتوای دیداری-شنیداری 69/79 درصد، محتوای نوشتاری 95/75 درصد، دادهنمایی31/72 درصد، و پایگاههای اطلاعاتی 19/92 درصد، کاربردپذیر است. ازاینرو، استاندارد دکس برای توصیف اسناد الکترونیکی جامعۀ پژوهش، با میانگین 85/80 درصد کاربردپذیر است. نتیجۀ پژوهش نشان میدهد که استاندارد دکس برای توصیف اسناد الکترونیکی کاربردپذیر است.
https://ganjineh.nlai.ir/article_2300_eb29b3c74ae6988471139edbb6b04c74.pdf
2018-09-23
118
146
10.22034/ganj.2018.2300
آرشیو
تنظیم و توصیف
اسناد الکترونیکی
استاندارد توصیف محتوایی آرشیوی آمریکا
دَکس
فرزانه
بهارلو
farzanehbaharluo@gmail.com
1
دانشجوی کارشناسی ارشد مطالعات آرشیوی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران.
LEAD_AUTHOR
معصومه
کربلا آقایی کامران
mkamran@alzahra.ac.ir
2
استادیار گروه علم اطلاعات و دانششناسی دانشگاه الزهرا، تهران، ایران
AUTHOR
امیر
غائبی
ghaebi@alzahra.ac.ir
3
دانشیار علم اطلاعات و دانششناسی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران.
AUTHOR
منابع
1
منابع فارسی
2
رضایی مزینانی، فرزانه. (1392). فرهنگ مدیریت فناوری اطلاعات و ارتباطات. تهران: کتابدار.
3
سازمان ملی استاندارد ایران. (1394). اطلاعات و مستندات مدیریت فرادادههای سوابق 9955-2. تهران: سازمان ملی استاندارد ایران.
4
شهبازی، محبوب؛ کاسنژاد، محمدجواد.(1392). اصطلاحنامۀ آرشیوی: واژگان تخصصی مطالعات آرشیوی. تهران: هزارۀ ققنوس.
5
شورای جهانی آرشیو، کمیتۀ اسناد جاری در یک محیط الکترونیکی.(1390). دستورنامۀ مدیریت اسناد الکترونیکی برای آرشیوداران.(رحیم علیجانی، ویراستار؛ فاطمه زارعزاده، مترجم). تهران: چاپار؛ کلک نوین.
6
صادقیان، نادعلی. (1386). «اسناد الکترونیکی، شگفتآورترین رسانۀ ارتباطجمعی در عصر حاضر». گنجینۀ اسناد،17(1)، 71-86.
7
صمیعی، میترا. (1394). استانداردهای ذخیره و حفاظت در کتابخانههای دیجیتال. تهران: کتابدار.
8
ضرغامی، زهرا؛ عزیزی، غلامرضا. (1396). الزامات فرادادههای موردنیاز برای تعیین تکلیف و نگهداری اسناد الکترونیکی. تهران: سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران.
9
طباطبایی امیری، فائزه؛ احمدیان، اکرم.(1390). «کاربرد استاندارد محتوایی (دی.ای.سی.اس) در توصیف و سازماندهی اسناد آرشیوهای رقمی». گنجینۀ اسناد، 21(3)، صص 98-113.
10
عادلی اسفنجانی، معصومه. (1389). «بررسی وضعیت تنظیم و توصیف اسناد آرشیوی در معاونت سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی جمهوری اسلامی ایران از آغاز تاکنون و ارائۀ راهکارهایی درجهت بهبود آن»، پایاننامۀ کارشناسی ارشد. دانشگاه الزهرا، دانشکدۀ علوم تربیتی و روانشناسی، گروه علم اطلاعات و دانششناسی.
11
غفوری، ملیحه؛ رضایی شریفآبادی، سعید؛ عزیزی، غلامرضا. (1394). کدگذاری اسناد آرشیوی. تهران: سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران.
12
فرهنگ اصطلاحات آرشیوی. (1395). (انوشه شعبانی، مترجم). تهران: سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی جمهوری اسلامی ایران.
13
قدیمی، علی؛ مهریزی، مهدی. (1394). فرهنگ اصطلاحات آرشیوداری دیداری، شنیداری. تهران: سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران.
14
کرمی، مینا. (1395). «ضرورت سازماندهی فیزیکی و الکترونیکی اسناد آرشیوی برای ایجاد یکپارچگی و هماهنگی ذخیرهسازی و دستیابی به اطلاعات». فصلنامۀ آرشیو ملی، 2(1)، صص 26-40.
15
کوکبی، مرتضی؛ رضایی شریفآبادی، سعید؛ اصنافی، امیررضا. (1391). درآمدی بر مفاهیم، استانداردها و نرمافزارهای آرشیوی. تهران: چاپار.
16
ملکی، اشرف.(1393). «بررسی امکان ایجاد یک نظام ملی آرشیو وبی». در مدیریت آرشیو و اسناد (مجموعهمقالات دومین همایش ملی آرشیوی).(ندا رسولی، کوششگر). تهران: سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران.
17
ملکی، مژده. (1392). «امکانسنجی ذخیره و بازیابی اسناد الکترونیکی در آرشیو ملی ایران»، پایاننامۀ کارشناسی ارشد. دانشگاه الزهرا، دانشکدۀ علوم تربیتی و روانشناسی، گروه علم اطلاعات و دانششناسی.
18
هیگینز، سارا؛ هیلتون، کریستوفر؛ دافیس، لاین. (1394). «زمینه و کشف آرشیو: تجدیدنظردر تنظیم و توصیف برای عصر رقمی». آرشیو ملی، 1(3)، صص 66-89.
19
منابع لاتین
20
Boyd, M. (2017). “Standards for Archivist”. The association for informationscience and technology, 43(2), pp 24-28.
21
Duranti, L & Franks, P. (2015). Encyclopedia of Archival Science. US of America: Rowman & Littlefield. pp 39-42 & 86-89.
22
Folture, j & Khosrowpour, M. (2014). Encyclopedia of Information science and technology. USA: ISI Global.
23
Marina Titus, Jennifer. (2016). “Peoples of Washington Historical Geographic Information System: Geocoding Culture using Archival Standards”. (M.S Thises). University of Southern California, Faculty of the USC Graduate School.
24
National Archives of Australia. (2004). “Digitalrecord Keeping, Guidelines for Creating, Managing and Preserving Digital record”. Retrived in Jan 2017 from https://mayaarbinaginting.weebly.com/uploads/1/0/6/1/10612501/digital_recordkeeping.pdf
25
Society of American Archivists. (2015). Describing Archives: A Content Standard (DACS). (Secend Ed.) US: SAA.
26
ORIGINAL_ARTICLE
نقش سبکهای تفکر درجهتگیری ارزشی به آرشیوسازی رقمی منابع شخصی
هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی نقش سبکهای تفکر با جهتگیری ارزشی به آرشیوسازی رقمی منابع شخصی در بین اعضای هیئتعلمی دانشگاه بیرجند است. روش/رویکرد پژوهش: پژوهش حاضر ازنظر هدف کاربردی و ازنظر نوع توصیفی-همبستگی است. روش گردآوری دادهها پرسشنامۀ محققساختۀ جهتگیری ارزشی به آرشیوسازی رقمی منابع شخصی و پرسشنامۀ استاندارد سبکهای تفکر است. برای بررسی روایی صوری پرسشنامۀ محققساخته ازنظر متخصصان و برای روایی سازۀ آن از تحلیل عاملی تأییدی استفاده شدهاست. جامعۀ آماری پژوهش تمامی اعضای هیئتعلمی دانشگاه بیرجند با تعداد 324 نفر است. حجم نمونه با استفاده از جدول کرجسی و مورگان 176 نفر تعیین شدهاست. یافتهها و نتیجهگیری: یافتهها حاکی از آن است که سبکهای تفکر، در پیشبینی جهتگیریهای ارزشیِ احساسی-عاطفی و بهاشتراکگذاری در آرشیوسازی رقمی نقشی معنیدار ندارد. نتایج همچنین نشان داد که سبکهای تفکر قانونگذاری، اجرایی، و تکسالاری در پیشبینی جهتگیری ارزشی مدرکی، و سبکهای تفکر قانونگذاری، مرتبهسالاری، و کلی در پیشبینی جهتگیری ارزشی تاریخی در سطح p<0/01 نقشی معنیدار دارد. سبکهای تفکر قانونگذاری، اجرایی، و درونی نیز در پیشبینی جهتگیری ارزشیِ میراث شخصی در سطح p<0/01 نقشی معنیدار دارد. براساس نتایج این پژوهش پیشبینی اینکه کدامیک از سبکهای تفکر در جهتگیریهای ارزشی در آرشیوسازی رقمی منابع شخصی اعضای هیئتعلمی نقش دارند، میتواند به حرفهمندان و محققان درزمینۀ پژوهش و مطالعۀ رفتار اطلاعاتی افراد در آرشیوسازی شخصی کمک شایانی بکند.
https://ganjineh.nlai.ir/article_2301_4979b73504922e17f9b84a8c3f2c6416.pdf
2018-09-23
148
165
10.22034/ganj.2018.2301
آرشیوسازی رقمی شخصی
جهتگیری ارزشی
سبکهای تفکر
دانشگاه بیرجند
لیلی
سیفی
leili.seifi@birjand.ac.ir
1
استادیار علم اطلاعات و دانششناسی دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران
LEAD_AUTHOR
زهره
صفاری
saffari.zohre@gmail.com
2
کارشناس ارشد مدیریت اطلاعات و دانششناسی دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران.
AUTHOR
محمد رضا
یونسی
yoonesi@birjand.ac.ir
3
استادیار روانشناسی دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران.
AUTHOR
منابع
1
پایاننامه
2
امامیپور، سوزان. (1380). «بررسی تحولی سبکهای تفکر در دانشآموزان و دانشجویان و رابطۀ آن با خلاقیت و پیشرفت تحصیلی» (پایاننامۀ دکتری منتشرنشده). دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. مقاله جهانشاهی، ناهید؛ ابراهیمی قوام، صغری. (1385). «بررسی تطبیقی رابطۀ بین سبک تفکر با سن، جنسیت، رشتۀ تحصیلی و میزان تحصیلات در معلمان مقاطع سهگانۀ ابتدایی، راهنمایی و متوسطه». روانشناسی تربیتی، 2(5)، صص 37-58.
3
رضوی، عبدالحمید؛ شیری، احمدعلی. (1384). «بررسی تطبیقی رابطۀ بین سبکهای تفکر دختران و پسران دبیرستانی با پیشرفت تحصیلی آنان». نوآوریهای آموزشی، 4(12)، صص 86-108.
4
سهیلی، فرامرز؛ خلیلی، لیلا. (1387). «میز آرشیو دیجیتالی: ارائۀ الگویی برای میز آرشیو دیجیتالی معاونت اسناد ملی سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی جمهوری اسلامی ایران». مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، (75)، صص 239-260.
5
محمدی، امین؛پورقاز، عبدالوهاب. (1390). «رابطۀ سبکهای تفکر با منابع قدرت مدیران مدارس». فصلنامۀ علمی-پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزش، 4(3)، صص 117-138.
6
امامیپور، سوزان؛شمس اسفندآباد، حسن. (1389).سبکهای یادگیری و شناختی: نظریهها و آزمونها. تهران: سمت.
7
فدایی، غلامرضا. (1389). مقدمهای بر شناخت اسناد آرشیوی. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)، مرکز تحقیق و توسعۀ علوم انسانی.
8
منابع لاتین Bass, Jordan Leslie. (2012). “Getting personal: confronting the challenges of archiving personal records in the digital age”(Master dissertation). Retrieved from: http://hdl.handle.net/1993/5206
9
Cox, Richard J. (2006). “Human impulses and personal archives”. Records & Information Management Report, 22(3), pp 1–13. DOI: 10.2753/RIM1096-9624220300.
10
Fan, Weiqiao; Zhang, Li-Fang. (2009). “Are achievement motivation and thinking styles related? A visit among Chinese university students”. Learning and Individual Differences, 19(2), 299‑303. DOI: 10.1016/j.lindif.2008.10.005
11
Jofish' Kaye, Joseph; Vertesi, Janet; Avery, Shari; Dafoe, Allan; David, Shay; Onaga, Lisa; Rosero, Ivan; Pinch, Trevor. (2006). “To have and to hold: exploring the personal archive”. InProceedings of t SIGCHI conference on Human Factors in computing systems(pp 275–284). DOI: 10.1145/1124772.1124814
12
Kim, Sarah. (2013). “Personal digital archives: preservation of documents, preservation of self” (Doctoral dissertation). Retrieved from: http://repositories.lib.utexas.edu/handle/2152/21134
13
Kirk, David; Sellen, Abigail. (2008). “On human remains: Excavating the home archive”. Microsoft Technical Report. Retrieved From:http://research.microsoft.com/apps/pubs/default.aspx?id=70595
14
Marshall, Catherine. C.; Bly, Sara; Brun-Cottan, Francoise. (2006). “The long term fate of our digital belongings: Toward a service model for personal archives”. In Archiving Conference 2(1), pp 25-30. Retrieved from:
15
http://www.ingentaconnect.com/content/ist/ac/2006/00002006/00000001/art00007
16
Sternberg,Robert. J. (1997). Thinking styles. New York: Cambridge university press.
17
Whittaker, Steve; Hirschberg, Julia. (2001). “The character, value, and management of personal paper archives”. ACM Transactions on Computer-Human Interaction (TOCHI), 8(2), pp 150‑170. Retrieved from: https://dl.acm.org/citation.cfm?id=376932.
18
Williams, Pete; Dean, Katrina; Rowlands, Ian; John, Jeremy Leighton. (2008). “Digital lives: Report of interviews with the creators of personal digital collections” (Ariadne, 55). Retrieved from: http://www.ariadne.ac.uk/issue55/williams-et-al/
19
ORIGINAL_ARTICLE
ارزیابی تأثیر متغیرهای دما، فعالیت آبی (aw)، غلظت یون هیدروژن (pH)، و زمان بر رشد قارچهای آسپرژیلوسِ نایجر، پنیسیلیومsp. و آلترناریا آلترناتا در کاغذهای تاریخی
هدف: ارزیابی تأثیر شرایط محیطی اثرگذار(دما، فعالیت آب (aw)،pH، زمان) بر رشد قارچهایِ آسپرژیلوسِ نایجر، پنیسیلیومsp. و آلترناریا آلترناتا. روش/ رویکرد پژوهش: برای گردآوری دادههایِ این تحقیق از مطالعات تجربی استفاده شدهاست؛ بهطوریکه تأثیر جداگانۀ دما از 5 تا 40 درجۀ سلسیوس، تأثیر فعالیت آبی (نیاز رطوبتی) در مقدارهایaw: 0.80, 0.85, 0.90, 0.95, 0.97, 0.98, 0.99، تأثیرغلظت یون هیدروژن(pH)از 3 تا 9، و تأثیر زمان بهمدتِ 168 ساعت بر میزان رشد قارچهای آسپرژیلوسِ نایجر، پنیسیلیوم، و آلترناریا آلترناتا و همچنین اثر متقابل این عوامل برمیزان رشد درشرایط آزمایشگاهی (in vitro)ارزیابی شدهاست. سایر عوامل فرعی مؤثّر در رشد این قارچها ثابت درنظر گرفته شدهاست. همچنین ازآنجاکه کاغذ تاریخی برای انجام این آزمونها در دسترس نبود، نمونهکاغذ صافی مانکتل 393 (سلولز خالص) پیرسازی تسریعی شد و از آن برای انجام آزمونهااستفاده شد. درضمن تمام آزمونها در محیط کشت سیبزمینی دکستروز آگار (PDA) انجام شد. برای تهیۀ سوسپانسیون استاندارد قارچ آسپرژیلوسِ نایجررِقَّت[1]تنظیمشده105×5-1و104×5-1(CFU/ml)و برای قارچهای آلترناریا آلترناتا و پنیسیلیوم 106×1 سلول به ازای هر میلیلیتر سوسپانسیون قارچی (1×106 CFU/ml)است. یافتهها و نتیجهگیری: یافتههای این تحقیق نشان داد که وضعیت مطلوب برای رشد قارچ آسپرژیلوسِ نایجر دمای 30 درجۀ سانتیگراد، فعالیت آبی (نیاز رطوبتی): aw= 0.97، و اسیدیته: pH= 6.5است و وضعیت مطلوب برای رشد قارچ آلترناریا آلترناتا دمای 25 درجۀ سانتیگراد، aw= 0.98، وpH= 6.5 است و وضعیت مطلوب برای رشد قارچ پنیسیلیوم دمای 25 درجۀ سانتیگراد، aw= 0.99، و pH= 6است. دیگر نتیجۀ این تحقیق آن است که عامل فعالیت آبی بیشترین تأثیر را بر میزان رشد شعاعی قارچهای موردمطالعه داشت؛بعدازآن دما و در آخر pH از عوامل مؤثّر بر رشد این قارچها بودند. ازاینرو بهترین و مؤثرترین راه پیشگیری از فرسایش بیولوژیکی در آثار کاغذی، کاهش فعالیت آبی در آنهاست. همچنین اگر کاهش فعالیت آبی در کاغذهای تاریخی با کنترل دما واسیدزدایی همراه شود، روند فرسایش بیولوژیکی ناشی از فعالیت قارچهای موردمطالعه به کمترین میزان کاهش مییابد. [1]- dilution: رقیقشدگی
https://ganjineh.nlai.ir/article_2302_b3499a48e1a0df9dc9067a14d15a9768.pdf
2018-09-23
166
202
10.22034/ganj.2018.2302
کاغذ تاریخی
آسیب بیولوژیک
دما
فعالیت آبی (aw)
غلظت یون هیدروژن (pH)
زمان
آسپرژیلوسِ نایجر
آلترناریا آلترناتا
پنیسیلیوم
سمیه
محسنیان
somaieh11@gmail.com
1
دانشجوی دکتری حفاظت و مرمت اشیاء تاریخی-فرهنگی،دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران.
AUTHOR
مهرناز
آزادی
m.azadi@aui.ac.ir
2
استادیار، دانشکدۀ حفاظت و مرمت آثار، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران
LEAD_AUTHOR
مریم
افشار پور
afsharpour@ccerci.ac.ir
3
دانشیار، عضو هیئتعلمی پژوهشگاه شیمی و مهندسی شیمی ایران، تهران، ایران.
AUTHOR
فرهنگ
مظفر
m.mozaffar@aui.ac.ir
4
دانشیار، عضو هیئتعلمی دانشکدۀ معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت، تهران، ایران.
AUTHOR
منابع
1
قهری، محمد. (1391). عوامل میکروبی آسیبرسان به مواد آرشیوی و کتابخانهای. تهران: سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی جمهوری اسلامی ایران.
2
مقاله
3
قهری، محمد. (1385). «مروری بر عوامل قارچی مخرب کاغذ، آسیبشناسی و راههای پیشگیری و مقابله». مجلۀمرمت و پژوهش،شمارۀ 1، پاییز و زمستان 1385، صص 27-42.
4
پایاننامه
5
امیدی تبریزی، نسیم. (1383). «ارزیابی اثرات ضدقارچی برگ اوکالیپتوس بر روی چند گونۀ شایع درماتوفیت و مقایسۀ آن با گریزئوفولین در شرایط in vitro»،پایاننامۀ کارشناسی ارشد در رشتۀ قارچشناسی پزشکی. شمارۀ 12703. دانشگاه علوم پزشکی ایران.
6
استاندارد
7
مؤسسۀ استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران. (1382). استانداردشمارۀISIRI:106-A1: «شرایط محیطی استاندارد مشروطکردن، مراحل نظارت بر شرایط محیطی و مشروطکردن و آزمون نمونههای آزمونی خمیر کاغذ، کاغذ و مقوا (اصلاحیۀ شمارۀ 1)». چاپ 1.
8
مؤسسۀ استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران. (1374).استانداردشمارۀISIRI:133: «روش نمونهبرداری از کاغذ و مقوا برای آزمون». تجدیدنظر 1.چاپ 2.
9
مؤسسۀ استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران. (1378). استاندارد شمارۀ ISIRI: 4706: «روش تسریع در کهنهشدن کاغذ و مقوا در دمای 80 درجۀ سلسیوس و رطوبت 65 درصد».
10
مؤسسۀ استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران. (1386). استاندارد شمارۀISIRI 9597: «میکروبیولوژی روشهای سترونسازی محیط کشت و وسایل آزمایشگاهی-آیین کار».
11
منابع لاتین
12
Abdel‑Hadi, Ahmed; Naresh,Magan. (2009). “Influence ofphysiological factors on growth, sporulation and ochratoxinA/B production of new Aspergillus ochraceus grouping”.World Mycotoxin Journal, 2(4): pp 429-434.
13
Abdel‑Kareem, Omar.(2010). “Monitoring, controlling and prevention of the fungal deterioration of textile artifacts in the museum of Jordanian heritage”. Mediterranean Archaeology and Archaeometry, 10(2), PP 85-96.
14
Abe, K. (2010). “Assessment of the environmental conditions in a museum storehouse by use of a fungal index”.International Biodeterioration & Biodegradation, 64, pp 32–40.
15
Araujo, Ricardo; Rodrigues, Acacio G; Pina-Vaz, Cidalia. (2004). “A fast, practical and reproducible procedure for thestandardization of the cell density of an Aspergillus suspension”. Journal of Medical Microbiology, 53, pp 783-786.
16
Atanda, S.A.; Pessu, P.O.; Agoda, S.; Isong, I.U.; Adekalu, O.A.; Echendu, M.A.; Falade, T.C. (2011). “Fungi and mycotoxins in stored foods”. African Journal of Microbiology Research, 5(25), pp 4373-4382.
17
Ayerst, G. (1969). “The effects of moisture and temperature on growth and spore germination in some fungi”. Journal of Stored ProductsResearch, 5(2), pp 127-141.
18
Berovic, M. (2003). “Biodeterioration studies on pastels and oil-based paintings”. In: Art, Biology, and Conservation: Biodeterioration of Works of Art.Koestler, Robert. J.; Koestler, Victoria. H.; Charola, A. Elena.; Nieto-Fernandez, Fernando. E. (Eds.). Metropolitan Museum of Art, New York, USA, pp 50–59.
19
Borrego, S.; Guiamet, P.; Gómez de Saravia, S.; Batistini, P.; Garcia, M.; Lavin, P.; Perdomo, I. (2010). “The quality of air at archives and the biodeterioration of photographs”. International Biodeterioration & Biodegradation, 64(2),pp 139-145. https://www.researchgate.net/publication/248436861_The_quality_of_air_at_archives_and_the_biodeterioration_of_photographs.
20
CLSI. (2002).“Reference Method for Broth Dilution Antifungal Susceptibility Testing of Filamentous Fungi”; Approved Standard.CLSI document M38-A [ISBN 1-56238-470-8]. CLSI, Pennsylvania, USA 2002.
21
Dagnas,S.; Onno, B.; Membré, J.M. (2014). “Modeling growth of three bakery product spoilage molds as a function of water activity, temperature and pH”. International Journal of Food Microbiology,1(186),pp 95-104.
22
Dallyn, H. (1978). “Effect of substrate water activity on growth of certain xerophilic fungi”. Ph.D. thesis. South Bank University, London.
23
Dantigny, Philippe; Bensoussan, Maurice; Vasseur, Valerie; Lebrihi, Ahmed; Buchet, Claude; Ismaili-Alaoui, Mustapha; Devlieghere, Frank; Roussos, Sevastianos. (2006). “Standardisation of methods for assessing mould germination: a workshop report”. International Journal of Food Microbiology, 108(2), pp 286‑291.
24
EC, European Commission. (1994). Mycotoxins in human nutrition and health. Agroindustrial research division of the European Commission Directorate-General XII for scientific research and development, 36.
25
Feller, R. L. (1994). “Accelerated aging: Photochemical and thermal aspects”. Getty Conservation Institute.
26
Florian, M. L. (1997). Heritage Eaters: Insects and Fungi in Heritage Collections. James and James (Scientific Publishers) Ltd, London.
27
Florian, Mary-Lou. E. (2004). Fungal Facts: Solving Fungal Problems in Heritage Collections. Archetype Publications, Great Britain. pp 90-97.
28
Gock, Melissa. A.; Hocking, Ailsa.D.;Pitt, John.I.; Poulos, Peter.G. (2003). “Influence of temperature, water activity and pH ongrowth of some xerophilic fungi”. International Journal of Food Microbiology, 81(1),pp 11-19.
29
Goldfarb, Barry; Nelson, Earl. E; Hansen, Everett. M. (1989).“Trichoderma spp.: growth rates and antagonism to Phellinus weirii in vitro”. Mycologia, 81(3), pp 375–381.
30
Gorski, Theodore. W; Ritzert, Roger. W. (1977).“pH Measurements of Agar Culture Media by Using a Flat-Bottom Electrode”. Applied and Environmental Microbiology, 34(2), pp 242–243.
31
Gutarowska, Beata; Rembisz, Daria; Pietrzak, Katarzyna; Skóra, Justyna; Szynkowska, Malgorzata; Gliścińska, Eulalia; Koziróg, Anna. (2012). “Optimization and application of the misting method with silver nanoparticles for disinfection of the historical objects”.International Biodeterioration & Biodegradation, 75, pp 167-175.
32
Haines, John. H.; Kohler, Stuart. A. (1986). “An Evaluation of Ortho-Phenyl Phenol as a Fungicidal Fumigant for Archives and Libraries”. Journal of the American Institute for Conservation, 25(1), pp 49-55.
33
Hidalgo, Yahumila; Borrego, Sofía. (2006). “Aislamiento y caracterización de hongos en documentos de la Biblioteca Nacional “José Martí”. Bibliotecas, online at: http://revistas.bnjm.cu/index.php/anales/article/view/194.Accessed: 11/08/2013.
34
Hocking, Ailsa. D.; Pitt, John.I. (1979). “Water relations of some penicillium species at 25 degrees Celsius”. Transactions of the British Mycological Society, 73(1),pp 141-145. ISO 6588-1. (2005). “Paper, board and pulps -- Determination of pH of aqueous extracts -- Part 1: Cold extraction”.https://www.iso.org/standard/41368.html
35
ISO 18787. (2017). “Foodstuffs - Determination of water activity”. https://www.iso.org/standard/63379.html
36
Konkol, Nick; J McNamara, Christopher; Mitchell, Ralph. (2010). “Fluorometric detection and estimation of fungal biomass on cultural heritage materials”. Journal of Microbiological Methods, 80(2), pp 178‑182.
37
Kowalik,Romuald. (1980). “Microbiodeterioration of library materials”. Part 1, chapters 1-3. Restaurator, 4, pp 99-114.
38
Ljaljević Grbić, Milica;Vukojević, Jelena;Stupar,Miloš.(2008). “Fungal colonization of air-conditioning systems”. Archives of Biological Sciences,60(2), PP 201-206.
39
Magan, N.; Lacey, J. (1984). “Effect of water activity, temperature and substrate on interactions between field and storage fungi”. Transactions of the British Mycological Society(Trans Br Mycol Soc), 82(1), PP 83-93.
40
Marı´n, Sonia; Sanchis, V.; Teixido´, A.; Saenz, R.; Ramos, AntonioJ; Vin˜as, Immaculada; Magan, Naresh. (1996).“Water and temperature relations and microconidial germination of Fusarium moniliforme and Fusarium proliferatum from maize”. Canadian Journal of Microbiology, 42(10), PP 1045–1050.
41
Martens, M.H. J. (2012). Climate risk assessment in museums: degradation risks determined from temperature and relative humidity data. Eindhoven: Technische Universiteit Eindhoven. 51-53.
42
Mesquita, Nuno; Portugal, António;Rodrigues Videira, Sandra Isabel; Rodríguez-Echeverría, Susana; Bandeira, A.M.L; Santos, M.J.A; Freitas, Helena. (2009). “Fungal diversity in ancient documents: a case study on the Archive of the University of Coimbra”. International Biodeterioration and Biodegradation, 63(5), pp 626-629.
43
Michaelsen, Astrid; Pinzari, Flavia; Barbabietola, Nicoletta; Piñar, Guadalupe. (2013). “Monitoring the effects of different conservation treatments on paper-infecting fungi”. International Biodeterioration & Biodegradation, 84,pp 333-341.
44
National Committee for Clinical Laboratory Standards (NCCLS). (1998). “Reference method for broth dilution antifungal susceptibility testing of conidium-forming filamentous fungi: proposed standard”. M38-P, v. 18, no. 13 (Nov. 1998), Wayne, Pa.
45
Nguyen Van Long, Nicolas; Rigalma, Karim; Coroller, Louis; Dadure, Robin; Debaets, Stella; Mounier, Jerome; Vasseur, Valérie. (2017). “Modelling the effect of water activity reduction by sodium chloride or glycerol on conidial germination and radial growth of filamentous fungi encountered in dairy foods”. International journal of food microbiology, 68, pp 7-15.
46
Nielsen, Kristian; Holm, G; P. Uttrup, L; Nielsen, P.A. (2004). “Mould growth on building materials under low water activities. Influence of humidity and temperature on fungal growth and secondary metabolism”. International Biodeterioration & Biodegradation, 54(4), pp 325-336.
47
Nitterus, M. (2000).“Fungi in archives and libraries”.Restaurator, 21(1), pp 25-40
48
Ontario Association of Architects. (2003). OAA Mould Control Practice Guide. Ontario.
49
Parker,Thomas. A.(1988). “Study on integrated pest management for libraries and archives”. volume PGI-88/WS/20. United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO), Paris.
50
Pasanen, Pertti; Kasanen, Jukka-Pekka; Rautiala, Sirpa; Ikäheimo, Marko; Rantamäki, Jouko; Kääriäinen, Hannu; Kalliokoski, Pentti. (2000). “Fungal growth and survival in building materials under fluctuating moisture and temperature conditions”. International Biodeterioration & Biodegradation, 46(2), pp 117-127.
51
Paule-Marina Nanguy, Sidjè; Perrier-Cornet, Jean-Marie; Bensoussan, Maurice; Dantigny, Philippe. (2010). “Impact of water activityof diverse media on spore germination of Aspergillus and Penicillium species”. International journal of food microbiology, 142(1‑2), pp 273-276.
52
Petrikkou, Eva; Rodriguez-Tudela, Juan; Cuenca-Estrella, Manuel; Gómez, Alicia; Molleja, Ana; Mellado, Emilia. (2001). “Inoculum Standardization for Antifungal Susceptibility Testing of Filamentous Fungi Pathogenic for Humans”. Journal of Clinical Microbiology, 39(4),pp 1345-1347.
53
Pinzari, Flavia; Pasquariello, Giovanna; De Mico, Antonella. (2006). “Biodeterioration of paper: a SEM study of fungal spoilage reproduced under controlled conditions”.Macromolecular Symposia. 238(1), pp 57–66.
54
Pitt, John. I.; Hocking, Ailsa. D. (1977). “Influence of solute and hydrogen ion concentration on the water relations of some xerophilic fungi”. Journal of General Microbiology, 101, pp 35–40.
55
Plaza, Pilar; Usall, Josep; Teixidó, Neus; Vinas, Immaculada. (2003). “Effect of water activity and temperature on germination and growth of Penicillium digitatum, P. italicum and Geotrichum candidum”. Journal of Applied Microbiology, 94(4), pp 549-554.
56
Rakotonirainy, Malalanirina; Juchauld, Frederique; Gillet, Martine; Othman-Choulak, Monzer; Lavédrine, Bertrand. (2007). “The Effect of Linalool Vapour on Silver-Gelatine Photographs and Bookbinding Leathers”. Restaurator, 28(2), pp 95-111.
57
Raquel Neves, Eva; Schäfer, Stephan; Phillips, Alan; Canejo, João; Macedo, Maria. (2009).“Antifungal effect of different methyl and propyl paraben mixtures on the treatment of paper biodeterioration”. International Biodeterioration & Biodegradation, 63(3), pp 267-272.
58
Reis-Menezes, A.A.; Gambale, W.; Giudice, M.C.; Shirakawa, M.A. (2011). “Accelerated testing of mold growth on traditional and recycled book paper”. International Biodeterioration & Biodegradation, 65, pp 423-428.
59
Schleibinger, Hans; Laussmann, D; Bornehag, C-G; Eis, D; Rueden, H. (2008). “Microbial volatile organic compounds in the air of mold and mold-free indoor environments”. Indoor Air, 18(2), pp 113-124.
60
Shamsian, A.; Fatah, Abdolmajid; Mohajeri, Masood; Ghazvini, Kiarash. (2006). “Fungal contaminations in historical manuscripts at Astan Quds Museum Library, Mashhad, Iran”. International Journal of Agriculture & Biology, 8(3), pp 420-422.
61
Sidhu,G.S.(2002). “Mycotoxin Genetics and Gene Clusters”. European journal of Plant Pathology, 108(7), PP 705-711.
62
Strzelczyk, Alicja.B. (2004). “Observations on aesthetic and structural changes induced in Polish historic objects by microorganisms”. International Biodeterioration and Biodegradation, 53(3), PP 151-156.
63
Viitanen, H.A.; Bjurman, J. (1995). “Mould growth on wood under fluctuating humidity conditions”. Material und Organismen, 29(1), PP 27-46.
64
Zajic, J. E.; Inculet, I. I.; Martin, P. (1982). “Basic concepts in microbial aerosols”. In: Space and terrestrial biotechnology.vol 22, Fiechter A, (editor). Berlin: Akademie-Verlag.PP 51-91.
65
Zotti, Mirca; Ferroni, Alice; Calvini, P. (2008). “Microfungal biodeterioration of historic paper: preliminary FTIR and microbiological analysis”. International Biodeterioration & Biodegradation, 62(2), PP 186-194.
66
Zotti, Mirca; Ferroni, Alice; Calvini, P., (2011). “Mycological and FTIR analysis of biotic foxing on paper substrates”. International Biodeterioration and Biodegradation, 65(4), PP 569-578. (in Polish). In: Zyska, B., Zakowska, Z. (Eds.), Microbiology of Materials. Polytechnic of Lodz, Lodz.
67