ORIGINAL_ARTICLE
پژوهشی درباره تخته قاپوی ایلات و عشایر فارس در عصر پهلوی اول و پیامدهای مالیاتی آن با اتکا به اسناد تاریخی
هدف: دورة پهلوی اول، از نقاط عطف تاریخ معاصرایران محسوب میشود. رضاخان سردارسپه، که با کودتای سوم اسفند 1299زمینة صعود خود را به مراحل بالای قدرت فراهم نمود، در 1304 و با تشکیل مجلس مؤسسان، به تخت سلطنت جلوس کرد. وی با تثبیت قدرت مرکزی و جلوس بر تخت سلطنت در صدد برآمد شورشهای عشایری در سطح کشور را نیز به انحاء مختلف سرکوب نماید. ازجمله سیاستهایی که رضاشاه برای سرکوب ایلات و عشایر به کار برد، خلع سلاح، تختهقاپو، و متحدالشکل کردن لباس آنها بود. هدف این پژوهش، بررسی پیامدهای یکی از سیاستهای عشایری پهلوی اول( تختهقاپو) درایالت فارس و در بعد اقتصادی و مالیاتی میباشد. روش/رویکرد پژوهش:این پژوهش با استفاده از منابع کتابخانهای و اسناد و مدارک آرشیوی تألیف شده است. یافتهها و نتایج: اجرای سیاست تختهقاپو(اسکان) ایلات و عشایر فارس بهدلیل عدم آشنایی با روحیات کوچنشینان موفقیتآمیز نبود. باوجود الغای مالیات ایلی اغنام و احشام توسط مجلس شورای ملی از خانوادههای تختهقاپو شده، مأموران وصول مالیات همچنان این مالیات را از مردم مطالبه مینمودند. سرانجام، درنتیجة فشار دولت و حکومت نظامی در وصول مالیات و اسکان آنان، نارضایتی عمیقی در میان عشایر نمودار شد و زمینههای یک شورش عشایری عمومی را ایجاد نمود.
https://ganjineh.nlai.ir/article_120_a1311aa5be259f2388a89b9ae07bba9a.pdf
2014-07-23
6
27
رضاشاه
تختهقاپو
فارس
ایلات و عشایر
مالیات
رضا
معینی رودبالی
rezamoeini60@gmail.com
1
دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی دانشگاه پیام نور
LEAD_AUTHOR
محمدرضا
نصیری
secretary@persianacademy.ir
2
استاد گروه تاریخ دانشگاه پیام نور
AUTHOR
علی
بیگدلی
alibegdeli@gmail.com
3
استاد گروه تاریخ دانشگاه شهید بهشتی
AUTHOR
علی رضا
علی صوفی
ar.soufi@yahoo.com
4
دانشیار گروه تاریخ دانشگاه پیام نور
AUTHOR
استرآبادی،میرزا مهدی خان(1341). تاریخ جهانگشای نادری(سید عبدالله انوار،کوششگر).تهران: انتشارات انجمن آثار ملی.
1
اعظام قدسی، حسن(1345). کتاب خاطرات من یا روشن شدن تاریخ صد ساله(ج2). بی جا: بی نا.
2
افوشتهای نطنزی، محمود بن هدایت الله (1350). نقاوه الاثار فی ذکر الاخبار(احسان اشراقی،کوششگر). تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
3
بهمن بیگی، محمد(1381). عرف و عادت در عشایر فارس. شیراز، انتشارات نوید شیراز.
4
حسینی فسایی،حسن(1367). فارسنامه ناصری(ج2).( منصور رستگار فسایی،مصحح). تهران: امیرکبیر.
5
خاوری شیرازی، میرزا فضل الله(1380). تاریخ ذوالقرنین(ج2).(ناصر افشار فر،مصحح).تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
6
دبیرالملک (1303ش). مالیاتهای مستقیم درایران. مجله علوم مالیه و اقتصاد،1(1).
7
دوبد، بارون(1371). سفرنامه لرستان و خوزستان(حسین آریا،مترجم). تهران، شرکت انتشارات علمیو فرهنگی.
8
دهخدا، علی اکبر(1377). لغت نامه. تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
9
شهبازی، عبدالله(1366).ایل ناشناخته(پژوهشی در کوه نشینان سرخی فارس). تهران، نشر نی.
10
صفی نژاد، جواد(1357). عشایر مرکزیایران. تهران: انتشارات امیرکبیر.
11
عمید،حسن(1379). فرهنگ فارسی عمید. تهران: انتشارات امیرکبیر.
12
غفاری، هیبت الله(1368). ساختارهای اجتماعی عشایر بویر احمد. تهران، نشر نی.
13
فرخ (معتصم السلطنه)،مهدی(1347). خاطرات سیاسی فرخ(پرویز لوشانی،کوششگر).تهران: انتشارات امیرکبیر.
14
گلستانه،ابوالحسن بن محمد امین(1344). مجمل التواریخ( مدرس رضوی،کوششگر).تهران: انتشارات کتابخانه ابن سینا.
15
مجیدی،فریده (1390). سرگذشت تقسیمات کشوریایران(کتاب اول از 1285 تا 1385ه.ش)(ج4). تهران: بنیادایران شناسی.
16
مروی، محمد کاظم(1374). عالم آرای نادری(ج1).تهران: انتشارات علمیو نشر علم.
17
نامیاصفهانی،میرزا محمد صادق موسوی(1317). تاریخ گیتی گشا. تهران: انتشارات اقبال.
18
و. بارتولد(1358). تذکره جغرافیای تاریخیایران(حمزه سردادور،مترجم) تهران: انتشارات توس.
19
وزیری کرمانی،احمد علی خان(1353). جغرافیای کرمان(کوششگر).محمد ابراهیم باستانی پاریزی، تهران: ابنسینا.
20
یعقوبی،علی ؛ یعقوبی،کریم(1389). بررسی نظام مالیات ارضی در دوره قاجار (از آغاز سلسله قاجار تا انقلاب مشروطیت).ایلام: جوهر حیات.
21
روزنامه ها
22
اطلاعات، (1310)؛حبل المتین، (1308)؛فارس، (1298)
23
اسناد
24
سازمان اسناد و کتابخانه ملیایران (ساکما)، 1-350 ، 7044-350، 7176-350
25
سازمان اسناد و کتابخانه ملی فارس(ساکما، فارس)،2935624.
26
کتابخانه موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی(کمام)، 74/1/23/132/7، 207/5/22/18/8.
27
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل مبانی نظری و رویه سیاستگذاری برای انتقال اجباری ایلات و عشایر در دوره پهلوی اول برپایه اسناد
هدف:هدف ازاین پژوهش تحلیل بنیادهای فکری وروش سیاستگذاری برای انتقال اجباری ایلات وعشایردردوره پهلوی اول است . روش/رویکردپژوهش:روش این پژوهش توصیف وتحلیل موضوع برپایه اسنادومنابع دست اول وکتابخانه ای می باشد یافته ها ونتایج:دولت شبه مدرن پهلوی درصدددگرگون سازی سنن وروشهای زندگی ایلات وعشایربرامدزیرا سبک زندگی ایلات وعشایرمانندکوچ روی درتعارض با هدف دولت درهمسان سازی ونوسازی وتقویت مبانی وحدت ملی بود.سه نهادسلطنت ،مجلس شورای ملی وهیات وزراازنهادهای تصمیم گیرنده برای جامعه عشایری بودند که با ارائه لوایح وبخش نامه های دولتی به برنامه ریزی برای انتقال اجباری ایلات وعشایر به نام اسکان پرداختند.اما،این سیاست به نتایج وخیمی برحیات اقتصادی واجتماعی جامعه عشایری انجامید.
https://ganjineh.nlai.ir/article_121_ae063284106b8059e7e8eedcafc8d2e1.pdf
2014-09-22
28
58
سیاستگذاری
ایلات وعشایر
انتقال اجباری
دولت شبه مدرن
پهلوی اول
نفیسه
واعظ شهرستانی
vaezsh85@yahoo.com
1
استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا
LEAD_AUTHOR
اسناد و مدارک آرشیوی
1
1.سازمان اسنادملی ایران (ساکما):293000697 ، 291003640، 291003584 ، 240020202 ، 29300069 ، 240012099 ، 290000577 ، 29003640 ، 291003672 ، 240024379 ، 291003491 ، 29003640 ، 240008686 ،291003358 ، 291002855 ، 240015976 ، 240011229 ، 293004535
2
2.مرکزاسنادریاست جمهوری(مارجا): 13975 ، 8515 ، 183باشماره بازیابی 1122 ، 8599
3
نشریات
4
اطلاعات ، (26 آذر 1308) ، (9 تیرماه1310) ، ،(13 خرداد 1310) ، ،(4بهمن1311) ، (13 خرداد 1310) ، (9مرداد1309) ، ( 30 خرداد 1310 ) ، (26آذر1308) ، (15مرداد1312) ، ( 24فروردین 1311) ، (29 مهر 1311)؛ایران (20 جمادی الثانی 1351 ق)باعنوان تحت قاپو شدن ایلات؛ حبلالمتین سال سی وهشتم (31 اردیبهشت 1308) ، (22مرداد1308) ، (10دی 1308) ،(9 بهمن 1308) ، (15بهمن1308). ، (29 بهمن 1308)؛
5
مجله قشون،سال ششم،1311؛ناهید،(سه شنبه 17 فروردین 1307)
6
کتاب های فارسی
7
اردلان،امان الله (1372).خاطرات حاج عزالممالک اردلان،زندگی دردوران شش پادشاه( باقرعاقلی،کوششگر).تهران:نامک.
8
اعظام قدسی(اعظام الوزراره)حسن(1379).خاطرات من باتاریخ صدساله ایران.تهران:کارنگ.
9
امیراحمدی،احمد(1373).خاطرات نخستین سپهبدایران احمدامیراحمدی (سعدوندیان،کوششگر) .تهران:موسسه مطالعات تاریخ معاصرایران.
10
بلوشر،ویپرت(1363).سفرنامه بلوشرگردش روزگاردرایران(کیکاووس جهانداری،مترجم).تهران:خوارزمی.
11
حکمت ،علی اصغر(1353).سی خاطره ازعصرفرخنده پهلوی.تهران:وحید.
12
دومورینی،ژ(1375 ).عشایرفارس(جلال الدین رفیع فر،مترجم).تهران : انتشارات دانشگاه تهران .
13
رزم آرا،حاجعلی(1382).خاطرات واسنادسپهبدحاجعلی رزم آرا( کامبیز رزمآرا وکاوه بیات،کوششگران).تهران:شیرازه.
14
سرداراسعد،جعفرقلی خان(1372).خاطرات سرداراسعدبختیاری(ایرج افشار،کوششگر).تهران:اساطیر.
15
کیهان ،مسعود(1311).جغرافیای مفصل ایران.تهران:مطبعه مجلس.
16
مجموعه قوانین موضوعه و مصوبات دوره هشتم قانونگذاری25دی1309تا25دی1311 (1326).تهران،چاپخانه مجلس.
17
مجموعه قوانین موضوعه و مصوبات دوره نهم تقنینیه از24فروردین1312تا24فروردین1314(1329).تهران:اداره مطبوعات واطلاعات مجلس شورای ملی.
18
مستوفی،عبدالله(1371).شرح زندگانی من یا تاریخ دوره قاجاریه(ج3 ).تهران:زوار.
19
میرزاصالح،غلامحسین(1372).رضاشاه،خاطرات سلیمان بهبودی،شمس پهلوی،علی ایزدی.تهران:طرح نو.
20
یکرنگیان،میرحسین(1384).سیری درتاریخ ارتش ایران ازآغازشهریور1320.تهران:خجسته.
21
تحقیقات
22
ابرلینگ،پیر(1383).کوچ نشینان قشقایی فارس( فرهادطیبی پور،مترجم).تهران :شیرازه.
23
بیات،کاوه(1365).شورش عشایری فارس.تهران:نقره.
24
پاپلی یزدی،محمدحسین (1381).نظریه های توسعه روستایی.تهران:سمت.
25
صفینژاد،جواد(1357).عشایرمرکزی ایران.تهران:امیرکبیر.
26
غفاری، هیبت الله(1368).ساختار های اجتماعی عشایر بویر احمد.تهران: نی .
27
کیاوند. عزیز(1380).سیاست، حکومت و عشایر. تهران : صنم.
28
لمتون،آن(1377).مالک و زارع در ایران(منوچهرامیری،مترجم).تهران:شرکت علمی وفرهنگی .
29
مکی،حسین(1374).تاریخ بیست ساله ایران.تهران:علمی.
30
واعظ،نفیسه(1385).سیاست عشایری دولت پهلوی اول.تهران :نشرتاریخ ایران.
31
مقاله ها
32
افشار، محمود(1304،تیر).مسأله ملیت و وحدت ملی ایران « آغاز نامه آینده». آینده( مجله سیاسی و ملی ماهانه) ، شماره 1.
33
واعظ ،نفیسه ؛اکبری،محمدعلی(1388،زمستان).بازخوانی نظری ماهیت دولت پهلوی اول،فصلنامه علمی-پژوهشی نشرتاریخ ایران.
34
واعظ،نفیسه(1389).مبانی فکری دولت سازی،ملت سازی ومدرن سازی وبازتاب آن بر سیاست عشایری دولت پهلوی اول ،فصلنامه مطالعات میان فرهنگی،5(12).
35
منابع لاتین
36
Avrey, peter(1991).The Cambridge History Of Iran(.vol7). Cambridge: Cambridge university press.
37
Arfa,Hassan(1964).Under Five Shah .London:johan murray.
38
ORIGINAL_ARTICLE
جایگاه منشآت نصرالله بن عبدالمؤمن منشی سمرقندی در پژوهشهای تاریخی دوره تیموری
منشآت ومکاتیب، از جمله منابع مهم و موثق هر دورة تاریخی محسوب میشوند و در لابهلای فرمانها و نامههای مندرج در آنها میتوان به نکات مهم سیاسی، اقتصادی و اجتماعی، اقشار و طبقات، مناصب و مشاغل و بهطورکلی، ساختار اداری یک حکومت یا دورة مشخص تاریخی پی برد. مجموعة منشآت نصراللهبنعبدالمؤمن منشیسمرقندی نیز یکی از منشآت دورة تیموری است که بین سالهای 814 تا 845 هجری قمری تألیف و تدوین شده است. هدف:هدف مقاله ذکر اهمیت مجموعة منشآت نصراللهبنعبدالمؤمن منشیسمرقندی در شناخت اوضاع سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و دینی دورة تیموری است. روش/ رویکرد پژوهش: روش مورد استفاده دراین تحقیق توصیفی تحلیلی و بر اساس منابع کتابخانهای میباشد. یافتهها و نتایج: منشآت منشیسمرقندی بهعنوان یکی از منشآت دورة تیموری، اطلاعات مفیدی در زمینة اوضاع سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، و دینی این دوره ارائه داده و همچنین دربارة تشکیلات دیوانی، نهاد قضایی و مذهبی آن دوره، در اختیار پژوهشگران و محققان تاریخ قرار میدهد.
https://ganjineh.nlai.ir/article_122_ca7aceb0236861b58316baf75f2c6fa7.pdf
2014-07-23
60
81
منشآت
منشآت نصرالله بن عبدالمؤمن منشی سمرقندی
تیموریان
آل مظفر
آلاینجو
فاطمه
اورجی
forouji@yahoo.com
1
استادیار گروه تاریخ دانشگاه تبریز
AUTHOR
علی
منوچهری
alimonoochehri77@yahoo.com
2
دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی دانشگاه تبریز
LEAD_AUTHOR
بارتولد، واسیلی ولادیمیروویچ(1336.)، الغ بیگ و زمان وی، امپراطوری مغول و دولت جغتائی( حسین احمدی پور،مترجم). تبریز: کتابفروشی چهر.
1
بهار، محمدتقی(1386). سبکشناسی (تاریخ تطور نثر فارسی).(ج3). تهران: انتشارات امیرکبیر.
2
تاریخ ایران کمبریج(1387).( ج 6).(تیمور قادری،مترجم). تهران: انتشارات مهتاب، شهر کتاب.
3
خمینی، سید حسن(1389). فرهنگ جامع فرق اسلامی(ج1). تهران: انتشارات اطلاعات.
4
خوافی،احمدبن محمد(1339).مجمل فصیحی(ج3).(محمود فرخ،کوششگر).مشهد:باستان.
5
خواندمیر،غیاثالدین بن همام الدین(1380).تاریخ حبیب السیر( ج4). تهران: انتشارات خیام.
6
دانشپژوه، محمدتقی(1349). خرقۀ هزار میخی، مجموعه سخنرانیها و مقاله درباره فلسفه و عرفان اسلامی(مهدی محقق و هرمان لندلت،کوششگران). تهران: مؤسسه مطالعات اسلامی؛ دانشگاه مک گیل.
7
رجال کتاب حبیب السیر(1379). (عبدالحسین نوایی،گردآوری). بیجا: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
8
کتبی،محمود(1364). تاریخ آل مظفر(عبدالحسین نوایی،کوششگر). تهران: امیرکبیر.
9
کیانی (میرا)، محسن(1369). تاریخ خانقاه درایران. تهران: کتابخانة طهوری.
10
منتجب الدّین بدیع، علی بن احمد(1384). عتبه الکتبه(مجموعه مراسلات دیوان سلطان سنجر).(محمد قزوینی،عباس اقبال آشتیانی،مصححان). تهران: انتشارات اساطیر.
11
میرجعفری، حسین(1381). تاریخ تحولات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ایران در دورة تیموریان و ترکمنان.تهران و اصفهان: انتشارات سمت ودانشگاه اصفهان.
12
نصرالله بن عبدالمؤمن منشی سمرقندی،منشآت،کتابخانه مجلس شورای اسلامی، شماره نسخه 218.
13
نفیسی، سعید(1344). تاریخ نظم و نثر درایران(تا پایان قرن دهم ه.ق).(ج1 و 2).تهران:کتابفروشی فروغی.
14
یزدی، شرف الدین علی(1336). ظفرنامه(محمد عباسی،کوششگر). تهران: امیرکبیر.
15
دهخدا، علیاکبر(1377). لغتنامه دهخدا(زیر نظر محمد معین). تهران: سازمان لغتنامه، تهران: چاپخانه مجلس.
16
مصاحب، غلامحسین(). دایره المعارف فارسی.تهران:شرکت سهامیکتابهای جیبی.
17
سناد و مدارک آرشیوی
18
1.سازمان اسنادملی ایران (ساکما):293000697 ، 291003640، 291003584 ، 240020202 ، 29300069 ، 240012099 ، 290000577 ، 29003640 ، 291003672 ، 240024379 ، 291003491 ، 29003640 ، 240008686 ،291003358 ، 291002855 ، 240015976 ، 240011229 ، 293004535
19
2.مرکزاسنادریاست جمهوری(مارجا): 13975 ، 8515 ، 183باشماره بازیابی 1122 ، 8599
20
نشریات
21
اطلاعات ، (26 آذر 1308) ، (9 تیرماه1310) ، ،(13 خرداد 1310) ، ،(4بهمن1311) ، (13 خرداد 1310) ، (9مرداد1309) ، ( 30 خرداد 1310 ) ، (26آذر1308) ، (15مرداد1312) ، ( 24فروردین 1311) ، (29 مهر 1311)؛ایران (20 جمادی الثانی 1351 ق)باعنوان تحت قاپو شدن ایلات؛ حبلالمتین سال سی وهشتم (31 اردیبهشت 1308) ، (22مرداد1308) ، (10دی 1308) ،(9 بهمن 1308) ، (15بهمن1308). ، (29 بهمن 1308)؛
22
مجله قشون،سال ششم،1311؛ناهید،(سه شنبه 17 فروردین 1307)
23
کتاب های فارسی
24
اردلان،امان الله (1372).خاطرات حاج عزالممالک اردلان،زندگی دردوران شش پادشاه( باقرعاقلی،کوششگر).تهران:نامک.
25
اعظام قدسی(اعظام الوزراره)حسن(1379).خاطرات من باتاریخ صدساله ایران.تهران:کارنگ.
26
امیراحمدی،احمد(1373).خاطرات نخستین سپهبدایران احمدامیراحمدی (سعدوندیان،کوششگر) .تهران:موسسه مطالعات تاریخ معاصرایران.
27
بلوشر،ویپرت(1363).سفرنامه بلوشرگردش روزگاردرایران(کیکاووس جهانداری،مترجم).تهران:خوارزمی.
28
حکمت ،علی اصغر(1353).سی خاطره ازعصرفرخنده پهلوی.تهران:وحید.
29
دومورینی،ژ(1375 ).عشایرفارس(جلال الدین رفیع فر،مترجم).تهران : انتشارات دانشگاه تهران .
30
رزم آرا،حاجعلی(1382).خاطرات واسنادسپهبدحاجعلی رزم آرا( کامبیز رزمآرا وکاوه بیات،کوششگران).تهران:شیرازه.
31
سرداراسعد،جعفرقلی خان(1372).خاطرات سرداراسعدبختیاری(ایرج افشار،کوششگر).تهران:اساطیر.
32
کیهان ،مسعود(1311).جغرافیای مفصل ایران.تهران:مطبعه مجلس.
33
مجموعه قوانین موضوعه و مصوبات دوره هشتم قانونگذاری25دی1309تا25دی1311 (1326).تهران،چاپخانه مجلس.
34
مجموعه قوانین موضوعه و مصوبات دوره نهم تقنینیه از24فروردین1312تا24فروردین1314(1329).تهران:اداره مطبوعات واطلاعات مجلس شورای ملی.
35
مستوفی،عبدالله(1371).شرح زندگانی من یا تاریخ دوره قاجاریه(ج3 ).تهران:زوار.
36
میرزاصالح،غلامحسین(1372).رضاشاه،خاطرات سلیمان بهبودی،شمس پهلوی،علی ایزدی.تهران:طرح نو.
37
یکرنگیان،میرحسین(1384).سیری درتاریخ ارتش ایران ازآغازشهریور1320.تهران:خجسته.
38
تحقیقات
39
ابرلینگ،پیر(1383).کوچ نشینان قشقایی فارس( فرهادطیبی پور،مترجم).تهران :شیرازه.
40
بیات،کاوه(1365).شورش عشایری فارس.تهران:نقره.
41
پاپلی یزدی،محمدحسین (1381).نظریه های توسعه روستایی.تهران:سمت.
42
صفینژاد،جواد(1357).عشایرمرکزی ایران.تهران:امیرکبیر.
43
غفاری، هیبت الله(1368).ساختار های اجتماعی عشایر بویر احمد.تهران: نی .
44
کیاوند. عزیز(1380).سیاست، حکومت و عشایر. تهران : صنم.
45
لمتون،آن(1377).مالک و زارع در ایران(منوچهرامیری،مترجم).تهران:شرکت علمی وفرهنگی .
46
مکی،حسین(1374).تاریخ بیست ساله ایران.تهران:علمی.
47
واعظ،نفیسه(1385).سیاست عشایری دولت پهلوی اول.تهران :نشرتاریخ ایران.
48
مقاله ها
49
افشار، محمود(1304،تیر).مسأله ملیت و وحدت ملی ایران « آغاز نامه آینده». آینده( مجله سیاسی و ملی ماهانه) ، شماره 1.
50
واعظ ،نفیسه ؛اکبری،محمدعلی(1388،زمستان).بازخوانی نظری ماهیت دولت پهلوی اول،فصلنامه علمی-پژوهشی نشرتاریخ ایران.
51
واعظ،نفیسه(1389).مبانی فکری دولت سازی،ملت سازی ومدرن سازی وبازتاب آن بر سیاست عشایری دولت پهلوی اول ،فصلنامه مطالعات میان فرهنگی،5(12).
52
منابع لاتین
53
Avrey, peter(1991).The Cambridge History Of Iran(.vol7). Cambridge: Cambridge university press.
54
Arfa,Hassan(1964).Under Five Shah .London:johan murray.
55
ORIGINAL_ARTICLE
صورت بندی گفتمانی علمای شیعه در انقلاب مشروطه(نگاهی تحلیلی-گفتمانی به جبههبندی گفتمانی علمای شیعه در انقلاب مشروطه)
هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی نحوة صورتبندی گفتمانیِ خردهگفتمانهای موجود در گفتمان علمای شیعه و واکاوی چگونگی ظهور این خردهگفتمانها و مداقة تاریخی- گفتمانی در اندیشهورزی این خردهگفتمانها در باب مشروطیت است. روش/رویکرد پژوهش: این مقاله، بااستفاده از روش گفتمانی «تضادمحور» میشلپشو و اتخاذ رویکردی تاریخی– تحلیلی به بررسی صورتبندی گفتمانی علمای شیعه در انقلاب مشروطه پرداخته است. یافتهها و نتایج پژوهش: انقلاب مشروطه یکی از نقاط عطف تاریخی و بینظیر در تاریخ ایران معاصر محسوب میشود. در این برهه، اندیشهها، نظرها، و گفتمانهای مختلفی از بطن جامعه سربرآوردند.برایناساس، خردهگفتمانهای موجود در گفتمان عام روحانیت شیعی، به مؤلفهها و عناصر اصلی مدرنیته بیتوجه بودند و بیشتر باتوجه به کنش گفتمانهای رقیب(اعم از نظری و عملی) و در تضاد با یکدیگر بودند که به تولید متون و مفاهیم در باب مشروطه پرداخته و نسبت خویش را با مشروطیت تعیین کردند. این امر باعث شد که این گفتمانها از درک واقعی مدرنیته عاجز باشند و در نسبت خود با آموزههای مشروطیت ناسازواریهای زیادی داشته باشند. گو اینکه همین ناسازواری در ماهیت انقلاب مشروطیت در ایران باعث ابهام و بعدها شکست این جنبش گشت.
https://ganjineh.nlai.ir/article_124_42a81bd25583daf61f388e6f9c4330f2.pdf
2014-07-23
82
105
انقلاب مشروطیت
گفتمان علمای شیعه
خرده گفتمان های شریعت محور
عدالت محور و نوگرایی دینی
نظریه گفتمانی تضاد محور
صورتبندی گفتمانی
سیدصدرالدین
موسوی جشنی
sadrmousavi@gmail.com
1
عضو هیئت علمی دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران و عضو وابسته پژوهشکده امام خمینی(س) و انقلاب اسلامی
AUTHOR
مسعود
درودی
masouddarroudi@yahoo.com
2
دانشجوی دکتری علوم سیاسی دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
انسیه
اسلانی کتولی
3
کارشناسی ارشد علوم سیاسی- گرایش اندیشه سیاسی در اسلام- پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی
AUTHOR
آبادیان، حسین (1374)، مبانی نظری حکومت مشروطه و مشروعه (به انضمام رسائل علمای موافق و مخالف مشروطه). تهران: نشر نی.
1
آبادیان، حسین (1383). بحران مشروطیت در ایران(چ1). تهران: موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی.
2
آجدانی، لطفالله (1383). علما و انقلاب مشروطیت ایران. تهران: اختران.
3
آدمیت، فریدون (1355)، ایدئولوژی انقلای مشروطیت ایران، تهران: پیام.
4
اسدآبادی، سیدجمالالدین (1355). مقالات جمالیه(ابوالحسن جمالی،کوششگر). تهران: طلوع آزادی.
5
انصاری، مهدی (1369). شیخ فضلالله نوری و مشروطیت (رویارویی دو اندیشه). تهران: امیرکبیر.
6
بهار، محمدتقی (1371). تاریخ مختصر احزاب سیاسی ایران. تهران: امیرکبیر.
7
تبریزی، محمدحسین بن علیاکبر (1377). «کشف المراد من المشروطه و الاستبداد» در رسائل مشروطیت (18 رساله و لایحه دربارهی مشروطیت) (غلامحسین زرگری نژاد،کوششگر). تهران: کویر.
8
ترکمان، محمد، (1362). رسائل، اعلامیهها، مکتوبات... و روزنامههای شیخفضلالله نوری( 2 ج). تهران: رسا.
9
حائری، عبدالهادی (1364). تشیع و مشروطیت در ایران و نقش ایرانیان مقیم عراق. تهران: امیرکبیر.
10
................................ (1372).« رویارویی اندیشهها در انقلاب مشروطیت»، همشهری، کتاب سال 1372،1(1).
11
حسینیزاده، سیدمحمدعلی(1386). اسلام سیاسی در ایران. قم: دانشگاه مفید قم.
12
درودی، مسعود؛ موسوی، سیدصدرالدین (1388پاییز).«نظام سیاسی در دیدگاه سیاسی امام خمینی(س) و علامه نائینی»(بررسی مولفههای شکلی و محتوایی نظام سیاسی دوران غیبت)، فصلنامه علمی- پژوهشی متین،11(44).
13
........................ (1390). «مشکله معرفت شناختی شناخت غرب»، فصلنامه پژوهش در تاریخ، شماره 5.
14
ربانی، محمدصادق (1388). بررسی کارکردهای اجتماعی انتظار حضرت مهدی(عج). قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
15
زرگرینژاد، غلامحسین (1377). رسائل مشروطیت ( 18 رساله و لایحه دربارهی مشروطیت). تهران: کویر.
16
زیباکلام، صادق (1377). سنت و مدرنیسم. تهران: روزنه.
17
سلطانالعلما خراسانی، شیخ احمد (1363). روزنامه روحالقدس(محمد گلبن،کوششگر). تهران: چشمه.
18
عنایت، حمید (1372).اندیشه سیاسی در اسلام معاصر(بهاءالدین خرمشاهی، مترجم). تهران:انتشارات خوارزمی.
19
فراستخواه، مقصود (1377). سرآغاز نواندیشی معاصر دینی و غیردینی. تهران: شرکت سهامی انتشار
20
فیرحی، داوود (1383). نظام سیاسی و دولت در اسلام. تهران: سمت.
21
فیرحی، داوود (1391).فقه و سیاست در ایران معاصر. تهران: نشر نی.
22
کرمانی، مجدالاسلام (1356).تاریخ انحطاط مجلس(فصلی از تاریخ انقلاب مشروطیت ایران). اصفهان: دانشگاه اصفهان.
23
کسروی، احمد (1379). تاریخ مشروطه ایران. تهران: مجید.
24
کفایی، عبدالحسین مجید (1358). مرگی در نور (زندگی آخوند خراسانی). تهران: زوار.
25
الگار، حامد (1369).«نیروی مذهبی در قرون هجدهم و نوزدهم» در مجموعه مقالات سلسله پهلوی و نیروهای مذهبی به روایت تاریخ کمبریج (عباس مخبر، مترجم). تهران: طرح نو.
26
محیط طباطبایی، محمد (بیتا). نقش سیدجمالالدین اسدآبادی در بیداری مشرقزمین. قم: دفتر سازمان تبلیغات.
27
مرسلوند، حسن (1378). حاج شیخ هادی نجم آبادی و مشروطیت. تهران:وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
28
ملکزاده، مهدی (1363). تاریخ انقلاب مشروطیت ایران. تهران: علمی.
29
ممقانی، حاج اسدالله (1363). مسلک الامام فی سلامه الاسلام(صادق سجادی،کوششگر). تهران: تاریخ ایران.
30
نائینی، میرزامحمدحسین (1388). تصحیح و تحقیق: سیدجواد ورعی، (چ 2)، قم: بوستان کتاب قم.
31
نجمآبادی، شیخهادی (1312). تحریرالغطاء(مرتضی نجمآبادی،کوششگر). تهران: بینا.
32
نفیسی، سعید (1368). تاریخ اجتماعی و سیاسی ایران. تهران: نوبنیاد.
33
نوری، شیخ فضلالله (1377- الف). «حرمت مشروطه»، در رسائل مشروطیت (18 رساله و لایحه دربارهی مشروطیت)( غلامحسین زرگرینژاد،کوششگر). تهران: کویر.
34
نوری، شیخ فضلالله (1377- ب). «تذکرهالغافل و ارشاد الجاهل»، در رسائل مشروطیت (18 رساله و لایحه دربارهی مشروطیت)( غلامحسین زرگرینژاد،کوششگر). تهران: کویر.
35
وطنپرست، غلامرضا (1384). «اندیشه سیاسی میرزا یوسفخان مستشارالدوله و مشروطهی ایرانی»، در مجموعه مقالات همایش بررسی مبانی فکری و اجتماعی مشروطیت، تهران: موسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی.
36
هدایت، حاج مهدی قلی (مخبرالسلطنه) (1357). خاطرات و خطرات. تهران: زوار
37
............................................................ (1363). طلوع مشروطیت(امیر اسماعیلی،کوششگر). تهران: جام.
38
Lambton,Ann(1979). Some New trends in Islamic Political Thought in Late 18th and Eaarly 19th Century Persia, StudiaIslamica, 39,April.
39
Keddie, Nikki(1972). Sayyid Jamal ad-Din al-Afghani, A Political Biography, Los Anjele: University of California press.
40
Foucualt, Michel( 1972 ). The Archaeology of Knowledge . Translated by A. M. Sheridan Smith . New York , Pantheon Books.
41
Pecheux , Michel ( 1982 ) . Language , Semantics and Ideology . Macmillan , Basingstoke ( First published in French in 1975 ).
42
ORIGINAL_ARTICLE
ظهور نقش مایه ماهی آئین مِهر در مُهرهای دوره قاجار و فلوس های دوره صفوی و قاجار
هدف پژوهش: در تعدادی از فلوسهای دورة صفوی و قاجار، نقشمایة ماهی در دوکنار گلی چندپَر ضرب شده است. ترکیبی از این نقشمایه در مُهرهای دورة قاجار نیز مشهود است. این مقاله با هدف پیدایش نماد نقشمایة ماهی آئین مِهر در مُهرها و فلوسها به مطالعه و تحلیل میپردازد. فرضیه پژوهش: علل پیدایش نقشمایة ماهی در فلوسها و مُهرهای دورة قاجار موضوع این پژوهش است. مقاله قصد دارد با فرضیة اصلیِ«پیدایش این نقوش با تأثیرپذیری از آئین مِهر» و فرضیة فرعیِ«ارتباط نقشمایة ماهی در فلوسها با اقلیم مردمانش و در مُهرها با شغل صاحبانش»به مطالعه و سیر تحول این نقش بپردازد. روش/رویکرد پژوهش: پژوهش حاضر با ماهیت و روش تاریخی، توصیفی- تحلیلی و تطبیقی، بر پایة منابع کتابخانهای و میدانی به مطالعه و تحلیل نقشمایة ماهی و تطبیق آن میپردازد. یافتهها ونتایج پژوهش: نمادهای مِهری همبستگی ویژهای با آب دارند که برجستهترین آنها مروارید، دلفین، و نیلوفر است. گل چندپر و دو ماهی اشاره به روایتی دارد که در آن تخمة زرتشت در آب، مانند مروارید در گل نیلوفرآبی است که دو ماهی از آن محافظت میکنند؛ و همچنین، داستانِ کَرَ ماهی که نگهبان گیاه هوم است. طرح «ماهیدرهم» یا «هراتی» در فرش عبارت است از دو ماهی و چهرة مِهر در میان آن. در دورة اسلامی، چهرة مِهر به گل و دو ماهی به دو برگ تبدیل شد. مقالة حاضر،با هدف پیدایش نماد نقشمایة ماهی آئین مِهر در مهرها و فلوسها، به مطالعه و تحلیل پرداخته است. نتایج نشان داد نقشمایة ماهی در مُهرها و فلوسها به سه شکل است: دوماهی در دوکنارِ گل، ماهی در دوکنار نقش صورت انسان، و نقش ماهی به صورت تنها در تعدادی از مُهرها در دو کنار صورت انسان دو برگ حک شده است که به سنت تبدیل ماهی به برگ در دورة اسلامی مربوط است. براساس یافتهها، فرضیة اصلی پژوهش(پیدایش نماد نقشمایة ماهی آئین مِهر در مُهرها و فلوسها) تأیید میگردد. باتوجه به جمعآوری مهرها از اسناد نظامیان و معلوم بودن شغل آنها و همچنین با معلوم بودن محل ضرب اغلب فلوسها، نمیتوان نقش ماهی را به شغل صاحبان مُهر، و نقش ماهی در فلوسها را به اقلیم مردم آن منطقه نسبت داد؛ در نتیجه،فرضیة فرعی مبنی بر ارتباط نقشمایة ماهی در فلوسها با اقلیم مردمانش و در مُهرها با شغل صاحبانش مورد تأیید نیست.
https://ganjineh.nlai.ir/article_125_a9d7d1dee8261a5be252de36c8fab5e0.pdf
2014-09-22
106
137
آئین مِهر
ماهی
مُهر
فلوس
کَرَماهی
هوم
ژیلا
پاشایی
jila_pashaei@yahoo.com
1
کارشناس ارشد گرافیک
AUTHOR
آموزگار، ژاله(1388). تاریخ اساطیر ایران، 6 (70 و69 و68)، 41-32.
1
آموزگار، ژاله(1374). فرّه، این نیروی جادویی و آسمانی.کلک، 6 (70 و69 و68)، 41-32.
2
آمیه، پیر(1389). تاریخ عیلام. تهران: سمت.
3
افروغ، محمد(1389). نماد و نشانهشناسی در فرش ایران. تهران: جمال هنر.
4
اشتروم، هارالد(1389). آئین میترا. کتاب ماه دین(فرید وحیدی: مترجم)، 14(150)، 23- 20.
5
اقتداری، احمد(2534). نشانههای پرستش تیر و ناهید در نقش لوحه میترا بازیافته در معبد مهری«سالبورگ» فرانکفورت آلمان.بررسیهای تاریخی، 10(5)، 46-13.
6
بالوتا، کلوسکا؛ بیانکی، اوگو؛ دیگران(1385). دین مهر در جهان باستان(مجموعه گزارشهای دومین کنگره مهرشناسی)(مرتضی ثابتفر: مترجم). تهران: توس.
7
باوری، سیما(1392). نشانهشناسی جانوران آئین مهر. تهران: کلک سیمین.
8
بختورتاش، نصرتاللّـه(1351). گردونه خورشید یا گردونه مهر.بررسیهای تاریخی، 7(3)، 99-67.
9
بلک، جرمی؛ گرین، آنتونی(1385).فرهنگنامه خدایان، دیوان و نمادهای بینالنهرین باستان(پیمان متین: مترجم). تهران: امیرکبیر.
10
بهار، مهرداد(1381). از اسطوره تا تاریخ. تهران: چشمه.
11
بهرامی، ایرج(1378). اسطوره اهل حق جستاری تاریخی پیرامون مهر و مهرپرستی اهل حق(یارسیان) از روزگار باستان تا دوران معاصر.تهران: آتیه.
12
بهروز، ذبیح(1387). تقویم و تاریخ در ایران.تهران: چشمه.
13
پاشایی، ژیلا ؛ جباری، صداقت(1391). ظهور نقوش انسانی در مُهرهای دوره ی قاجار با تاثیرپذیری مهرها از سکه ها و مدال های آن دوره. گنجینه اسناد،22(4)، 78-107.
14
پرتو، ابوالقاسم(1373). اندیشههای فلسفی ایرانی. تهران: اساطیر.
15
پورداوود، ابراهیم(1390). سوشیانس موعود مزدیسنا. تهران: فروهر.
16
پورداوود، ابراهیم؛ فرهوشی، بهرام(2536). یشتها(ج 1).تهران: دانشگاه تهران.
17
پورمحمد، عباس ؛ شوشتری(مهرین)، علی(1321). ایراننامه ج سوم. تهران: چاپخانه بانک ملی.
18
تناولی، پرویز(1385). طلسم گرافیک سنتی. تهران: بنگاه.
19
جدی، محمدجواد(1388). مهرها و نگین ها در مجموعه آستانه حضرت معصومه. تهران: زرین و سیمین.
20
حامی، احمد(2535). بغ مهر نگهبان پیمان پشتیبان جنگیان، راستگویان، و درستکاران. تهران: مؤلف.
21
حصوری، علی(1387). از پیکر مهر تا سر ترنج. هنر و مردم، 24(7)، 41-30.
22
حصوری، علی(1385). مبانی طراحی سنتی، تهران: چشمه.
23
حصوری، علی(1379). نمادچیست؟. فرش دستباف ایران، (18)، 38-34.
24
دانشگر، احمد(1390). فرهنگ جامع فرش یادواره(دانشنامه ایران). تهران: یادواره اسدی.
25
دهخدا، علیاکبر(1377). لغتنامه علیاکبر دهخدا. تهران: دانشگاه تهران.
26
دهخدا، علیاکبر(1385). لغتنامه متوسط علیاکبر دهخدا. تهران: دانشگاه تهران.
27
راشدمحصل، محمد تقی(1366). گزیدههای زادسپرم. تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
28
رضی، هاشم(1379). آئین رازآمیز میترایی.کتاب ماه هنر، 3 (28 و 27)، 37-30.
29
رضی، هاشم(1384). اوستا کهنترین گنجینه مکتوب ایران باستان. تهران: بهجت.
30
رضی، هاشم(1345). میترا یا مهر. هوخت، 17 (7)، 42-24.
31
رضی، هاشم(1381). دانشنامه ایران باستان عصر اوستایی تا پایان دوران ساسانی. تهران: سخن.
32
رضی، هاشم(1359). آئین مهر(میترائیسم). تهران: فروهر.
33
ستاری، جلال(1377).پژوهشی در قصه یونس و ماهی. تهران: مرکز.
34
سرلو، خوان ادواردو(1389). فرهنگ نمادها(مهرانگیز اوحدی: مترجم). تهران: دستان.
35
سودآور، ابوالعلاء(1384). فره ایزدی در آئین پادشاهی ایران باستان. تهران: نی.
36
شجاعدل، نادره؛ علیپور، نسیم(1384). پیشینه مهرپرستی و نیایشگاه مهر ورجوی مراغه.تاریخ پژوهی، 7(24 و 25)، 54- 44.
37
شمس اشراق، ع(1369). نخستین سکه های امپراتوری اسلام، اصفهان: دفتر فرهنگی استاک.
38
شهبازی فراهانی، داریوش(1380). تاریخ سکه. تهران: بورکه یی.
39
صدری افشار، غلامحسین؛ حکمی، نسرین؛ حکمی، نسترن(1388).فرهنگنامه فارسی واژگان و اعلام. تهران: فرهنگ معاصر.
40
صدفی، علیرضا(1369). نیرنگ تاریخ و طرح احتمالات. فروهر، 25(1و 2)، 25-24.
41
صمدی، مهرانگیز(1383). ماه در ایران. تهران: علمی فرهنگی.
42
عبدالهیان، بهناز(1378). مفاهیم نمادهای مهر و ماه در سفالینههای مهر و ماه. هنرنامه، 2(2)، 63-46.
43
عرب گلپایگانی، عصمت(1386). اساطیر ایران باستان(جُنگی از اسطورهها و اعتقادات در ایران باستان).تهران: هیرمند.
44
عزیزی، حسن؛ نوایی، مهناز(1387)، بررسی بنمایههای انتزاعی در قالی هریس. گلجام، 4(11)، 93-75.
45
علاءالدینی، بهرام(1391). سکههای مسی ایران فلوس دورههای صفوی تا قاجار. تهران: یساولی.
46
علیپور سعدانی، رضا(1388). شیء باوری(نگاهی به اشیاء جادویی در فرهنگ عامه خوزستان و حضور آن در ادبیات و نقاشی مکتب سقاخانه). تهران: نوردان.
47
عناصری، جابر(1374)، تجلی دوازده ماه در آئینه اساطیر و فرهنگ عامه. مرند: قمری.
48
فروزانفر، بدیعالزمان(1390). شرح مثنوی شریف(جزء نخستین و دوم از دفتر اول مشتمل بر شرح ابیات از 1 تا 1912). تهران: علمی فرهنگی.
49
فضایی، یوسف(2536). بنیآنهای اجتماعی دین. شاهرضا: چاپار.
50
فیروز، شاهرخ(1345). سفال. تهران: مؤلف.
51
قدیانی، عباس(1376). تاریخ ادیان و مذاهب در ایران. تهران: انیس.
52
کاپله، محمد(1381). بررسی آثار فرهنگی- معنوی میترائیسم در حاشیه رود سیمره در منطقه لرستان(نمونه مورد مطالعه معبد مهری بابا عباس خرمآباد). تهران: دانشگاه آزاد اسلامی.
53
کرباسیان، ملیحه(1384). فرهنگ الفبایی موضوعی اساطیر ایران باستان. تهران: اختران.
54
کوپر، جی. سی(1386). فرهنگ مصور نمادهای سنتی(ملیحه کرباسیان: مترجم). تهران: نو.
55
کویاجی، جهانگیر کووورچی(1379). آئینها و افسانههای ایران و چین باستان(جلیل دوستخواه: مترجم). تهران: علمی فرهنگی.
56
معصومی، غلامرضا(1388). دایرهالمعارف اساطیر و آئینهای باستانی جهان. تهران: سورهی مهر.
57
مقدس جعفری، محمدحسن؛ جنگجوی مادوانی، علیرضا(1385). ادیان ایرانیان از آغاز تاکنون: پژوهشی اجمالی.مجلهی مطالعات ایرانی، 5(9)، 257- 231.
58
مقدم، محمد(1385). جستار درباره مهر و ناهید. تهران: هیرمند.
59
مقدم، محمد(1353). مهرابه یا پرستشگاه دین مهر.فرهنگ ایران باستان، 1(3)، 95-46.
60
مکی، مریم(1390). بررسی تطبیقی ایزدان سهگانه در ایران و ارمنستان در دوران باستان. ادبیات عرفانی و اسطورهشناختی، 7(22)، 201-170.
61
مهراز، رحمت اللّّـه (2535). آرمآنهای انسانی در فرهنگ وهنر ایران. تهران: دانشگاه ملی ایران.
62
نادرزاد، بزرگ(1376). مهر، پیامبر روشن با دیهیم تابان.کلک، 8 (86 و 85)، 142-133.
63
ورمازرن، مارتین(1387). آئین میترا. تهران: چشمه.
64
وزیری، علینقی(1346). هنرهای مصور قبل از تاریخ اسلام. تهران: دانشگاه تهران.
65
وندنبرگ، لوئی(1379). باستانشناسی ایران باستان(عیسی بهنام: مترجم). تهران: دانشگاه تهران.
66
هال، جیمز(1380). فرهنگ نگارهای نمادها در هنر شرق و غرب(رقیه بهزادی: مترجم). تهران: فرهنگ معاصر.
67
همایون، غلامعلی(2535). کورش کبیر در آثار هنری اروپاییان. تهران: دانشگاه ملی ایران.
68
هینلز، جان راسل(1383). شناخت اساطیر ایران(باجلان فرخی: مترجم). تهران: اساطیر.
69
یاحقی، محمدجعفر(1386). فرهنگ اساطیر و داستانوارهها. تهران: فرهنگ معاصر.
70
یکتایی، مجید(2535). مهر در مأخذ شرقی.بررسیهای تاریخی، 11(4)، 236-221.
71
یکتایی، مجید(1349). میترائیسم و سوشیانس مهر.بررسیهای تاریخی، 5 (6)، 98-91.
72
73
Rabino Di Borgmale, Hyacinth Louis(1951). Album of coins, Medals, and Seals of The Shahs of Iran(1500- 1948). London: Oxford Printed at the University press by Charles Batey.
74
ORIGINAL_ARTICLE
کنترل مستند اسامی مشاهیر( امرای لشکری و کشوری) اسناد دوره قاجار موجود در آرشیو ملی ایران
هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی وضعیت کنترل مستند مشاهیر اسناد آرشیوی و بازنگری شیوهنامة کنترل مستند اسامی رجال و مشاهیر اسناد آرشیو ملی ایران برای امرای کشوری و لشکری در دورة قاجار است. روش و رویکرد پژوهش: روش مورد استفاده، ترکیبیِ(کمی-کیفی) دلفی کلاسیک تعدیل شده و مطالعات کتابخانهای بوده و برای گردآوری دادهها از مصاحبه و پرسشنامه استفاده شده است. جامعة پژوهش حاضر شامل دو گروه است. جامعة نخست، نامهای امرای کشوری و لشکری است که در کتاب شرح حال رجال ایران قرن 12و 13 و 14 هجری، نوشتة مهدی بامداد آمده است. جامعة دوم، آرشیویستهایی هستند که با مستندسازی در حوزة آرشیو آشنایی دارند یا دارای حداقل 5 سال تجربه در این زمینه میباشند. یافتههای پژوهش: در پرسشنامة مرحلة نخست،71 درصد(10 نفر) از 14 نفر اعضای پنل، بیشتر از نصف انتخابهایشان ( میانه) از 60 نام، نامی غیراز نام مستند شدة کتابخانه ملی بوده است. همچنین، 20 نام از 60 نام پرتکرار (33درصد) کاملاً جدید بودهاند و در 50 درصد(30 سؤال) از 60 سؤال نامی غیراز نام مستند شدة کتابخانة ملی انتخاب یا پیشنهاد شده است. در پرسشنامة مرحلة دوم، از 62درصد( 15 مقوله) از 24 مقولة بهدست آمده از تحلیل پاسخهای تشریحی اعضای پنل، بهدلایل و قوانینی غیراز دلایل و قوانین موجود در شیوهنامة مستند اسامی رجال و مشاهیر آرشیو ملی ایران در دورة قاجار اشاره کردهاند. در پرسشنامة مرحلة سوم، 60درصد(17 قانون) از 28 قانون تأیید شده، موارد جدیدی بودهاند که توسط اعضای پنل پیشنهاد شدهاند. نتیجهگیری: با توجه به یافتههای بهدست آمده و بااستفاده از نظرات اعضای پنل دلفی، عناصر موجود در شیوهنامة کنترل مستند اسامی رجال و مشاهیر آرشیو ملی ایران و همچنین عناصری که باید در شیوهنامة کنترل مستند اسامی مشاهیر(امرای لشکری و کشوری) اسناد آرشیو ملی ایران در دورة قاجار بیاید، مشخص شد. همچنین، براساس عناصر پیشنهاد شده، شیوهنامة کنترل مستند اسامی مشاهیر(امرای لشکری و کشوری) دورة قاجار تدوین گشت. پژوهشگر پیشنهاد مینماید آرشیو ملی ایران از طریق گامهایی که ارائه نموده در جهت تدوین و پیشرفت شیوهنامة مستند اسامی مشاهیر اسناد آرشیو ملی ایران اقدام نماید.
https://ganjineh.nlai.ir/article_128_5584c2b97291140cad556cdd96374d77.pdf
2014-09-22
138
151
آرشیو
سازمان اسناد و کتابخانة ملی ایران
مستند مشاهیر
دورة قاجار
فرزانه
خانی کچویی
farzaneh.khani@gmail.com
1
دانش آموخته کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه الزهرا
LEAD_AUTHOR
سعید
رضائی شریف آبادی
srezaei@alzahra.ac.ir
2
استاد علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه الزهرا
AUTHOR
معصومه
کربلا آقایی کامران
mkamran@alzahra.ac.ir
3
استادیار علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه الزهرا
AUTHOR
احمدی، نسیبه ( 1388 ). معرفی و نقد روش دلفی . کتاب ماه علوم اجتماعی ، 22، 100-108
1
بامداد، مهدی ( 1353 ). شرح حال رجال ایران قرون 12 و 13 و 14 هجری ( 6 ج ). تهران : زوار .
2
حاتمی، مریم ( 1384 ). بررسی شیوه های ضبط اسامی در کتاب مستند مشاهیر و مؤلفان. پایاننامة کارشناسیارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، تهران .
3
سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران،معاونت اسناد ( 1387 ). شیوه نامه تدوین فهرست اسامی رجال و مشاهیر مطرح در اسناد : نمایه نامه رجال.(ویرایش2).تهران: پدیدآورنده.
4
سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، معاونت اسناد ( زیر چاپ ). شیوه نامه تدوین فهرست اسامی رجال و مشاهیر مطرح در اسناد : نمایه نامه رجال. تهران : پدیدآورنده.
5
شیخ الحکمایی، عمادالدین ( 1380 ). کاتبان و قاضیان اسناد بقعه ی شیخ صفی الدین اردبیلی ( اسناد قرن 6 تا 10 هجری ) ( پیشنهادهایی برای فهرست نویسی و مستند سازی اسامی ). نامه بهارستان، 4، (1)، 137-152.
6
کرمانی، مجدالاسلام (1351). تاریخ انحطاط مجلس: فصلی از تاریخ انقلاب مشروطیت. اصفهان:
7
هدایت ، مرضیه؛و دیگران ( ویراستاران ) ( 1382 ). فهرست مستند اسامی مشاهیر و مولفان.(ویرایش 3 ). (2 ج ) . تهران : سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران .
8
Bearman, David (1989). Archives and Manuscript Control with Bibliographic Utilities: Challenges and Opportunities. American archivist, 52 (4), 26-39. Retrieved October 23, 2012, from EBSCO database
9
Bearman, David (1989). Authority control issues and prospect. American archivist, 52 (2), 286-299. Retrieved October 23, 2012, from EBSCO database.
10
Bearman, David (1988). Discussion. Archival informatics technical report, 2(2), 47-54. Retrieved Jon 25, 2012, from www.archimuse.com/publishing/arch_auth.html
11
Billinton, Steve (2008). The Role of Archival Authority Records in the Finding Aid System of the Archives of Ontario. Journal of Archival Organization, 5 (1-2), 75-93. Retrieved October 22,2012, from Taylor & Francis database.
12
Birrell, Duncan; Dunsire, Gordon; Menzies, Kathleen (2010). Match Point: Duplication and the Scholarly Record: The Online Catalogue and Repository Interoperability Study (OCRIS), and Its Findings on Duplication and Authority Control in OPACs and IRs. Cataloging &Classification Quarterly, 48(5), 377-402. Retrieved October 22,2012, from Taylor & Francis database.
13
Bourdon, francoise (2004). Modeling Authority Data for Libraries, Archives and Museums: A Project in Progress at AFNOR. Cataloging & Classification Quarterly, 39 (1-2), 505-516. Retrieved June 25,2012, from Taylor & Francis database.
14
Cox, Richard J. (2008). Revisiting the Archival Finding Aid, Journal of Archival Organization, 5(4), 5-32. Retrieved October 22,2012, from Taylor & Francis database.
15
Cunningham, Adrian (2008). Harnessing the Power of Provenance in Archival Description: An Australian Perspective on the Development of the Second Edition of ISAAR(CPF). Journal of Archival Organization, 5 (1-2), 15-31. Retrieved October 22,2012, from Taylor & Francis database.
16
Dooly, M. Jackie (1988). An introduction to authority control for archivists. Archival informatics technical report, 2(2), 5-20.Retrieved Jon 25, 2012, from www.archimuse.com/publishing/arch_auth.html
17
Dryden, Jean (2008). From Authority Control to Context Control. Journal of Archival Organization, 5(1-2),1-13. Retrieved October 22,2012, Retrieved October 22,2012, from Taylor & Francis database. Emanuel, Michelle (2011). A Fistful of Headings: Name Authority Control for Video Recordings. Cataloging & Classification Quarterly, 49(6), 484-499. Retrieved October 22,2012, from Taylor & Francis database.
18
Evans, Max J. (1986). Authority control: an alternative to the record group concept . American archivist,49, 249-261. Retrieved October 23, 2012, from EBSCO database.
19
Finn, Mary (2008). Batch-Load Authority Control Cleanup Using Marc Edit and LTI. Technical Services Quarterly, 26(1), 44-50. Retrieved October 22,2012, from Taylor & Francis database.
20
Garnet, Thomas (1988). Development of an authority control system for the Smithsonian institution libraries. Archival informatics technical report, 2 (2), 21-28. Retrieved Jon 25, 2012, from www.archimuse.com/publishing/arch_auth.html
21
McDonald, David R (1985). Data dictionaries, authority control, and online catalogs: a new perspective. The journal of academic librarianship, 11 (4), 219-222. Retrieved October 23, 2012, from EBSCO database.
22
Michelson, Avra (1988). Descriptive standards and the archive profession. Archival informatics technical report, 2(2), 1-4. Retrieved Jon 25, 2012, from www.archimuse.com/publishing/arch_auth.html
23
Matters, Marion (1988). Authority files in an archival setting. Archival informatics technical report, 2(2), 29-34.Retrieved Jon 25, 2012, from www.archimuse.com/publishing/arch_auth.html
24
Rankine, Kazuko, Nero, Lorraine M., Rogers, Gerard H. (2008).Toward Name Authority Control in the English-Speaking Caribbean. Technical Services Quarterly, 25(3), 1-19. Retrieved October 22,2012, from Taylor & Francis database.
25
Reid, Lydia J. E , Simmons, C. Jerry (2008). Authority Control at the National Archives and Records Administration. Journal of Archival Organization, 5(1-2), 95-120. Retrieved October 22,2012, from Taylor & Francis database.
26
Salo, Dorothea (2009). Name Authority Control in Institutional Repositories. Cataloging & Classification Quarterly, 47(3-4), 249-261. Retrieved October 22,2012, from Taylor & Francis database.
27
Savoja, Maurizio & Vitali, Stefano (2008). Authority Control for Creators in Italy: Theory and Practice. Journal of Archival Organization, 5 (1-2), 121-147. Retrieved October 22,2012, from Taylor & Francis database.
28
Szary, Richard V. (1988). technical requirements and prospects for authority control in SIBIS-archives database. Archival informatics technical report, 2(2), 41-46. Retrieved Jon 25, 2012, from www.archimuse.com/publishing/arch_auth.html
29
Vitali, Stefano (2004). Authority Control of Creators and the Second Edition of ISAAR(CPF), International Standard Archival Authority Record for Corporate Bodies, Persons, and Families. Cataloging & Classification Quarterly, 38 (3-4), 185-199. Retrieved June 25,2012, from Taylor & Francis database.
30
Vitali, Stefano (2006). What Are the Boundaries of Archival Context? The SIASFI Project and the Online Guide to the FlorenceState Archives, Italy. Journal of Archival Organization, 3 (2-3), 243-260. Retrieved October 22,2012, from Taylor & Francis database.
31
Weber, B. Lisa (1988). Development of authority control systems within the archival profession. Archival informatics technical report, 2(2), 35-40. Retrieved Jon 25, 2012, from www.archimuse.com/publishing/arch_auth.html
32
ORIGINAL_ARTICLE
مرمت مجازی آثار کاغذی: مطالعه موردی بر روی چند برگ اثر کاغذی
هدف:هدف پژوهش حاضر، به حداقل رساندن مرمت مستقیم برروی آثار کاغذی است، بهویژه زمانیکه مرمت مستقیم برروی اثر بهمنظور ارتقای جنبههای زیباییشناسی انجام میشود. در این صورت، بازسازی و حذف لکههای موجود در دستنوشتهها، بهمنظور ارتقای ویژگیهای زیباییشناختی در آنها، بهصورت رقمی انجام میشود. هدف دیگر، بازیابی ویژگیهای زیباییشناختی و خوانایی اثر کاغذی است. در این مقاله، مرمت مجازی ، با در نظر گرفتن یکی از راهبردهای حفاظت پیشگیرانه، یعنی حفاظت اطلاعات آثار کاغذی و مرمت رقمی آنها مورد بررسی قرار گرفته است. فرضیة پژوهش: فرض بر این است که استفاده از روش مرمت رقمی برای آثار کاغذی، اصالت اینگونه آثار را حفظ کرده و به حفاظت پایدار آنها میانجامد؛ زیرا درعمل هیچگونه اقدامات مرمتی(مرمت مستقیم) بر روی آثار کاغذی صورت نمیگیرد و حفاظت بهینه از اثر را فراهم میآورد. فرض دیگر این است که نرمافزار ویرایش(edit) عکس میتواند در حذف لکهها و چرکیها و نیز بازسازی اثر کاغذی(برای بخشهای کمبود) در فرمت مجازی در بازیابی ویژگیهای زیباییشناختی و خوانایی اثر کاغذی مؤثر است. روش/رویکرد پژوهش: جمعآوری دادهها در این پژوهش برپایة دادههای حاصل از مطالعة کتابخانهای، پایگاه دادهها، و مطالعة موردی بر روی چند برگ اثر کاغذی، با کمک نرمافزار فتوشاپ استوار است. مجموع این دادهها در کنار هم، مجموعهای یکپارچه و مرتبط را فراهم میکند. یافتههای پژوهش: نتایج نشان میدهد، فرضیههای مطرح شده در پژوهش مورد تأیید است. استفاده از روش مرمت مجازی برای آثار کاغذی میتواند در حفظ اصالت اثر مفید واقع شود، زیرا در مرمت مجازی، مرمت مستقیم بر روی اثر صورت نمیگیرد. البته، میتواند به حفاظت بهینه در اثر نینجامد، زیرا حفاظت بهینه در اثر علاوهبر عملیات حفاظت و مرمت، تابع شرایط و شیوة نگهداری از اثر است. برای مرمت رقمی نمونههای مطالعاتی، از نرمافزار ویرایش عکس(فتوشاپ) استفاده شد و نتیجه نشان داد که این ابزار میتواند برای بازسازی بخشهای کمبود، و حذف لکهها و چرکیها از آثار کاغذی مورد استفاده قرار گیرد.
https://ganjineh.nlai.ir/article_132_d8573802d1493f45690ba2db5c6e38f1.pdf
2014-09-22
153
169
مرمت
مجازی
آثار کاغذی
حفاظت اطلاعات
حفاظت پیشگیرانه
حفاظت پایدار
سیده سمیه
محسنیان
s.mohsenian@aui.ac.ir
1
دانشجوی دکتری رشته مرمت اشیای تاریخی- فرهنگی،دانشگاه هنر اصفهان
LEAD_AUTHOR
محمد
حدادی
mohammad_hadadi2004@yahoo.com
2
دانشجوی دکتری رشته مرمت اشیای تاریخی- فرهنگی،دانشگاه هنر اصفهان
AUTHOR
میونز ویناس، سالوادور (1389).نگره ی نگهداری معاصر. مظفر، فرهنگ؛ مهدی زاده، فاطمه؛ فرهمند بروجنی، حمید،مترجمان). اصفهان: انتشارات گلدسته.
1
AIC Definitions of Conservation Terminology. (1996). Volume 20, Number 4-5 . Sep 1996
2
URL: http://cool.conservation-us.org/byorg/abbey/an/an20/an20-4/an20-405.html.
3
accessed:04-Aug-2012
4
Baogang Wei; Yonghuai Liu ; Yunhe Pan (2003). Using hybrid knowledge engineering and image processing in color virtual restoration of ancient murals. Knowledge and Data Engineering, IEEE Transactions on (Volume:15 , Issue: 5 ).
5
Berducou, Marie(1996), "International to Archaeological Conservation" , in Historical & Philosophical Issues` in the Conservation of Cultural Heritage, los Angeles: Getty Conservation Institute.
6
Bradley, Susan (2003). Preventive Conservation : the Research Legacy ."Conservation Science 2002", Papers from the Conference held in Edinburgh, Scotland 22-24 May 2002, Archetype Publications, London..
7
Caple, Chris (2000). Conservation skills: judgment, method and decision making. London: Rutledge.
8
Cornelis, B. & Ruzˇic´ and Gezels et al. (2011). “Crack detection and in painting for virtual restoration of paintings: The case of the Ghent Altarpiece accessed: 2011/3.from” www.elsevier.com/locate/sigpro.
9
Ctein ( 2006). Digital Restoration From Start to Finish: How to repair old and damaged photographs,Publisher: Taylor & Francis Group. 9780240808147.
10
Ctein (2006). Digital Restoration From Start to Finish. ~ Excerpts from the book. (excerpted from CHAPTER 6 -- Restoring Color). http://photorepair.com/DRBookPromo/DR_Excerpt3.htm. accessed: 2012/3/12.
11
Del Mastio, A.; Cappellini, V. ; Caldelli, R. ; De Rosa, A. ; Piva, A. (2007). Virtual Restoration and Protection of Cultural Heritage Images. Digital Signal Processing, 2007 15th International Conference on: Cardiff. Ružić, T.; Cornelis, B.; Platiša, L.; Pižurica, A.; Dooms, A. Philips, W.; Martens, M.; De Mey, M.; Daubechies, I. (2011). Virtual Restoration of the Ghent Altarpiece Using Crack Detection and Inpainting. Advanced Concepts for Intelligent Vision Systems . Lecture Notes in Computer Science. Volume 6915, 2011, pp 417-428 Stanco, F; ; Tenze, L ; Ramponi, G. (2005). Virtual restoration of vintage phothographic prints affected by foxing and water blotches. J. Electron. Imaging. 14(4), 043008 (November 15, 2005).
12
Soo-Chang Pei; Yi-Chong Zeng ; Ching-Hua Chang (2004). Virtual restoration of ancient Chinese paintings using color contrast enhancement and lacuna texture synthesis. Image Processing, IEEE Transactions on (Volume:13 , Issue: 3 )
13
Spagnolo, G.S.; Somma, F. (2010). Virtual restoration of cracks in digitized image of paintings. International Conference on Defects in Insulating Materials. IOP Publishing. Journal of Physics: Conference Series 249 (2010) 012059.
14
Ward, Phillip R (1986). "The Nature of Conservation: A Race Against Time". Santa Monica, CA: The J. Paul Getty Institute.
15
Willard. J. (2005). "Materials Research Series, Preservation 101c:An Internet Course on Paper Conservation" 1999 . Marriott Library . NationalCenter for Preservation Technology and Training . NCPTT accessed: 2008.from www.ncptt.nps.gov/products (National Center for preservation Technology and Training Technology Serving the Future of Americans Heritage) - pdf
16