per
سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی جمهوری اسلامی ایران- پژوهشکدۀ اسناد
گنجینۀ اسناد
1023-3652
2538-2268
2007-11-22
17
3
5
6
1736
یادداشت سردبیر: همکاری میان آرشیو، کتابخانه و موزه
--
سعید رضایی شریف آبادی
newassignments@yahoo.com
1
https://ganjineh.nlai.ir/article_1736_a3ce6d5cda07ac41478bbfeb2e832dfc.pdf
همکاری میان آرشیوها
کتابخانه و موزه
افتراق
میراث فرهنگی
وجوه اشتراک
per
سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی جمهوری اسلامی ایران- پژوهشکدۀ اسناد
گنجینۀ اسناد
1023-3652
2538-2268
2007-11-22
17
3
7
24
1737
تحیقیقات تاریخی: ابریشم در عصر قاجار و تجارت آن از طریق دریای خزر با تکیه بر اسناد آرشیوی (1343-1327 ق. 1828-1909م)
Silk in the Qajar Era and Its Trade via the Caspian Sea A study based on archival records (1828- 1909)
سید رحمان حسنی
syedrahman_hasani@yahoo.com
1
کارشناسی ارشد تاریخ ایران دوره اسلامی
ابریشم،یکی از اقلام صادراتی ایران از گذشتههای دور بخصوص از میان صفویه تا اواخر دورهء قاجاریه به حساب میآمد.این فرآورده در عصر قاجار به لحاظ تولید،کمیت و کیفیت،فراز و نشیبهای زیادی داشته است.با این وجود،نقش و اهمیت بنیادی آن را در تجارت ایران نباید نادیده گرفت.ابریشم در کنار محصولات دیگری نظیر پنبه و پوست،نقش مهمی در مناسبات بازرگانی ایران ایفا میکرده است.بخشی از تجارت ابریشم ایران،از طریق بنادر جنوب ایران مانند بندر عباس و بوشهر صورت میگرفت.علاوه بر این به واسطهء نزدیکی مناطق ابریشم خیز شمال کشور بویژه گیلان(کانون ابریشم ایران)به روسیه و وجود راه آبی دریای خزر و مرزهای زمینی نظیر راههای تبریز-جلفا-ایروان-تفلیس و یا تبریز-خوی-ارزروم-طرابوزان،بخش عمدهای از تجارت ابریشم ایران از طریق راههای مذکور بخصوص از طریق دریای خزر و بنادر آن انجام میگرفته است.به همین دلیل،در این تحقیق سعی شده با استاد به اسناد بازمانده از دورهء مورد تحقیق و آثار مؤلفانی که در عصر قاجار در مورد ابریشم ایران به نگارش درآمده است،ابریشم و تجارت آن در عصر قاجار بویژه از راه دریای خزر در بازهء زمانی1243-1327 ق./1828-1909 م.مورد ارزیابی و تحلیل قرار گیرد.به طور کلی تحقیق حاضر،با تکیه بر اسناد و دادههای آماری،ابریشم و تجارت آن در عصر قاجار و از راه دریای خزر،بحث و بررسی میکند.
From a long time ago, especially from the Safavid era up to the late Qajar, Silk has been one of the exports of Iran. In the Qajar era, this product was subject to a lot of fluctuation in production, quantity and quality. However, its essential role in Iran’s commerce should not be overlooked. Together with other products such as skin and cotton, Silk has played an important role in Iran’s business relations. During the Qajar era silk was exported via different trade routes. From the south, Iran’s silk was traded via ports such as Bandar-Abbas and Bandar-Boushehr. From the north, Russia was near to silk-producing districts such as Gilan, which was the primary center of silk production in Iran. In this area, Iran’s silk was traded via Land routes such as Tabriz-Jolfa-Irvan-Teflis & Tabriz-Khoy-Arzroom-Teraboozan and a large amount of silk was also traded via the Caspian Sea and its Ports. Relying on records left from the Qajar era, Statistical data and also books about Iran’s silk written during that era, this research tries to evaluate and analyze the trade of silk in the Qajar era from 1828 to 1909, especially via the Caspian Sea.
https://ganjineh.nlai.ir/article_1737_b538ab2f028c38de0c4004e3608c95f7.pdf
ایران
قاجاریه
تجارت
ابریشم
دریای خزر
Iran
Qajar dynasty
Trade
silk
Caspian Sea
per
سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی جمهوری اسلامی ایران- پژوهشکدۀ اسناد
گنجینۀ اسناد
1023-3652
2538-2268
2007-11-22
17
3
25
44
1738
بررسی اهداف سیاسی - نظامی کوچ و اسکان اجباری برخی طوایف ایلات ایران (از اوایل قرن 11 تا اواخر قرن 13ق)
A Study of Political-Military Purposes of Migration and Displacement of Some of Iran’s Nomadic Tribes
ابراهیم مشفقی فر
1
عضو هیئت علمی دانشگاه امام حسین(ع)
ایلات و عشایر از نیروهای سیاسی-اجتماعی مؤثر در تاریخ ایران بودهاند و بسیاری از سلسلههای حکومتی ایران،خاستگاه ایلاتی داشتهاند و ساختار نیروهای نظامی نیز عمدتا عشایری بود.با این حال،جابجائی و کوچ در اجباری ایلات نیز از مسائل تاریخ ایران بویژه از صفویه به این سو بوده است. در این نوشتار،به روند و چگونگی،اهداف،علل و انگیزههای سیاسی-نظامی کوچ و اسکان اجباری تیرههای مختلف عشایر ایران در دورههای صفویه،افشاریه،زندیه،قاجار و پهلوی پرداخته شده است.شاه عباس اول، به منظور ممانعت از برخی شورشها،موقعیت نظامی کشور در مقابل ازبکها و ترکمنها در مرزهای شمال شرقی،به کوچ و اسکان طوایفی از عشایر پرداخت؛اما در دورهء جانشینان وی،چنین وسعت عملی در میان نبود. نادرشاه به قصد تقویت منابع انسانی خراسان،دفاع از سر حدات و برقراری پادگان نظامی و ممانعت از طغیان برخی طوایف،بهطور چشمگیری به کوچ و اسکان ایلات پرداخت.در دورهء قاجاریه،جابجائی طوایف بیشتر در اثنای جنگهای ایران و روس و در مقاطع دیگر نیز در سطح محدود انجام گرفت،و بالأخره در دورهء پهلوی، در راستای سیاست مهار و محدود کنندهء ایلات،برخی طوایف نیز جابجا شدند.
Nomadic tribes have been effective political and social powers in Iran. Lots of dynasties of Iran have arisen from nomadic tribes and the military forces were also mostly nomads. The involuntary movement and migration of nomadic tribes has been one of the important issues in Iran’s history, especially since the Safavid era. In this paper, the procedure, method, objectives, reasons and political and military motives for migration and forced residency of different races of Iranian tribes in the Safavid, Afshar, Zand, Qajar, and Pahlavi era has been studied. The Shah Abbas forced some clans of the tribes to migrate in order to prevent oppositions and to reinforce the country’s military condition to face with Uzbeks and Turkmens in the north east borders. But during the era of his successor, such attempts were made to a lesser extent. Nader Shah also compelled a large number of tribes to migrate in order to reinforce human resources of Khorasan, to defend country borders and to found a military base and prevent the opposition of some tribes. In the Qajar era the displacement of nomadic tribes occurred mostly during the Russo-Persian war and it also took place in other periods to a lesser extent. Finally in the Pahlavi era, according to the policy of limiting tribes, some tribes were transferred. Nomadic tribes have been effective political and social powers in Iran. Lots of dynasties of Iran have arisen from nomadic tribes and the military forces were also mostly nomads. The
https://ganjineh.nlai.ir/article_1738_4681c80a19edd658fcc884ce1dd77ab6.pdf
ایلات و عشایر
کوچ اجباری
شاه عباس اول
نادرشاه
جنگهای ایران و روس
تخته قاپو کردن
omadic tribes
forced migration
Shah Abbas
Nader Shah
Russo-Persian War
per
سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی جمهوری اسلامی ایران- پژوهشکدۀ اسناد
گنجینۀ اسناد
1023-3652
2538-2268
2007-11-22
17
3
45
62
1739
مروری بر نظام حقوقی دریای خزر از دریچه اسناد و معاهدات
A Review of the Legal Status of the Caspian Sea According to Records and Treaties
نادعلی صادقیان
vakechalsadeghian@yahoo.com
1
کارشناس ارشدحقوق عمومی
با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و پیدایش نفت در دریای خزر و ظهور کشورهای تازه استقلال یافته در حاشیهء آن،کشورهای نوخاسته،خواهان مشخص شدن وضعیت مالکیت و تعیین حدود خود برای استخراج منابع بستر و زیر بستر دریای خزر بهطور مستقل گردیدهاند.مبنای حقوقی دریای خزر به دنبال پدید آمدن سه کشور دیگر در حاشیهء آن در چندسال اخیر،بهعنوان منطقهای حیاتی و اقتصادی و یکی از مهمترین مناطق راهبردی جهان،باعث بروز اختلافات و رقابتهای مهم منطقهای و کانون توجه کشورهای منطقهای و فرامنطقهای گردیده است و کشورهای ساحلی دریای خزر،هرکدام نظرات خاصی در مورد نظام حقوقی این دریا ارائه میدهند.اما در حال حاضر،بر مبنای حقوق بینالملل،معاهدات 1921 و 1940م.،حاکم بر وضعیت حقوق دریای خزر میباشد. در این مقاله،به منظور آشنائی با نظام حقوقی حاکم بر این دریا،ابتدا به پیشینهء تاریخی روابط ایران و روسیه پرداخته میشود و بعد موقعیتها و اهمیت دریای خزر،نظام حقوقی حاکم بر آن و حاکم بر دریاهای بسته در حقوق بینالملل بررسی شده و به دنبال آن،نظام حقوقی خزر،قبل از فروپاشی شوروی و پس از آن و نیز نظام حقوقی پیشنهادی برای دریای خزر در شرایط فعلی،ارائه گردیده است.
After the discovery of oil in the Caspian Sea, the disintegration of the Soviet Union, and the emergence of the Newly Independent States around the Caspian Sea, these states requested the division of their respective sectors in order to independently extract oil from seabed and subseabed sources. After the appearance of the three new countries around the Caspian Sea, as a strategic economic area and one of the most important trade areas of the world, the legal status of this Sea has caused regional disputes and competition and this area has become the focus of regional and over-regional nations. Each Country around the Caspian Sea has its specific viewpoint about the sea’s legal system. But at the moment, according to international law, the legal status of the Caspian Sea is based on the 1921 and 1940 treaties between Iran and the USSR.
https://ganjineh.nlai.ir/article_1739_8f07a4817763c6c7b04e7fd1d8f27352.pdf
وضعیت حقوقی دریای خزر
ایران
اتحاد جماهیر شوروی
عهد نامهها
per
سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی جمهوری اسلامی ایران- پژوهشکدۀ اسناد
گنجینۀ اسناد
1023-3652
2538-2268
2007-11-22
17
3
63
78
1740
نگاهی به اسناد سیور غال در دوره صفویه (بررسی اسناد سیورغال موجود در مرکز اسناد آستان قدس رضوی)
A Review of Soyurghal Records in the Safavid Era (A Study of Soyurghal Records in the Astane Ghodse Razavi Record Center)
ابوالفضل حسن آبادی
ahassanabadi@yahoo.com
1
سرپرست گروه اسناد سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
یکی از مهمترین دورههای حکومتی در ایران،در عصر صفویه میباشد که به رغم اهمیت زمانی این دوره و وجود منابع غنی پژوهشی مانند نسخ خطی و سفرنامهها متأسفانه در زمینهء اسناد-که مهمترین منابع تاریخ پژوهی به شمار میروند-فقیر و تهیدست میباشیم؛زیرا سندهای آن عصر غالبا از میان رفته و اکثر پژوهشهای موجود بر پایهء منابع تاریخی صورت گرفته است.در زمینههائی همچون موضوعات اداری،مالی و اجتماعی-که دچار ضعف منبع هستیم-نیز تحقیقات صورت گرفته ناچیز میباشد.اسناد موجود در کتابخانهء مرکزی آستان قدس،در زمرهء غنیترین و منحصر به فردترین اسناد این دوره به شمار میآید که ارزش اطلاعاتی زیادی در زمینههای مختلفت اجتماعی،اقتصادی،مذهبی و سیاسی دارد.پژوهشی که در اینجا تقدیم میگردد،به موضوع سورغال برمیگردد که یکی از اصطلاحات مهم مالی دورهء صفویه میباشد که در نگارش آن سعی شده با بررسی مختصر پژوهشهای انجام شده،اطلاعات اسناد سیورغال موجود در این مرکز،براساس محتوا و اهمیت موضوعی دستهبندی شود و در صورت لزوم برای توضیح بیشتر آن از منابع همزمان استفاده گردد.
Although there are valuable research sources such as manuscripts and itineraries from the Safavid era, which is one of the most important dynasties of Iran, there is a lack of records, which are key sources for historical research. These records have mostly been destroyed; therefore, most of the present studies are based on other historical sources. Due to lack of sources in the administrative, economical, and social fields, only a small amount of research has been done. The Safavid era records in the central library of Astane Ghods are considered to be among the most valuable and most unique records from this era. They have great informational value in social, economic, religious, and political issues. The following study is about “Soyurghal” which is one of the important financial terms in the Safavid era. After a brief study of previous research, the Information in the Soyurghal records of the Astane Ghodse Razavi record center has been classified according to content and importance of subject.
https://ganjineh.nlai.ir/article_1740_2678fc080a224a235c95c765e50f5896.pdf
پژوهشهای تاریخی
اسناد دورهء صفوی
اصطلاحات مالی
سیورغال
historical records
Safavids
financial terms
Soyurghal
per
سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی جمهوری اسلامی ایران- پژوهشکدۀ اسناد
گنجینۀ اسناد
1023-3652
2538-2268
2007-11-22
17
3
79
96
1741
مطالعات آرشیوی: بررسی وجوه افتراق، اشتراک کتابداری، آرشیوداری و موزه داری و آرشیوداری دیداری -شنیداری
The Differences and Similarities between Managing Libraries, Archives, Museums, and Audiovisual Archives
وحید طهرانی پور
1
کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی
آرشیوها،کتابخانهها،موزهها و آرشیوهای دیداری-شنیداری،نهادهائی هستند که با مجوعه سازی، سازماندهی،حفظ و نگهداری و دسترستپذیری منابع اطلاعاتی سروکار دارند.در ایران،به وجوه افتراق و اشتراک این چهار نهاد کمتر توجه شده است و در نتیجه،ارتباط این نهاد باهم مبهم است.هر چهار نهاد میتوانند هر منبع اطلاعاتی اعماز کتاب،نشریه،سند،و منبع دیداری-شنیداری را در خود جای دهند و از منظر کارکردها و علایق خود به آن بنگرند. کتابخانه،با موادی سروکار دارند که بخش اعظم آن منتشر شده است.آرشیو،مجموعهای از پیشینهء فعالیتهای سازمانی یا اجتماعی است که غالبا مواد اصلی و منتشر نشده هستند.موزهها،با بشر ساختهها،اشیا و شوهد یا منتشر نشده،تک نسخهای یا چند نسخهای را در خود جای دهند.اهمیت حفظ و نگهداری در این چهار نهاد،یه یک اندازه نیست.هنگامی که منبع اطلاعات تک نسخه است،اهمیت حفظ و نگهداری آن به اوج خود میرسد.نوع دسترسی نیز در این چهار نهاد متفاوت است.این چهار نهاد،دارای مفاهیم و ویژگیهای خاص محدودکننده،مجموعهای را گردآوری و سازماندهی میکنند و آن را دسترس پذیر می سازند. پیدایش اینترنت و گسترش فناوریهای جدید،این چهار نهاد را با چالشهای روبرو کرده است.دیجیتالی- سازی منابع و دسترس پذیر کردن آنها در محیط مجازی،موجب شده است تا برخی،به این نتیجه گیری برسند که این چهار نهاد بتدریج به هم نزدیکتر میشوند و حتی ممکن است از بین بروند و حوزههای وابسته به فناوریهای نوین جای آنها را بگیرد.
Archives, libraries, museums and audiovisual archives are organizations which deal with building collections, organizing information resources, preserving them and making them available for users. However, so far, especially in Iran, the differences and similarities of these four organizations have not been discussed, therefore the exact relation between them is not clear. Each of these four organizations can have every kind of information resources such as books, journals, records, and audiovisual materials and deal with them based on their own interests. Ways of gathering resources, keeping and preserving them and the method of access to information is different in each of these organizations. Generally, these four organizations have their own concepts and characteristics. They gather and organize a collection and make it accessible according to their duty, status, users, financial and human resources, and other restricting or promoting factors. With The emergence of the internet and the development of new technologies, these organizations are facing challenges. Digitalizing resources and making them accessible in electronic environments has caused some people to conclude that these four organizations are gradually merging and that they may even disappear and new technologies may replace them.
https://ganjineh.nlai.ir/article_1741_cef6afc4c93a0a0be94b24f5fac45929.pdf
آرشیو
موزه
آرشیو داری
موزه داری دیداری-شنیداری
Archives
Libraries
museums
Audiovisual Archives
Management
per
سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی جمهوری اسلامی ایران- پژوهشکدۀ اسناد
گنجینۀ اسناد
1023-3652
2538-2268
2007-11-22
17
3
97
110
1742
دسترسی به منابع موجود در آرشیو ها و کتابخانه ها
Access to Archives and Library Resources
غلامرضا عزیزی
azizireza@yahoo.com
1
کارشناس ارشد فرهنگ و زبان های باستانی
امروزه آرشیوها و کتابخانهها بهعنوان مؤسسههای فرهنگی،اطلاعات موجود در منابع اطلاعاتی خود را در شکلهای مختلف رسانهای،به نسل حاضر و نسلهای آتی منتقل میکنند.از اینرو،بهعنوان مؤسسههای اطلاعرسانی طبقهبندی گردیده1و مؤسسههائی دانسته شدهاند که برای ارتقای دسترسی عمومی به منابع مختلف اطلاعات،فعالیت میکنند.بدین طریق که هردو مؤسسه،براساس مجموعهای از اصول،روشها و قواعد قانونمند،به کسب و گردآوری منابع،پردازش و توصیف،حفظ و نگهداری و اشاعهء اطلاعات آنها در حوزهء کاری خود میپردازند. در مقالهء حاضر،روشها،هدفها و سیاستهای اجرائی آرشیو و کتابخانه،در زمینهء دسترسی به منابع،ویژگیها و همسانیها و نا همسانیهای آنها مورد توجه قرار گرفته است.
Today, archives and libraries, which serve as cultural institutes, transfer information to the present and future generations via various media forms. Therefore, they are classified as informational institutions and are known as institutes which provide better access to various information In this article, in order to become familiar with the legal system of the Caspian Sea, firstly the history of relations between Iran and Russia is studied. After that, taking into consideration international law, the conditions and importance of the Caspian Sea and the legal system of this sea and other enclosed seas are studied. Then the legal system of the Caspian Sea, before and after the disintegration of USSR, is examined. Finally, a legal system is proposed for the Sea’s current circumstances.
https://ganjineh.nlai.ir/article_1742_8ab6d9fc8c470165e7094684a1acd10b.pdf
آرشیو
کتابخانه
خدمات عمومی
سیاست و رویههای دسترسی به منابع و اسناد
Legal status of the Caspian Sea
Iran
the Soviet Union
Treaties
per
سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی جمهوری اسلامی ایران- پژوهشکدۀ اسناد
گنجینۀ اسناد
1023-3652
2538-2268
2007-11-22
17
3
111
120
1743
نقد،گزارش و معرفی: لایحه قانونی بایگانی کل کشور (نقدی بر مقاله نانموده هایی از سرگذشت آرشیو در ایران)
--
ایرج افشار
1
استاد پیشین دانشگاه تهران
https://ganjineh.nlai.ir/article_1743_342bbad224dce484eab2ec29fe433376.pdf
سرگذشت آرشیو در ایران
لایحهء قانونی بایگانی کل
بایگانی کل کشور
دعوتنامهء کمیسیون ملی یونسکو
مجموعهء شخصی ایرج افشار
عبد الحسین مفتاح
per
سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی جمهوری اسلامی ایران- پژوهشکدۀ اسناد
گنجینۀ اسناد
1023-3652
2538-2268
2007-11-22
17
3
121
140
1744
بررسی نسخه های خطی و مرقعات ایرانی سده های هشتم تا دهم هجری در موزه توپقال پیسرای استانبول
--
پریسا شادقزوینی
shadparisa@yahoo.com
1
دکترای فلسفه و علوم هنری و استادیار دانشگاه الزهرا(س)
شناخت ما از موزهء توپقاپیسرای استانبول،به واسطهء دارا بودن مجموعهای غنی از آلبومهای نگارگری و نسخههای خطی نفیس ایران و بیشتر مربوط به عصر شکوهمند و طلائی نگارگری،میباید برای ما از اهمیت ویژهای برخوردار باشد. بررسی،شناسائی و ردیابی آثار با ارزش نسخ خطی در موزهء توپقاپی از سدههای هشتم تا دهم هجری-که مصادف با دورهء تیموریان است-میتواند هنر پژوهان،محققان و منتقدان هنری تاریخ ایران را با ویژگیهای تصویری،زیبا شناختی و اصول هنرهای تجسمی شماری از آثار آن دوره-که در این مجموعهء هنری موجود است-آشنا سازد.در پژوهش پیش رو،با معرفی هیجده نسخه از مکتب هرات در موزهء یاد شده،به این مهم پرداخته میشود.
https://ganjineh.nlai.ir/article_1744_3f5b15176b682e76bfcb09a41ff1071a.pdf
توپقاپیسرای
مکتب هرات
دورهء تیموری
نسخههای خطی
مرقعات
نگارگری
ویژگیهای تصویری
per
سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی جمهوری اسلامی ایران- پژوهشکدۀ اسناد
گنجینۀ اسناد
1023-3652
2538-2268
2007-11-22
17
3
141
148
1745
گزارشی از نحوه سازماندهی عکس های تاریخی در موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران
--
رزیتا میری
1
کارشناس کتابداری و اطلاع رسانی و رئیس اداره اسناد تصویری موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران
https://ganjineh.nlai.ir/article_1745_7c1e94f3302b53f5ac990b6334bb5005.pdf
موسسه مطالعات تاریخ معاصر
عکسهای تاریخی
اسناد تصویری
بانکهای اطلاعاتی
عکسهای مؤسسه
قاجار و پهلوی
مراکز اسنادی
موضوعات تاریخی
per
سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی جمهوری اسلامی ایران- پژوهشکدۀ اسناد
گنجینۀ اسناد
1023-3652
2538-2268
2007-11-22
17
3
149
156
1746
الحج القطیعه لاتفاق الفرق الاسلامیه (نوشته ابوالبرکات علامه شیخ عبدالله بن حسین معروف به سویدی)
--
ابوالفضل عابدینی
1
استادیار دانشگاه تهران
https://ganjineh.nlai.ir/article_1746_fb40ba2e96daae78a3e0d895f2310f9a.pdf
شیخ سویدی
مذهب جعفری
انجمن نجف
سلطان عثمانی
علمای شیعه و سنی
جهانگشای نادری
جهان اسلام
کتاب الحجج القطعیه لاتفاق الفرق
per
سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی جمهوری اسلامی ایران- پژوهشکدۀ اسناد
گنجینۀ اسناد
1023-3652
2538-2268
2007-11-22
17
3
157
160
1747
معرفی اهداگر سند (دکتر عبدالحسین نوائی)
--
سکینه خراج
1
کارشناس ارشد تاریخ ایران اسلامی
https://ganjineh.nlai.ir/article_1747_905788c8efe0e8e41d444c1a9b22db4d.pdf
معرفی
اهداگر سند