ORIGINAL_ARTICLE
واکاوی نقش و جایگاه کمپانی برادران تومانیانتس در وضعیت اقتصادی-تجاری ایران عصر قاجار
ایران دورۀ قاجار درنتیجۀ برخورد مستقیم با دنیای بیرونی و بهخاطرِ داشتن موقعیت مناسب تجاری، گامی به نظام اقتصاد جهانی نزدیکتر و کشور به بازاری برای فروش کالاهای خارجی تبدیل شد. تغییر در مسیرها و طرفهای تجاری ایران قرن نوزدهم، نقش و کارکرد تجار و صرافان، ازجمله تومانیانتس را گسترش داد. کمپانی برادران ارمنی تومانیان ازجمله نهادهای اقتصادیای بود که با فعالیت در زمینههای مختلف حملونقل و تأسیس تجارتخانه، امور رفاهی و عمرانی، صنایع، بانکداری، و کشاورزی –بهویژه در نیمۀ شمالی کشور و با روسیۀ تزاری– در امور اقتصادی کشور فعالیت میکرد. هدف: هدف این پژوهش تبیین عملکرد کمپانی برادران تومانیانتس در ساختار اقتصادی- تجاری ایران دورۀ قاجار و نقش آنان در وضعیت سرمایهداری کشور است. روش و رویکرد: این پژوهش با رویکردی توصیفی-تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانهای و اسناد آرشیوی تهیه شدهاست. یافتهها و نتایج: کمپانی تومانیانتس فعالیت گستردۀ اقتصادی، توان مالی بالا و همینطور استقلال نسبی داشت؛ ولی برخی عوامل از قبیل بیثباتی و ضعف سیاسی-اقتصادی، فقدان حمایت دولتی، تمایل نداشتن به سرمایهگذاری، سلطۀ رقبای خارجی، نگرش استعماری غرب، و فقدان سیاستگذاری روشن اقتصادی مانع از آن شد که این کمپانی نقش تأثیرگذاری در عرصۀ اقتصاد کشور و ورود به سرمایهداری داشته باشد؛ بنابراین درنهایت با اقدامهای خود، بر وابستگی بیشتر به سرمایه و کالای خارجی افزود.
https://ganjineh.nlai.ir/article_2234_a0cd07f07bbc7308b0046490d4d285e4.pdf
2017-10-23
6
29
تومانیانتس
قاجار
صرافی و بانکداری
وابستگی اقتصادی
روسیه
نصرالله
پورمحمدی املشی
poor_amlashi@yahoo.com
1
دانشیار گروه تاریخ دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) قزوین
AUTHOR
مسعود
آدینه وند
masoud.adineh66@yahoo.com
2
دانشجوی دکتری دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین
LEAD_AUTHOR
اسناد:
1
سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران (ساکما):
2
سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران (ساکما)، ش سند 2973/293، ش بازیابی 11601/1/13.
3
سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران (ساکما)، ش سند 6138/293، ش بازیابی 14769/1/13.
4
سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران (ساکما)، ش سند 1078/240، ش بازیابی 1078/1/13.
5
سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران (ساکما)، ش سند 4078/340، ش بازیابی 4073/1/13.
6
سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران (ساکما)، ش سند 2438/290، ش بازیابی 2438/1/13.
7
سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران (ساکما)، ش سند 23421/240، ش بازیابی ندارد.
8
سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران (ساکما)، ش سند 14874/240، ش بازیابی 14784/1/13.
9
سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران (ساکما)، ش سند 48430/240، ش بازیابی 48430/1/13.
10
سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران (ساکما)، ش سند 1025/293، ش بازیابی 9614/12.
11
سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران (ساکما)، ش سند 18139/240، ش بازیابی 17997/1/13.
12
سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران (ساکما)، ش سند 7620/240، ش بازیابی 7620/1/13.
13
کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی (کمام):
14
کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی (کمام)، دوره 4، کارتن30، ج16، پروندۀ 43.
15
کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی (کمام)، دوره 4، کارتن30، ج16، پروندۀ 64.
16
کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی (کمام)، دوره 4، کارتن30، ج16، پروندۀ 87.
17
کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی (کمام)، دوره 4، کارتن30، ج16، پروندۀ 94.
18
ادارۀ اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجه (استادوخ):
19
ادارۀ اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجه (استادوخ)، سال 1323ق، کارتن 26، پروندۀ 5، ص 12.
20
ادارۀ اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجه (استادوخ)، سال 1328ق، کارتن 51، پروندۀ 5، ص 9.
21
کتب فارسی
22
آدمیت، فریدون. (1985). ایدئولوژی نهضت مشروطیت ایران. (ج1). سوئد: کانون کتاب ایران.
23
احتشامالسلطنه. (1363). خاطرات احتشامالسلطنه. (محمدمهدی موسوی، کوششگر). تهران: زوار.
24
اسناد محرمانۀ وزارت خارجۀ انگلیس.(ج3). (1377). (جواد شیخالاسلامی، مترجم). تهران: بنیاد موقوفات دکتر افشار.
25
اشرف، احمد. (1359). موانع تاریخی رشد سرمایهداری در ایران: دورۀ قاجار. تهران: زمینه.
26
افشار، ایرج (1359). اوراق تازهیاب از مشروطیت. تهران: جاویدان.
27
امینالدوله، میرزاعلیخان. (1354). سفرنامه. تهران: توس.
28
انتنر. مروین. (1369). روابط بازرگانی روس و ایران. (احمد توکلی، مترجم). تهران: بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار.
29
اوبن. اوژن. (1362). ایران امروز: 7-1906م. (علیاصغر سعیدی، مترجم). تهران: زوار.
30
ایوانف، م. س. (1356). تاریخ نوین ایران. (هوشنگ تیزابی، مترجم). تهران: طوفان.
31
بارییر. ج. (1363). اقتصاد ایران. تهران: مرکز تحقیقات حسابداری و حسابرسی.
32
بایبوردیان، واهان. (1357). نقش ارامنه در تجارت بینالمللی تا پایان سدۀ هفدهم. (ادیک باغدارساریان، مترجم). تهران: بینا.
33
بزرگامید، ابوالحسن. (1363). از ماست که بر ماست. تهران: دنیای کتاب.
34
بهرامی، عبدالله. (1363). خاطرات: از آغاز ناصرالدینشاه تا آخر کودتا[ی رضاخان]. تهران: علمی.
35
تاریخچۀ سیسالۀ بانک ملی ایران. (1338). تهران: بانک ملی ایران.
36
ترابی فارسانی، سهیلا. (1384). تجار، مشروطیت و دولت مدرن. تهران: نشر تاریخ ایران.
37
تیموری، ابراهیم. (1332). عصر بیخبری. تهران: اقبال.
38
جکسن، ویلیامز. (1352). سفرنامه: ایران گذشته و حال. (فریدون بدرهای و منوچهر امیری، مترجمان). تهران: خوارزمی.
39
جمالزاده، محمدعلی. (1384). گنج شایگان: اوضاع اقتصادی ایران. تهران: سخن.
40
جورابچی، محمدتقی. (1386). خاطرات: حرفی از هزاران که اندر عبارت آید. (علی قیصری، کوششگر). تهران: نشر تاریخ ایران.
41
حاجسیاح. (1356). خاطرات. (حمید سیاح، کوششگر). (سیفالله گلکار، مقدمهنویس). تهران: امیرکبیر.
42
دانشپور، عبدالحسین. (بیتا). بانک شاهنشاهی و امتیاز. بیجا: نامۀ مظفر.
43
دولتآبادی، یحیی. (1362). حیات یحیی. (ج4). تهران: عطار.
44
رزاقی، ابراهی. (1367). اقتصاد ایران. تهران: نی.
45
رواسانی، شاپور. (1388). دین و حکومت در ایران. تهران: امیرکبیر.
46
روشن، محمد. (1352). مشروطۀ گیلان: از یادداشتهای رابینو. رشت: صدری.
47
سایکس، سرپرسی. (1363). سفرنامه: ده هزار مایل در ایران. (حسینعلی سعادت نوری، مترجم). تهران: لوجه.
48
سپهر، عبدالحسینخان. (1368الف). یادداشتهای ملکالمورخین. (عبدالحسین نوایی، کوششگر). تهران: زرین.
49
سپهر، عبدالحسینخان. (1368ب). مرآة الوقایع مظفری. (عبدالحسین نوایی، کوششگر). تهران: زرین.
50
سوئیزی، پل و دیگران. (1357). شرکتهای چندملیتی و کشورهای توسعهنیافته. (سعید رهنما، مترجم). تهران: بهاران.
51
سوداگر، محمد. (1359). نظام ارباب-رعیتی در ایران. تهران: پازند.
52
سیف، احمد. (1373). اقتصاد ایران در قرن نوزدهم. تهران: چشمه.
53
شاهدی، مظفر. (1381). تاریخ بانک استقراضی روس در ایران. تهران: مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجه.
54
ـــــــــــــــــ. (1387). تاریخ بانک شاهنشاهی ایران. تهران: بانک مرکزی، پژوهشکدۀ پولی و بانکی.
55
شریعتزاده، اصغر. (1371). فرهنگ مردم شاهرود. تهران: علمی و فرهنگی.
56
عبدالرؤف، میرزا سراجالدین. (1369). تحف بخارا. (محمد اسدیان، کوششگر). تهران: بوعلی.
57
عیسوی، چارلز. (1369). تاریخ اقتصادی ایران. (یعقوب آژند، مترجم). تهران: گستره.
58
عینالسلطنه، قهرمانمیرزا. (1374). روزنامۀ خاطرات. (ج5). (منوچهر سالور و ایرج افشار، گردآورندگان). تهران: اساطیر.
59
فاتح، مصطفی. (1309). پول و بانکداری. تهران: مطبعۀ روشنایی.
60
فخرایی، ابراهیم. (1352). گیلان در انقلاب مشروطه. تهران: جیبی.
61
فشاهی، محمدرضا. (1360). تکوین سرمایهداری در ایران. تهران: گوتنبرگ.
62
فوران، جان. (1388). مقاومت شکننده. (احمد تدین، مترجم). تهران: رسا.
63
مظفرالدین قاجار، شاه ایران. (1390). سفرنامۀ سوم مظفرالدینشاه به فرنگ. (محمدنادر نصیری مقدم، کوششگر). تهران: کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی.
64
کاساکوفسکی. آ. و. (1355). خاطرات. (عباسقلی جلی، مترجم). تهران: سیمرغ.
65
کاظمزاده، فیروز. (1354). روس و انگلیس در ایران ۱۸۶۴-۱۹۱۴ :پژوهشی دربارۀ امپریالیسم. (منوچهر امیری، مترجم). تهران: جیبی.
66
کرزن، جورج. (1373). ایران و قضیۀ ایران. (ج1و2). (غلامعلی وحید مازندرانی، مترجم). تهران: علمی و فرهنگی.
67
گزارش ایران به سال ۱۳۰۵ق./۱۸۸۷م. از یک سیاح روس. (1363). (مترجم، عبدالله). (محمدرضا نصیری، کوششگر). تهران: طهوری.
68
لمبتون، آ. س. (1375). ایران عصر قاجار. (سیمین فصیحی، مترجم). تهران: جاودان خرد.
69
لیتن، لرد. (1367). ایران از نفوذ مسالمتآمیز تا تحتالحمایگی. (مریم میراحمدی، مترجم). تهران: معین.
70
مجد، محمدقلی. (1387). قحطی بزرگ. (محمد کریمی، مترجم). تهران: مؤسسۀ مطالعات و پژوهشهای سیاسی.
71
محبوبی اردکانی، حسین. (2537). تاریخ مؤسسات تمدنی جدید در ایران. (ج2). تهران: دانشگاه تهران.
72
محمدی، ولیالله. (1347). بانک و عملیات بانکداری. تهران: مؤسسۀ عالی حسابداری.
73
محمدی، ولیالله. (1345). سازمان بانکی ایران. تهران: مؤسسۀ عالی حسابداری.
74
معتضد. خسرو. (1366). حاج امینالضرب: تاریخ تجارت و سرمایهگذاری در ایران. تهران: جانزاده.
75
ناطق، هما. (1373). بازرگانان. تهران: توس.
76
ولی، عباس. (1380). ایران پیش از سرمایهداری. (حسن شمسآبادی، مترجم). تهران: مرکز.
77
هوویان، آندرانیک. (1380). ارمنیان ایران. تهران: قومس.
78
مقالهها:
79
بیات، کاوه. (1375). «بانک در ایران». دانشنامۀ جهان اسلام. (ج2). (غلامعلی حداد عادل، ناظر). تهران: بنیاددایرةالمعارف اسلامی.
80
تشکری بافقی، علیاکبر. (1389). «نهاد صرافی و کارکرد تجارتخانۀ جمشیدیان در دورۀ قاجار». تاریخ ایران. ش5، بهار 89، صص2-23.
81
حاضری، علیمحمد و رهبری، هادی. (1385). «بررسی ماهیت طبقاتی تجار در دورۀ قاجار». جامعهشناسی. ش25، بهار 85، صص66-92.
82
شاهدی، مظفر. (1390). «رقابت بانک شاهنشاهی ایران با صرافان ایرانی». تاریخ روابط خارجی. شمارۀ46، بهار90، صص129-158.
83
قیصری، علی. (1389). «تاجران بدون مرز».چاپشده در کتاب:جنگ و صلح در ایران دورهی قاجار و پیامدهای آن در گذشته و اکنون. (حسن افشار، مترجم). تهران: مرکز. صص309-353.
84
لاتین:
85
Issawi, charles. (1983). “Iranian Traders (1800-1906)”.Iranian studies. XVI, Nos, 3-4 (Summer Autumn 1983), pp 229-241.
86
ORIGINAL_ARTICLE
پژوهشی درباره ماهیت «خزانۀ حجت» در تشکیلات دیوانی غزنویان
هدف تحقیق:هدف پژوهش حاضر بازبینی ماهیت تشکیلاتی است که ازسوی پژوهشگران با نام «خزانه حجت» در سازمان حکومتی غزنویان پذیرفته شدهاست. مطابق این دیدگاه خزانهای ایجاد شده بود که تنها به گونهای از اسناد به نام «حجت» اختصاص داشتهاست. این پژوهش با هدف بررسی وجود ماهوی این تشکیلات انجام شدهاست. روش و رویکرد: گردآوری مطالب در این پژوهش به شیوه کتابخانهای و اسنادی است. همچنین تلاش میشود تا با استفاده از روش تحلیل محتوای عناصر واژگانی در تاریخ بیهقی -تنها اثری که عبارت «خزانه حجت» در آن بهکار رفتهاست- و یافتههای کمی و کیفی بهدستآمده، فرضیه پژوهش مورد آزمون قرار گیرد. دستاورد و یافتهها: نتایج این تحقیق نشان میدهد که بازخوانی پژوهشگران از عبارت «خزانه حجت» در تاریخ بیهقی پایه استواری ندارد و بدینترتیب اذعان به وجود خزانهای مختص به «حجت» (بهعنوان نوعی از اسناد)، مولود قرائت نادرستی از کتاب اخیر بودهاست.
https://ganjineh.nlai.ir/article_2235_f53e4ca798b12fe9d8294614b5fbbcb2.pdf
2017-10-23
30
45
خزانۀ حجت
تاریخ بیهقی
دیوانسالاری غزنویان
اسناد
آرشیو
یزدان
فرخی
y_farrokhi@pnu.ac.ir
1
استادیار گروه تاریخ دانشگاه پیام نور
LEAD_AUTHOR
ابنفندق، علیبنزید بیهقی. (1361). تاریخ بیهق. (احمد بهمنیار، مصحح). تهران: فروغی.
1
انوری، حسن. (1382). فرهنگ بزرگ سخن. تهران: سخن.
2
انوری، حسن. (1376). اصطلاحات دیوانی در دوره غزنوی و سلجوقی. تهران: سخن.
3
بهار، محمدتقی. (1386). سبکشناسی. (ج2). تهران: امیرکبیر.
4
بیهقی، ابوالفضل. (1390). دیبای دیداری: متن کامل تاریخ بیهقی. (محمدجعفر یاحقی و مهدی سیدی، مصححان). تهران: سخن.
5
بیهقی، ابوالفضل. (1383). تاریخ بیهقی. (علیاکبر فیاض، مصحح). (محمدجعفر یاحقی، کوششگر). مشهد: دانشگاه فردوسی.
6
بیهقی، ابوالفضل. (1377). تاریخ بیهقی. (جعفر مدرس صادقی، کوششگر). تهران: مرکز.
7
بیهقی، ابوالفضل. (1373). تاریخ بیهقی. (ج3). (خلیل خطیب رهبر، کوششگر). تهران: مهتاب.
8
تنکابنی، حمید. (1383). درآمدی بر دیوانسالاری در ایران. تهران: علمی فرهنگی.
9
ثواقب، جهانبخش. (1385). روش تحقیق با تأکید بر تاریخ. شیراز: نوید شیراز.
10
جوینی، عطاملک. (1385). تاریخ جهانگشای جوینی. (محمد قزوینی، مصحح). تهران: دنیای کتاب.
11
جوینی، منتجبالدین بدیع. (1384). عتبةالکتبه. (علامة قزوینی، مصحح). تهران: اساطیر.
12
حسینی کازرونی، احمد. (1383). گزیده تاریخ بیهقی: خزانۀ حجت همراه با شرح، توضیحات و معانی لغات. تهران: زوار.
13
خوارزمی، محمدبناحمد. (1362). ترجمه مفاتیحالعلوم نگارشیافته بین سالهای ۳۶۷-۳۷۲ ه.ق. (حسین خدیوجم، مترجم). (ویرایش دوم). تهران: علمی فرهنگی.
14
داعیالاسلام، سید محمدعلی. (1363). فرهنگ نظام. تهران: حیدری.
15
دهخدا، علیاکبر. (1377). لغتنامه دهخدا. (ج7). تهران: دانشگاه تهران.
16
دیانی، محمدحسین. (1377). مقدمهای بر آرشیو. مشهد: دانشگاه فردوسی.
17
زمخشری، محمودبنعمر. (1843م) مقدمةالادب. (یوهانسگدفرید وتزاشتاین، مصحح). لبسیا: انبروسیوس ابنبارت.
18
طوسی، خواجه نظامالملک. (1387). سیرالملوک یا سیاستنامه. (هیوبرت دارک، مصحح). تهران: علمی فرهنگی.
19
فدایی عراقی، غلامرضا. (1377). مقدمهای بر شناخت اسناد آرشیوی. تهران: سمت.
20
قائممقامی، جهانگیر. (1350). مقدمهای بر شناخت اسناد تاریخی. تهران: انجمن آثار ملی.
21
کرمینی، علیبنمحمد. (1385). تکملةالاصناف: فرهنگ عربی-فارسی از قرن ششم هجری. (ج1). (علی رواقی و زلیخا عظیمی، کوششگران). تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
22
گردیزی، عبدالحی. (1363). زینالاخبار. (عبدالحی حبیبی، مصحح). تهران: دنیای کتاب.
23
معین، محمد. (1379). فرهنگ فارسی. (ج1). تهران: امیرکبیر.
24
میراحمدی، مریم. (1368). نظام حکومت ایران در دوران اسلامی. تهران: موسسة مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
25
ناصرخسرو. (1357). دیوان اشعار حکیم ناصرخسرو قبادیانی. (ج1). (مجتبی مینوی و مهدی محقق، مصحح). تهران: موسسة مطالعات اسلامی دانشگاه مک گیل.
26
شمس منشی، محمدبنهندوشاه نخجوانی. (1964-1976). دستورالکاتب فی تعیینالمراتب. (عبدالکریم علیاوغلی علیزاده، مصحح). مسکو: دانش.
27
همدانی، رشیدالدین فضلالله. (1373). جامعالتواریخ. (محمد روشن و مصطفی موسوی، مصححان). تهران: البرز.
28
مقاله
29
امیری خراسانی، احمد؛ غلامی، مجاهد. (1385). «درنگی بر برخی از آداب و رسوم دربار غزنه با تکیه بر تاریخ ابوالفضل بیهقی». مجلۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی (دانشگاه اصفهان)، دورة2، شمارة 47، زمستان، صص 41-68.
30
شعبانزاده، بهمن. (1392). «تقدیر سیاست و اجتماع در دیبای خسروانی». ماهنامه علوم اجتماعی، دیماه، شمارة 70، صص39-47.
31
عزیزی، غلامرضا. (1390). «بررسی تعریف سند از دیدگاههای گوناگون». فصلنامه گنجینة اسناد، سال 21، دفتر 1، بهار، صص120-151.
32
کیانی هفتلنگ، کیانوش. (1386). «سند و اسناد ملی در گفتگو با: منصوره اتحادیه، کیانوش کیانی هفتلنگ و مسعود کوهستانینژاد». کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، شمارة 111، مرداد، صص12-19.
33
مجموعهمقاله
34
اشعری، علیاکبر.(1390). مقدمه مقاله «مدیریت اسناد الکترونیکی». در: مجموعهمقالات نخستین همایش ملی آرشیوی ایران. (غلامرضا عزیزی، کوششگر). تهران: کتابدار و سازمان اسناد و کتابخانة جمهوری اسلامی ایران.
35
برگ نیسی، نادیا. (1390). «خزانه». در: دانشنامه جهان اسلام. (غلامعلی حداد عادل، ناظر). تهران: بنیاد دانشنامة جهان اسلام. (ج15، صص453-460).
36
رکنی یزدی، محمدمهدی. (1386). «دیوان رسالت و آیین دبیری از خلال تاریخ بیهقی». در کتاب: یادنامة ابوالفضل بیهقی: مجموعه سخنرانیهای مجلس بزرگداشت ابوالفضل بیهقی: مشهد 21 تا 25 شهریور 1349. (محمدجعفر یاحقی، کوششگر). مشهد: دانشگاه فردوسی. (صص197-222).
37
صمیعی، میترا. (1381). «آرشیو». در: دائرةالمعارف کتابداری و اطلاعرسانی. (عباس حری، ناظر). تهران: کتابخانة ملی جمهوری اسلامی ایران. (ج1، صص19-25).
38
کاظمآبادی، محمد. (1391). «دفتر اسناد رسمی». در: دانشنامه جهان اسلام. (غلامعلی حداد عادل، ناظر). تهران: بنیاد دانشنامة جهان اسلام. (ج17، صص831-836).
39
محقق، مهدی. (1386). «برخی از اصطلاحات اداری و دیوانی در تاریخ بیهقی». در کتاب: یادنامه ابوالفضل بیهقی: مجموعه سخنرانیهای مجلس بزرگداشت ابوالفضل بیهقی: مشهد 21 تا 25 شهریور 1349. (محمدجعفر یاحقی، کوششگر). مشهد: دانشگاه فردوسی. (صص457-472).
40
ORIGINAL_ARTICLE
چالشهای زناشویی و طلاق در ایران به روایت اسناد (1300-1320ش)
هدف:دو هدف این پژوهش، یکی واکاوی میزان طلاق در ایران طی دهههای نخست قرن14ش بهصورت توصیف کمّی، و دیگری، بررسی علل عمده گسست پیوند زناشویی طی همان برهه زمانی بهعنوان دوره تقریباً سنّتی و پیشامدرن ایران است. روش/رویکرد پژوهش:برای نیل به این مقصود، از روش ترکیبی مبتنیبر رهیافتهای کمّی و کیفی استفاده شدهاست. روش و ابزار گردآوری اطّلاعات، مطالعة کتابخانهای و اسنادی بودهاست. دادههای پژوهش، ازطریق فیشبرداری از اسناد عمدتاً منتشرنشده و بعضاً نیز مدارک منتشرشده کمیاب، استخراج شدهاست. یافتههای پژوهش: یافتهها حاکی از این است که، میزان طلاق در ایران طی آن برهه زمانی زیاد بود و علل اصلی آن را باید در معضلات فرهنگی منبعث از اندیشة سنّتی مردسالار جستجو کرد؛ همچنین، چالشهای اجتماعی و مشکلات اقتصادی نیز در این زمینه نقش زیادی داشت.
https://ganjineh.nlai.ir/article_2236_6d3e6589d6939d45aff264e63c41f436.pdf
2017-10-23
42
46
ایران
دوره پهلوی
طلاق
زناشویی
خانواده
محمدحسن
پورقنبر
mpourghanbar8@gmail.com
1
دانشجوی دکتری تاریخ ایران بعد از اسلام دانشگاه شهید بهشتی
LEAD_AUTHOR
محمدعلی
اکبری
akbari_39@yahoo.com
2
استاد گروه تاریخ دانشگاه شهید بهشتی
AUTHOR
اسناد
1
موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران (مُتما): 147957-0-0ق؛ 131459-0-0ق؛ 18592-0-0ق؛ 160-561-3م؛
2
78-561-3م؛ 40-41-3م؛ 398-561-3م؛ 246-27-3م؛ 194-27-3م؛ 68-120-4م؛ 247-856-4م؛
3
232-29-4م؛ 181-192-4م؛ 230-303-4م؛ 17-924-4م؛ 124-27-3م؛ 6-400-4م؛ 132-27-3م؛
4
12-17-3م؛ 222-27-3م؛ 332-178-4م؛ 391-561-3م؛ 20-1821-11م؛ 689-561-3م؛ 8-631-3م؛
5
147-720-4م؛ 36-639-4م؛ 678-561-3م؛ 113-561-3م؛ 432-561-3م؛ 407-41-3م؛ 4-667-3م؛ 30-413-3م؛ 18935-0-0ن؛ 67-2001-114و.
6
آزاد ارمکی، تقی. (1386). جامعهشناسی خانوادة ایرانی. تهران: سمت.
7
اتحادیه، منصوره؛ روحی، سعید. (1385). در محضر شیخ فضلالله نوری (اسناد حقوقی عهد ناصری). (ج1و2). تهران: نشر تاریخ ایران.
8
اعزازی، شهلا. (1376). جامعهشناسی خانواده. تهران: انتشارات روشنگران و مطالعات زنان.
9
بهنام، جمشید؛ راسخ، شاپور. (1348). مقدمهای بر جامعهشناسی ایران. تهران: شرکت سهامی انتشارات خوارزمی.
10
شیخرضایی، انسیه؛ آذری، شهلا. (1377). گزارشهای نظمیه از محلات طهران: راپورت وقایع مختلفة محلات دارالخلافه. (ج1و2). تهران: سازمان اسناد ملی ایران.
11
فربرن، مایلز. (1394). تاریخ اجتماعی: مسائل، راهبردها و روشها. (ابراهیم موسیپور و محمدابراهیم باسط، مترجمان). تهران: سمت.
12
فرخجسته، هوشنگ. (1382). کتاب ایران: خانواده. تهران: مرکز مطالعات فرهنگی.
13
فوربز-لیث، فرانسیس. (1366). خاطرات مباشرِ انگلیسیِ سردار اکرم. (حسین ابوترابیان، مترجم). تهران: اطلاعات.
14
نوری، مصطفی. (1389). اسناد مازندران در دورة رضاشاه (مجلس ششم تا دوازدهم شورای ملی). تهران: کتابخانه مجلس.
15
مقاله
16
حسنی، محمدحسین. (1389). «درآمدی به روششناسی تلفیقی در پژوهشهای میانرشتهای علوم اجتماعی». فصلنامه مطالعات میانرشتهای در علوم انسانی، دوره دوم، شمارة4، صص137-153.
17
محمدپور، احمد و دیگران. (1389). «روشهای تحقیق ترکیبی بهعنوان سومین جنبش روششناختی: مبانی نظری و اصول علمی». مجله جامعهشناسی کاربردی، سال 21، شماره پیاپی 38، صص77-100.
18
نشریات و مدارک آرشیوی
19
بلدیه طهران، (1312ش). «سرشماری نفوس شهر طهران در سنوات1262و1270و1301و1311». تهران: مطبعه مجلس.
20
مجله سرشماری اصفهان، (1326ش). ادارهکل آمار و ثبتاحوال وزارت کشور. بیجا: چاپخانه بانک ملی ایران.
21
نشریه فکر آزاد، (1302ش)، شمارة76.
22
نشریه مجموعه حقوقی، (1322ش)، شمارة7.
23
ORIGINAL_ARTICLE
دگرگونیهای ساختاری شهر سنندج با تکیه بر ویژگیهای اجتماعی-اقتصادی
هدف: بررسی ویژگیهای دموگرافیک(1) و دگرگونی کیفی-آموزشی و جنسی شهر سنندج در بازۀ زمانی 1320-1357.روش و رویکرد پژوهش: روش پژوهش حاضر تاریخی است و با رویکرد تاریخ اجتماعی و بر مبنای منابع کتابخانهای، اسنادی و نشریات به تبیین مسئلۀ محوری پژوهش پرداخته شدهاست.یافتهها و نتایج پژوهش: در این پژوهش دگرگونی اجتماعی شهر سنندج در دورۀ پهلوی دوم با تکیه بر تحولات جمعیتی این شهر بررسی شد. برای تبیین هرچهبهتر مسئلۀ پژوهش، از چند منظر به این مسئله پرداخته شد. در این راستا، ابتدا فضای کالبدی شهر سنندج و تحولات آن بررسی شد. سپس به امکانات شهری سنندج از قبیل مراکز آموزشی، بهداشتی، مالی و تفریحی و تأثیر آنها بر مردم توجه شد. در ادامه ویژگیهای جمعیتی سنندج در این دوران و تحولات و تحرکات جمعیتی آن -یعنی محوریترین مسئلۀ پژوهش حاضر- بررسی شد. با بررسی تحولات کیفی-آموزشی و جنسیتی، این نکته آشکار شد که زنان با برخورداری از امکانات آموزشی، رفتهرفته بهصورت یکی از گروههای اجتماعی فعال شهری درآمدند. در مبحث ویژگیهای اقتصادی جمعیت، به مسئلۀ شهریشدن نسبی مشاغل در سنندج توجه شد. سنندج درنتیجۀ این دگرگونیها بهصورت شهری صنعتی درنیامد، بلکه شکل خدماتی پیدا کرد.
https://ganjineh.nlai.ir/article_2237_a329ffa40ef96d0171f9678e3d2bf423.pdf
2017-10-23
64
81
سنندج
دولت پهلوی دوم
دگرگونی جمعیت
ساختار اجتماعی
محمد تقی
مختاری
mokhtari@khu.ac.ir
1
استادیار گروه تاریخ / دانشگاه خوارزمی
AUTHOR
فواد
پور آرین
pour721@gmail.com
2
دانشیار گروه تاریخ / دانشگاه خوارزمی
AUTHOR
سید برهان
تفسیری
tafsiri62@yahoo.com
3
دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی / دانشگاه خوارزمی
LEAD_AUTHOR
اسناد
1
سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران مرکز تهران(ساکما تهران): 4804-293؛ 14982-240؛ 75324-240؛ 45694-240.
2
سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران مرکز همدان(ساکما همدان): 3127-293-91؛ 3088-293-91؛ 3085-293-91؛ 3088-293-91؛ 3085-293-91؛ 2998-293-91.
3
آلتِن، ایوان. (1394). طرح هادی شهر سنندج. (شاهو کشاورزی، مترجم). سنندج: کالج.
4
ازکیا، مصطفی. (1381). جامعهشناسی توسعه. تهران: کلمه.
5
ایازی، برهان. (1360). آئینه سنندج. تهران: پیام.
6
حبیبی، کیومرث؛ پوراحمد، احمد. (1384). توسعه کالبدی- فضایی شهر سنندج با استفاده ازGIS. سنندج: دانشگاه کردستان.
7
حسامیان، فرخ؛ اعتماد، گیتی؛ حائری، محمدرضا. (1363). شهرنشینی در ایران. تهران: آگاه.
8
حیرت سجادی، سید عبدالحمید. (1395). سنندج قدیم. سنندج: انتشارات کردستان.
9
روشه، گی. (1380). تغییرات اجتماعی. (دکتر منصور وثوقی، مترجم). ویرایش دوم. تهران: نی.
10
سروش آریامهر. (1355). سنندج: انجمن شهرستان سنندج.
11
سنندجی، میرزا شکرالله. (فخرالکتاب). (1366). تحفه ناصری در تاریخ و جغرافیای کردستان. تهران: امیرکبیر.
12
مردوخ کردستانی، محمد. (بیتا). تاریخ مردوخ: تاریخ کرد و کردستان. بیجا: چاپخانۀ ارتش.
13
وقایعنگار کردستانی، علیاکبر. (1381). جغرافیا و تاریخ کردستان: (حدیقه ناصریه و مرآت الظفر). (محمدرئوف توکلی، کوششگر). تهران: توکلی.
14
گزارشها و سالنامهها
15
دفتر برنامهوبودجۀ استان کردستان. (1354). سیمای کلی استان کردستان: جداول پیشرفت عملیات طرحهای خاص ناحیهای در سال 1353. سنندج: دفتر برنامهریزی و بودجۀ استان کردستان.
16
سازمان برنامهوبودجه. (1354). اطلاعاتی درزمینه طرحهای عمرانی استان کردستان. تهران: سازمان برنامهوبودجه.
17
سازمان برنامهوبودجه. (1362). خلاصه گزارش وضع موجود استان کردستان. تهران: دفتر هماهنگی امور مناطق.
18
سازمان برنامهوبودجه. (1354). گزارش شناسایی استان کردستان. تهران: دفتر مطالعات ناحیهای.
19
سالنامه شهرداریها. (1345). تهران: اتحادیۀ شهرداریهای ایران.
20
سالنامه و آمار 1315 و 1316.
21
سرشماری عمومی نفوس و مسکن، سالهای 1335، 1345 و 1355، سنندج.
22
گروه بتا. (1352). گزارش ارزیابی و تکمیلی بر طرح مطالعات جامع توسعه اقتصادی و اجتماعی گروه بتا درمورد استان کردستان. سنندج: دفتر برنامهریزی و بودجه استان کردستان.
23
موسسۀ مطالعات و تحقیقات اجتماعی. (1349). بررسی نتایج اصلاحات ارضی در هفت منطقه: موضوع طرح شماره 1804. تهران: دانشگاه تهران.
24
روزنامه
25
روزنامۀ اطلاعات، شمارۀ22، (16شهریور1305)؛ شمارۀ 120، 14دی1305، ص3؛ شمارۀ8500، (17مهر1333).
26
هفتهنامۀ ندای غرب، شمارۀ761، (6اسفند1345)؛ شمارۀ910، (19بهمن1348)؛ شمارۀ1051، (7دی1351).
27
منابع اینترنتی
28
«صداوسیمای مرکز کردستان، روابطعمومی، تاریخچۀ مرکز». بازیابی (20 اردیبهشت1396) از:
29
http://kurdistan.irib.ir/pr
30
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی شیوههای ساماندهی اسناد و مدارک مکتوب و غیرمکتوب و ارائه الگویی مناسب برای اسناد و مدارک دفاع مقدس؛ براساس مطالعه شیوههای ساماندهی مراکز اسنادی نظامی و غیرنظامی
هدف: هدف پژوهش حاضر ارزیابی فرایند توصیف اسناد آرشیوی در مراکز اسنادی نظامی و غیرنظامی مهم ایران و تهیة الگویی برای ساماندهی اسناد دفاع مقدس است. روش/رویکرد: در این پژوهش از دو رویکرد کمی و کیفی استفاده شدهاست؛ بنابراین این پژوهش، پژوهشی ترکیبی است. برای اجرای پژوهش از روش پیمایشی-تحلیلی و برای گردآوری اطلاعات آن از منابع کتابخانهای، اسناد و مدارک، قوانین، استانداردها، و کاربرگههای سازمانها و نهادها استفاده شدهاست. برای تکمیل اطلاعات کتابخانهای نیز از روش مطالعات میدانی مثل مشاهده، و مصاحبه با کارشناسان و متخصصان تنظیم و پردازش اسناد استفاده شدهاست. یافتهها: بررسی شیوههای ساماندهی اسناد در مراکز اسنادی بررسیشده در این پژوهش نشان میدهد که هرکدام از سازمانهای مذکور روشی بومی و مختص اسناد آرشیوی خود را بهکار بردهاند و تنها تعداد کمی از مراکز براساس «استاندارد بینالمللی توصیف آرشیوی» عمل کردهاند. در بین مراکز اسنادی بررسیشده، تنها «معاونت اسناد ملی سازمان اسناد و کتابخانة ملی جمهوری اسلامی ایران» و «آستان قدس رضوی» شش مؤلفة اصلی مدنظر ایساد(استاندارد بینالمللی توصیف آرشیوی) را رعایت کردهاند. نتیجهگیری: هیچکدام از مراکز غیرنظامی به اسناد جنگ تحمیلی و دفاع مقدس نپرداختهاند و تنها برخی از آنها مانند معاونت اسناد ملی سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران بخشی از اسناد دفاع مقدس را آرشیو و نگهداری میکنند. در بین مراکز نظامی نیز تنها دو مرکز «اسناد و تحقیقات دفاع مقدس» و «سازمان حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس و بسیج» به جمعآوری و نگهداری اسناد دفاع مقدس بر پایه استانداردهای فهرستنویسی و نمایهسازی و نیز استفاده از نرمافزار استاندارد داخلی و بومی نیروهای مسلح (نرمافزار مأوا) پرداختهاند؛ ولی بااینحال اشکالِ اساسیِ موازیکاری و رعایتنکردن استانداردی یکسان بر این دو مرکز وارد است.
https://ganjineh.nlai.ir/article_2238_9484929119b2627e692e3067c58ae2c9.pdf
2017-10-23
82
94
اسناد و مدارک دفاع مقدس
ساماندهی اسناد
اسناد مکتوب و غیرمکتوب
مراکز اسنادی
غلامرضا
علاماتی
d.reza.a.1390@gmail.com
1
استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه جامع امام حسین(ع)
LEAD_AUTHOR
علی
منوچهری
alimanoochehri77@yahoo.com
2
دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی دانشگاه تبریز
AUTHOR
مجموعهمقالات چاپشده
1
نگاهبان، نسرین. (1390). «اسناد دفاع مقدس و فعالیتهای آرشیوی مرتبط با آن» در کتاب اسناد افتخار: مجموعهمقالات و سخنرانیهای پنجمین همایش پژوهشی اسناد دفاع مقدس. تهران: بنیاد حفظ و ارزشهای آثار دفاع مقدس.
2
پیکار، عباس. (1390). «اسناد دفاع مقدس، تعاریف و گونهها، شیوههای اطلاعرسانی» در کتاب اسناد افتخار: مجموعهمقالات و سخنرانیهای پنجمین همایش پژوهشی اسناد دفاع مقدس. تهران: بنیاد حفظ و ارزشهای آثار دفاع مقدس.
3
مصاحبه
4
اسماعیلی، مجید (کارشناس اسناد سازمان حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس و بسیج)، بهمن 1395، سازمان حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس و بسیج.
5
بداغی، حمیدرضا (معاونت وقت مرکز اسناد و دیپلماسی وزارت امورخارجه)، خرداد 1395، مرکز اسناد و دیپلماسی وزارت امورخارجه.
6
چگینی، محمد (کارشناس اسناد مرکز اسناد و دیپلماسی وزارت امورخارجه)، خرداد 1395، مرکز اسناد و دیپلماسی وزارت امورخارجه.
7
داودی، مهدی (کارشناس اسناد مرکز اسناد انقلاب اسلامی)، اردیبهشت 1395، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
8
رحیمی، زهرا (کارشناس اسناد مؤسسة مطالعات تاریخ معاصر ایران)، تیر 1395، مؤسسة مطالعات تاریخ معاصر ایران.
9
رخصتطلب، محسن (کارشناس اسناد مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس)، دی 1395، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس.
10
محمدی، امین؛ خسروی زاده، صباح؛ پروانه، نادر؛ و سایر کارشناسان اسناد سازمان ملی اسناد.شهریور 1395، سازمان ملی اسناد.
11
منابع لاتین
12
ISAD (G): general international standard archival description. (2000). adopted by the Committee on Descriptive Standards, Stockholm, Sweden, 19-22 September 1999, Ottawa.
13
ORIGINAL_ARTICLE
شناسایی لکههای فاکسینگ در نسخه شاهنامه موسوم به مندرس
هدف: لکههای قهوهایرنگ متمایل به قرمز و زرد در شاهنامه موسوم به مندرس موضوع این پژوهش است. این نسخه در کاخموزه سعدآباد تهران نگهداری میشود. هدف این پژوهش شناسایی نوع لکه قهوهایرنگ روی کاغذهای شاهنامه مندرس و عوامل مسبب این آسیب است. روش/ رویکرد پژوهش: در این تحقیق سعی شدهاست هدف پژوهش با رویکردی اثباتگرایانه (positivism) با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی بررسی شود. برای رسیدن به هدف پژوهش از منابع کتابخانهای و آنالیزهای دستگاهی استفاده شدهاست. یافتهها و نتایج: طیفسنجی FTIR-ATR وجود قارچ را در لکهها تأیید کرد؛ همچنین Micro-XRF نیز عناصر آهن و مس را شناسایی کرد. دو عامل قارچ و وجود فلز از مشخصههای لکههای فاکسینگ هستند. آهار نشاسته و جوهر مازوی بهکاررفته در این نسخه از شاهنامه میتواند دلیلی بر ایجاد و تسریع لکههای فاکسینگ باشد
https://ganjineh.nlai.ir/article_2239_bc20e1ed91942383d8b4c89a62039d14.pdf
2017-10-23
96
108
شاهنامه مندرس
فاکسینگ
Micro-XRF
FTIR-ATR
محمدعلی
طاهری
mat.taheri9000@gmail.com
1
دانشآموختۀ کارشناسی ارشد، دانشکدۀ حفاظت و مرمت، دانشگاه هنر تهران، رشتۀ مرمت اشیای فرهنگی- تاریخی
LEAD_AUTHOR
کورس
سامانیان
samanian_k@yahoo.com
2
استادیار گروه حفاظت و مرمت اشیاء تاریخی و فرهنگی دانشکدۀ حفاظت و مرمت دانشگاه هنر تهران
AUTHOR
شریفزاده، عبدالمجید. (1375). تاریخ نگارگری در ایران. تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری.
1
قهری، محمد. (1391). عوامل میکروبی آسیبرسان به مواد آرشیوی و کتابخانهای. تهران: سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.
2
لیهناردی، آن؛ وان دم، فیلیپ. (1379). راهنمای حفاظت، نگهداری و مرمت کاغذ. (ابوالحسن سروقد مقدم، مترجم). مشهد: آستان قدس، بنیاد پژوهشهای اسلامی.
3
مقاله
4
لامعی رشتی، محمد؛ اولیایی، فرهاد؛ باقیزاده، پروین؛ شکوهی، علی. (1386). «آنالیز عنصری چند نمونه از مرکب و کاغذ دوره قاجار با میکروسکوپ روبشی پروتون». تهران: نامه بهارستان، 7.
5
پایاننامه
6
نادری زنوز، سارا. (1391). «بررسی عوامل پدیدآورنده فاکسینگ در پنج نمونه از کتابهای دوره قاجار کتابخانه مرکزی تبریز»، پایاننامه کارشناسی ارشد رشته مرمت اشیا فرهنگی و تاریخی، دانشگاه آزاد تهران مرکزی، دانشکده هنر و معماری.
7
منابع لاتین
8
Derrick, M.; Dusan, S.; James M, L. (1999). Infrared Spectroscopy in Conservation Science. Los Angeles: The Getty Conservation Institute.
9
Dukor, R. K.; Chalmers, J. M. & Griffiths, P. R. (2001). Handbook of Vibrational Spectroscopy. Vibrational Spectroscopy in the Detection of Cance r, John Wiley and Sons, New York.
10
Stuart, B. H. (2007). Analytical techniques in materials conservation. John Wiley & Sons.
11
مقاله
12
Ardelean, E. & Melniciuc-Puică, N. (2013). “Conservation of paper documents damaged by foxing”. Eur J Sci Theol, 9(2), pp117-124.
13
Bicchieri, M.; Ronconi, S.; Romano, F. P.; Pappalardo, L.; Corsi, M.; Cristoforetti, G. & Tognoni, E. (2002). “Study of foxing stains on paper by chemical methods, infrared spectroscopy, micro-X-ray fluorescence spectrometry and laser induced breakdown spectroscopy”. Spectrochimica Acta Part B: Atomic Spectroscopy, 57(7), pp1235-1249.
14
Choi, S. (2007). “Foxing on paper: a literature review”. Journal of the American Institute for Conservation, 46(2), pp137-152.
15
Chopra, A.; Kaur, A. & Arora, S. (2013). “A Simplest Approach to Reduce the Yellowness and Foxing in Antique Book Pages”. International Journal of Computer Applications, 65(24).
16
Florian, M. L. & Manning, L. (2000). “SEM analysis of irregular fungal fox spots in an 1854 book: population dynamics and species identification”. International biodeterioration & biodegradation, 46(3), pp205-220.
17
Malalanirina S. Rakotonirainy; Olivier, Benaud, Leon-Bavi, Vilmont. (2015). “Contribution to the characterization of foxing stains on printed books using infrared spectroscopy and scanning electron microscopy energy dispersive spectrometry”. International Biodeterioration & Biodegradation, V 101, pp1-7.
18
Meynell, G. G. & Newsam, R. J. (1978). “Foxing, a fungal infection of paper”. Nature, 274(5670), pp466-468.
19
Rebrikova, N. L. & Manturovskaya, N. V. (2000). “Foxing–A new approach to an old problem”. Restaurator, 21(2), pp85-100.
20
Reissland, B. (1999). “Ink Corrosion. Aqueous and non-aqueous treatment of paper objects–state of the art”. Restaurator, 20(3-4), pp167-180.
21
Sylvia Rakotonirainy, M.; Heude, E.; Lave´drine, B. (2007). “Isolation and attempts of biomolecular characterization of fungal strains associated to foxing on a 19th century book”. Elsevier.
22
Szeghalmi, A.; Kaminskyj, S. & Gough, K. M. (2007). “A synchrotron FTIR microspectroscopy investigation of fungal hyphae grown under optimal and stressed conditions”. Analytical and bioanalytical chemistry, 387(5), pp1779-1789.
23
Tang, L. C. (1978). “Determination of iron and copper in 18th and 19th century books by flameless atomic absorption spectroscopy”. Journal of the American Institute for Conservation, 17(2), pp19-32.
24
Zotti, M.; Ferroni, A. & Calvini, P. (2011). “Mycological and FTIR analysis of biotic foxing on paper substrates”. International Biodeterioration & Biodegradation, 65(4), pp569-578.
25
مجموعهمقاله
26
Daniels, V. & Meeks, N. D. (1994). “Foxing caused by copper alloy inclusions in paper”. In Conservation of historic and artistic works on paper: proceedings of a conference, Ottawa, Canada, October 3 to 7, 1988= Conservation des oeuvres historiques sur papier: les actes de la conférence, Ottawa, Canada, 3 au 7 octobre 1988 (pp229-233). Canadian Conservation Institute.
27
Piantanida, G.; Pinzari, F.; Montanari, M.; Bicchieri, M. & Coluzza, C. (2006, April). “Atomic force microscopy applied to the study of Whatman paper surface deteriorated by a cellulolytic filamentous fungus”. In Macromolecular symposia, (Vol. 238, No. 1, pp92-97). Wiley-Blackwell, 111 River Street Hoboken NJ 07030-5774 USA.
28
Reissland, B. & de Groot, S. (1999, August). “Ink corrosion: comparison of currently used aqueous treatments for paper objects”. In Preprints of the 9th IADA Congress, (pp16-21).
29
ORIGINAL_ARTICLE
مطالعه تطبیقی عناصر فرادادهای جواهرات، سنگهای قیمتی و نیمهقیمتی موزهای ایران با عناصر فرادادهای موجود در استانداردهای توصیفی بینالمللی
هدف: پژوهش حاضر به بررسی و تعیین عناصر فرادادهای مناسب برای تنظیم و توصیف جواهرات و سنگهای قیمتی و نیمهقیمتی بهعنوان اشیاءِ موزهایِ دربردارنده اطلاعات ارزشمند تاریخی، فرهنگی، هنری و... پرداختهاست. روش/رویکرد پژوهش: پژوهش به روش پیمایشی-توصیفی تحلیلِ محتوا انجام شده و دادههای آن از دو طریق جمعآوری شدهاست. در مرحلة اول، عناصر فرادادهای موجود ازطریق مطالعه منابع فارسی و لاتین در حوزه جواهرات و سنگها، کاربرگهها و کاتالوگهای موزههای داخل کشور (9 موزه داخل کشور)، استانداردهای فرادادهای موزهای (9 استاندارد) فراهم شد. در مرحله بعد این عناصر فرادادهای درقالب سیاهه وارسی (ابزار گردآوری دادههای موردنیاز پژوهش حاضر) در اختیار متخصصان قرار گرفت و پاسخهای متخصصان جمعآوری شد و از طیف لیکرت برای تدوین دادهها استفاده شد. نتایج حاصل از ارزیابی دادهها با استفاده از ابزارهای آماری توصیفی تجزیهوتحلیل شدهاند. یافتهها و نتایج پژوهش: با تکیه بر یافتههای پژوهش، درمجموع 363 عنصر فرادادهای برای تنظیم و توصیف جواهرات و سنگها شناسایی شدهاست. از میان 363 عنصر، 287 عنصر در استانداردها، 82 عنصر در موزهها، 93 عنصر در منابع فارسی و 55 عنصر در منابع لاتین مطرح شدهاست. 17 عنصر جزء عناصر مشترک میان 4 گروه ذکرشده هستند. اطلاعات مربوط به هنرمند/سازنده/طراح با توجه به میانگین بالاتر آنها نسبت به عناصر دیگر، جزء عناصر فرادادهای مهم در میان 363 عنصر هستند. میتوان با بهکارگیری عناصر شناساییشده در مراکز موزهای، بازیابی و همچنین مدیریت اطلاعات را -که یکی از اهداف مهم مراکز موزهای است- بهبود بخشید و کاربران را به سمت مرتبطترین نیاز اطلاعاتیشان راهنمایی کرد.
https://ganjineh.nlai.ir/article_2240_2eef54becb47d1ddbf314a6a89aa336d.pdf
2017-10-23
110
149
عناصر فرادادهای
تنظیم و توصیف
جواهرات
سنگهای قیمتی
سنگهای نیمهقیمتی
هدی
خداشناس
khodashenas.hoda@gmail.com
1
دانشجوی کارشناسی ارشد مطالعات آرشیوی دانشگاه الزهرا(س)
LEAD_AUTHOR
معصومه
کربلا آقایی کامران
mkamran@alzahra.ac.ir
2
استادیار گروه علم اطلاعات و دانششناسی دانشگاه الزهرا(س)
AUTHOR
سعید
رضایی شریف آبادی
srezaei@alzahra.ac.ir
3
استاد علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه الزهرا(س)
AUTHOR
ادیب، داریوش. (1390). گوهرهای شگفتانگیز جهان. تهران: پازینه.
1
ادیب، داریوش. (1374). جهان جواهرات: کلیات جواهرشناسی. (ج1). تهران: یادوارة اسدی.
2
اکبرزاده، داریوش. (1391). آثار زرین و سیمین ایرانزمین. تهران: پازینه.
3
بیانی، سوسن و اماناللهی وفائی، مهدی. (1388). جواهرشناسی سنگهای قیمتی. تهران: سمت.
4
جمعی از کارشناسان موزه ملی ایران. (1392). نگاهی بر آرایهها و زیورآلات در ایران زمین. تهران: سفیدان.
5
حافظنیا، محمدرضا. (1387). مقدمهای بر روش تحقیق در علوم انسانی. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهی (سمت)، مرکز تحقیق و توسعة علوم انسانی.
6
ذکاء، یحیی. (1346). گوهرها. تهران: کتابخانة ابنسینا.
7
صالحی، بهرام. (1384). دنیای جواهرات: فرهنگ گوهرشناسی انگلیسی-فارسی. تهران: یادوارة اسدی.
8
عربشاهی، محمد. (1391). عصر جواهرات. مشهد: ترانه.
9
علیمردانی، وحید. (1388). گوهرنشانی. تهران: وحید علیمردانی.
10
عیسیزاده (میلانی)، فرهاد. (1391). جواهرشناسی و جواهرسازی. تبریز: احراز. صص75-78.
11
غیبی، مهرآسا. (1391). 35000 سال تایخ زیورآلات اقوام ایرانی. تهران: هیرمند.
12
کالی، هال. (1388). راهنمای مصور و جامع سنگهای قیمتی. تهران: پازینه.
13
مجیدی، رحیم. (1388). اطلس جامع گوهرشناسی: راهنمای دقیق اکتشاف و شناسایی آسان گوهرها. تبریز: کسماء.
14
معزز لسکو، ضرغام. (1380). گوهرشناسی «بررسی سنگهای قیمتی». مشهد: واژگان خرد.
15
مقاله
16
نوشینفرد، فاطمه؛ فضایی قرهبلاغ، زینب. (1392). «بررسی شیوههای سازماندهی، ذخیره و بازیابی اطلاعات در موزههای مجازی ایران». فصلنامه گنجینه اسناد، 23 (1)، صص100-150.
17
مجموعهمقاله
18
رنجبر، محبوبه؛ کریمی منصورآبادی، الهام. (1388). «سازماندهی اطلاعات در کتابخانهها، آرشیوها، و موزهها، در آرشیو، کتابخانه و موزه» در مجموعهمقالات هشتمین همایش سراسری انجمن علمی دانشجویی کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاه الزهراء(س)،19 و 20 اردیبهشت 1386، (صص 139-146). تهران: کتابدار.
19
پایاننامه
20
تقیزاده، سعیده. (1390). «سازماندهی یکپارچة سکهها و اسکناسها در موزهها: روشها و خطمشی توسعه»، پایاننامة کارشناسی ارشد، دانشکدة علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه الزهرا (س)، تهران.
21
درویشی کلور، لیلا. (1393). «بررسی عناصر فرادادهای موزهای و پیشنهاد الگویی برای سازماندهی و مستندسازی اطلاعات مربوط به فرش»، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه الزهرا (س)، تهران.
22
راثی تهرانی، طاهره. (1392). «مطالعه تطبیقی استانداردهای فرادادهای اشیای موزهای و ارائه عناصر فرادادهای موزهای پیشنهادی در ایران»، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشکدة علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه الزهرا (س)، تهران.
23
زارع، نگار. (1394). «مطالعه تطبیقی عناصر فرادادهای تنظیم و توصیف نقشههای جغرافیایی در مراکز جغرافیایی، آرشیوی، کتابخانهای و موزهای ایران و جهان با استانداردهای توصیفی»، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه الزهرا (س)، تهران.
24
بروشور
25
«زن در گذر زمان». (1389). تهران: انتشارات موزه ملی ایران.
26
منابع لاتین
27
Smith, G. F. (1958). Gemstones.
28
مقاله
29
Aigbe, S. O., Ewa, I. O. B., Ogunleye, P. O., & Oladipo, M. O. A. (2013). “Elemental characterization of some Nigerian gemstones: tourmaline, fluorite and topaz by instrumental neutron activation analysis”. Journal of Radioanalytical and Nuclear Chemistry, 295(1), pp801-805.
30
Barnes, L. C., & Townsend, I. J. (1982). Opal: South Australia's Gemstone. (No. 5). DJ Woolman, Government Printer.
31
Censier, C., & Tourenq, J. (1995). “Crystal forms and surface textures of alluvial diamonds from the western region of the Central African Republic”. Mineralium Deposita, 30(3), pp314-322.
32
Dahanayake, K. (1980). “Modes of occurrence and provenance of gemstones of Sri Lanka”. Mineralium Deposita, 15(1), pp81-86.
33
Franco, R. R. (1981). “Brazilian gemstones”. Earth-Science Reviews, 17(1-2), pp207-219.
34
Holden, T., & Serearuno, M. (2005). “A hybrid artificial intelligence approach for improving yield in precious stone manufacturing”. Journal of Intelligent manufacturing, 16(1), pp21-38.
35
Keller, P. C. (2012). “Gemstones and their origins”. Springer Science & Business Media.
36
Kunz, S. (2000). “A Brief Review of Gemstone Optical Properties from a Lapidary’s Perspective”. Gemmology Canadá. 11f.
37
Pshenichnyi, M. I. (2011). “Gemstones and technologies of their treatment”. Russian Journal of General Chemistry, 81(6), pp1375-1380.
38
مجموعهمقاله
39
O’Donoghue, M. (1988). “The nature of gemstones”. In Gemstones (pp18-35). Springer Netherlands.
40
منابع اینترنتی
41
Canadian Heritage Information Network (CHIN). (2010). “CHIN Guide to Museum Standards”. Retrieved October, 29, 2015, From: http://pro.rcip-chin.gc.ca/normes-standards/guide_normes_musees-museum_standards_guide/index-eng.jsp.
42
“Guide to Museum Standards”. Retrieved October, 29, 2015, From: http://pro.rcip-chin.gc.ca/normes-standards/guide_normes_musees-museum_standards_guide/index-eng.jsp.
43
Vogt-O’Connor, Diane. (1995). “Museum Information Standards in the 21st Century”. Retrieved May, 28, 2015, From: http://www.ct.aegean.gr/people/vkavali/MIS/papers/Vogt_1995.pdf
44